Instalacje w stropie - wiązary z litego drewna

Wytwarzanie konstrukcji z litego drewna
Globalną tendencją w świecie jest industrializacja wytwarzania niemal wszystkich produktów – przenoszenie ich produkcji z gospodarstw domowych czy rzemiosła do wyspecjalizowanych firm przemysłowych. Widać to zarówno w życiu codziennym jak i przemyśle czy budownictwie. Nie wykonuje się już na placu budowy np. betonu czy pustaków. Są one wytwarzane w fabrykach, a następnie gotowe dostarczane na plac budowy. Podobna ewolucja zachodzi w zakresie więźby dachowej. W większości krajów Europy Zachodniej i Północnej jest ona powszechnie prefabrykowana. Najpopularniejszą metodą stosowaną do tego celu jest łączenie konstrukcji za pomocą płytek kolczastych.

Zastosowanie płytek kolczastych
W latach 50. w USA wynaleziono specjalny łącznik do konstrukcji drewnianych – płytkę kolczastą. Jest to blacha stalowa (grubości 1-2 mm) z wytłoczonymi w niej kolcami (wysokości 8-20 mm). W wyniku wprasowania między przystawionymi do siebie doczołowo elementami tarcicy, płytki kolczaste dają trwałe i mocne połączenie. Nie wymaga ono dodatkowego zbijania, skręcania czy sklejania. Wynalazek ten zaczął się początkowo przyjmować w narażonych na huraganowe wiatry regionach USA, gdyż stwierdzono, że konstrukcje tego typu są bardziej odporne od rozwiązań tradycyjnych. Potem szybko opanował całą Amerykę Północną, a w latach 60. technologia ta rozprzestrzeniła się również na innych kontynentach – Afryce (RPA, Zimbabwe, Botswana), Australii oraz Europie. Płytki kolczaste na europejskim rynku początkowo pojawiły się w Szwajcarii i Norwegii. Importowano je wówczas z Ameryki. W następnym dziesięcioleciu technologia rozwinęła się w innych krajach zachodnio- i północnoeuropejskich. Powstały fabryki płytek i maszyn, a ponadto stworzono normy budowlane dotyczące tego typu połączeń. Obecnie stosuje się tego typu łączniki w wiązarach wykonywanych w budownictwie mieszkaniowym (poddasza mieszkalne i nieużytkowe) jak również w konstrukcjach dachowych o dużych rozpiętościach (hale przemysłowe, magazynowe, supermarkety, a także obiekty rolnicze.

Wiązary o pasach równoległych – belki stropowe
Specyficznym zastosowaniem płytek kolczastych są belki stropowe. Są to wiązary o pasach równoległych. Krzyżulcami mogą być:

• elementy drewniane połączone płytkami,
• specjalne elementy metalowe, tzw. posi-struts.

Wiązary takie mogą pełnić rolę samodzielnych belek stropowych, co w znacznym stopniu redukuje koszty budowy.

Instalacje poprowadzone w stropie
Instalacje wodne, kanalizacyjne i elektryczne są nieodłącznymi elementami prawie każdego domu i niemal wszędzie można spotkać się problemem, jakim jest nadmiar kabli i rur instalacyjnych. Często nie jest możliwe ich całkowite ukrycie w ścianach, a widok np. rury kanalizacyjnej czy kłębka kabli elektrycznych nie robi dobrego wrażenia i często wręcz budzi „niesmak”. Jednak można temu zaradzić. Podstawową zaletą belek stropowych wykonanych w technologii płytek kolczastych jest możliwość łatwego umiejscowienia w stropie instalacji elektrycznej, kanalizacyjnej i wodnej wewnątrz konstrukcji stropu. Montaż jest szybki i nie ma potrzeby wycinania otworów. Instalacje można umiejscowić tuż przy ścianach. Specjalne okucia ciesielskie umożliwiają wykonanie otworów na klatkę schodową. Jeśli przykładowo zastosuje się belki ze średnikiem wykonanym ze sklejki, również można umieścić w stropie instalacje, jednak koniecznie jest wykonanie otworów w każdej belce, przy czym średnica wycięć jest bardzo ograniczona, gdyż znacznie osłabia przekrój. Dlatego też umieszczenie instalacji w takich otworach jest kłopotliwe i trudne do wykonania. Dodatkowym utrudnieniem jest zakaz wykonywania jakichkolwiek wycięć przy podporze (ścianie). Dlatego też warto zastanowić się nad wyborem takiej konstrukcji stropu, która nie narzuca ograniczeń, a jednocześnie pomaga w rozwiązaniu istotnego problemu, jakim są kable i rury instalacyjne prowadzone „luźno” w pomieszczeniach.

Wytwarzanie belek stropowych z łącznikami
„posi-struts”
Bardzo istotną zaletą, obok możliwości umieszczania kabli i rur instalacyjnych wewnątrz stropu wykonanego przy zastosowaniu technologii wykorzystującej płytki kolczaste, jest łatwość i szybkość wykonania oraz montażu. Belki stropowe z płytkami kolczastymi i łącznikami „posi-struts” wykonują zakłady prefabrykacji. Wszystkie te firmy posiadają własne biura projektowe. Zakłady oferują projektowanie i wykonawstwo. Wytwórcy wiązaró współpracują z biurami projektowymi już od etapu koncepcji. Umożliwia to optymalne wykorzystanie zalet konstrukcji. Belki stropowe są oferowane razem z montażem lub też klient może zamontować je indywidualnie. Nie jest to trudna operacja, gdyż producent dostarcza dokładne rysunki montażowe, a każdy wiązar jest oznaczony odpowiednim symbolem. Dodatkowe zalety takich belek stropowych to niska waga, możliwość osiągania dużych rozpiętości, montaż możliwy przy ujemnych temperaturach, odpowiednia akustyka. W poniższej tabelce przedstawiono dodatkowo maksymalne rozmiary instalacji , jakie można zamieścić w belkach stropowych z łącznikami "posi-struts":

Maksymalne rozmiary rur instalacyjnych poprowadzonych w stropach: