Wymiana siłownika w zaworze przełączającym – podstawy

Wymiana siłownika jest możliwa zarówno w wybranych zaworach przełączających, które mają zintegrowany siłownik, jak i przede wszystkim w zaworach, w których siłownik stanowi odrębny produkt. Jeżeli nowy siłownik nie działa prawidłowo, może oznaczać to, że został podłączony niepoprawnie. Z kolei siłownik, który cechuje się brakiem reakcji na sygnał sterujący po prawidłowym podłączeniu do szafy sterującej, może okazać się uszkodzony.

Jeżeli siłownik jest integralną częścią zaworu przełączającego, można wymienić go, nie demontując całego zaworu. Części zamienne to siłowniki o sygnałach 2-punktowych SPST – Single Pole Single Throw (pojedynczy przełącznik jednopozycyjny). Dostępne zamienniki różnią się jedynie klasą ochronnością obudowy. W zależności od modelu wynosi ona IP20 lub IP40.

Rys. 1 Sygnał 2-punktowy – schemat elektryczny, N – neutral, BK – kabel czarny – faza podawana lub zabierana, BN – kabel brązowy – faza stała

Na rynku istnieją również zawory przełączające, które mają demontowane, ale niewymienne siłowniki. Są to tzw. zawory bezobsługowe. Zawory bezobsługowe są spotykane w obiegach zamkniętych, choć można je również znaleźć w popularnych zastosowaniach (np. instalacjach grzewczych z pompami ciepła). Informacja odnośnie tego, czy zawór jest bezobsługowy, czy posiada części zamienne, zawarta jest w karcie technicznej produktu.

Rys. 2 Przykład siłownika na bezobsługowym zaworze przełączającym

W zaworze przełączającym (np. VRG230), który współpracuje z siłownikami 2-punktowymi serii ARA600, najprościej zamienić siłownik na nowy odpowiednik. Wystarczy kierować się oznaczeniem produktowym, które znajduje się na obudowie siłownika.

Rys. 3 Zawór obrotowy ESBE serii VRG230

Rys. 4 Przykład oznaczenia na siłowniku obrotowym

Gdy numer indeksu jest nieznany lub zaszły zmiany w parametrach instalacji, wymiana siłownika w zaworze przełączającym opiera się na takich samych kryteriach, jak dobór siłownika. Niezwykle ważny jest prawidłowy sygnał urządzenia (2-punktowy SPST, otwórz/zamknij). Do przełączania wykorzystywane są jedynie skrajne położenia z zakresu roboczego siłownika (brak położeń pośrednich). Inne ważne kryteria to:

• Rozmiar DN zaworu – niektóre siłowniki obsługują tylko „małe” zawory (DN mniejsze lub równe 50), inne „większe”;
• Wielkość napięcia (24V lub 230V);
• Czas obrotu, który powinien być dopasowany do zastosowania (preferowany najkrótszy czas dla funkcji przełączania);
• Opcja wbudowanego wyłącznika krańcowego (odpowiedzialnego za końcową pozycję zawieradła zaworu).

Warto również wiedzieć, że podobne kryteria stosuje się w przypadku wymiany siłownika współpracującego z zaworem mieszającym, który pełni funkcję zaworu przełączającego. Klasa ochronna obudowy siłownika serii ARA600 to IP41.

Najlepszy rezultat uzyskuje się, jeśli siłownik i zawór pochodzą od tego samego producenta i spełniają te same założenia i parametry. Są one wówczas „dopasowane” do siebie i nie wymagają zestawu przyłączeniowego. Siłowniki można również montować na zaworach innych producentów, jednak wymagają one stosowania zestawów przyłączeniowych, co zwiększa koszty inwestycyjne.