Adaptacja strychu - zagadnienia instalacyjne

Na poddasze trzeba doprowadzić instalację grzewczą, wodno - kanalizacyjną, elektryczną oraz zadbać o prawidłową wentylację. Sposób zagospodarowania poddasza będzie zależał od rozmieszczenia pionów grzewczych, wodnych i kanalizacyjnych - są to instalacje "sztywne", które muszą być prowadzone przy zachowaniu dość surowych zasad.

Zgłoszenia, pozwolenia...
Adaptacja strychu na cele mieszkalne wymaga uzyskania pozwolenia na zmianę sposobu użytkowania pomieszczeń.
Jeśli  w ramach adaptacji będzie konieczna przeróbka instalacji gazowej, konieczne jest uzyskanie pozwolenia na budowę.
Jeśli budynek znajduje się na terenie objętym ochroną konserwatorską albo jest wpisany do rejestru zabytków, uzyskane pozwolenie na budowę wymaga uzgodnienia z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
Wydanie decyzji zabiera około dwóch tygodni do miesiąca. Zazwyczaj z pracami remontowymi trzeba się wstrzymać ok. miesiąca od złożenia wniosku (zgłoszenia) - decyzja urzędowa musi się uprawomocnić.

Wentylacja pomieszczeń zaadaptowanych
Wentylacja jest zagadnieniem z pogranicza typowego budownictwa i instalacji.
Poddasze musi być wentylowane - dotyczy to każdego pomieszczenia, a nie tylko - jak w przypadku tradycyjnych pomieszczeń mieszkalnych - kuchni, łazienki i pomieszczeń technicznych. Każde pomieszczenie powinno więc mieć własny pion wentylacyjny. Wybudowanie takiego pionu może być zagadnieniem trudnym ze względu na następujące wymogi:

• przewód wentylacyjny musi mieć przekrój co najmniej 0,016 m², przewód okrągły musi mieć średnicę co najmniej 0,11 m;
• odległość między górną krawędzią wlotu otworu wentylacyjnego a dolną krawędzią wylotu komina musi wynosić 2 m. Na poddaszu jest to warunek bardzo trudny do spełnienia.

Prawo pozostawia jednak tam, gdzie wykonanie zgodnej z przepisami wentylacji grawitacyjnej jest trudne czy zgoła niewykonalne, możliwość wykorzystania rozwiązań wentylacji mechanicznej.
Można zastosować następujące rozwiązania:

• wentylacja nawiewno-wywiewna. Elementami tej wentylacji są urządzenia nawiewające powietrze - nawiewniki, wentylatory kanałowe (mogą być zamontowane w dachu, ścianie lub oknie) oraz urządzenia odprowadzające zużyte powietrze (odciągi, kratki wyciągowe);
• rekuperatory (centrale wentylacyjne) - wymienniki ciepła, które nagrzewają zimne powietrze z zewnątrz, wykorzystując do tego celu zużyte ciepłe powietrze, które za pomocą specjalnych przewodów zbierają z wnętrza pomieszczenia. Konstrukcja urządzenia pozwala na skuteczną wymianę ciepła, a przy okazji zmniejsza straty ciepła.

W przypadku dachu o konstrukcji jętkowej lub płatwiowo-kleszczowej rekuperator doskonale zmieści się nad jętkami lub krokwiami; a w przypadku dachu krokwiowego - konieczne będzie wydzielenie pomieszczenia technicznego przeznaczonego na centralę.

Ogrzewanie
Należy zdecydować, w jaki sposób będzie ogrzewane pomieszczenie

• jeśli chcemy się podłączyć do istniejącej instalacji grzewczej, trzeba sprawdzić, czy moc kotła jest wystarczająca, by ogrzać dodatkowe pomieszczenia;
• jeśli ma być zainstalowany dodatkowy kocioł, należy zapewnić wentylację i odprowadzanie spalin oraz wydzielić pomieszczenie (może to być pomieszczenie techniczne, niedopuszczalne jest, by było to pomieszczenie mieszkalne) na kotłownię;
• w przypadku kotła gazowego trzeba sprawdzić, czy warunki techniczne doprowadzenia gazu do domu pozwolą na zainstalowanie dodatkowego urządzenia. Jeśli moc kotła nie przekroczy 21 kW (a jest to możliwe dla ogrzewania niewielkiej przestrzeni), spaliny można odprowadzać rurą poziomą przez ścianę zewnętrzną. Pamiętajmy też, że ingerencja w instalację gazową wymaga pozwolenia na remont;
• w przypadku kotła elektrycznego, należy sprawdzić czy przydzielona moc przyłączeniowa jest odpowiednia i czy nie wymaga on zasilania prądem trójfazowym (w domu może być instalacja prądu jednofazowego).

Instalacja elektryczna
Rozszerzenie instalacji elektrycznej nie jest problemem, o ile budynek nie jest zbyt stary. Jeśli istniejąca instalacja ma odpowiednią moc przyłączeniową i jest rezerwa w tablicy rozdzielczej, można rozbudować ją o dodatkowe obwody. Wymaga to jednak projektu wykonanego przez uprawnionego elektryka oraz późniejszego odbioru.
W przypadku starych domów mogą pojawić się pewne problemy. Mianowicie stara instalacja elektryczna może być wykonana z aluminium. Takiej instalacji nie można połączyć z obowiązującą obecnie instalacją miedzianą. Dlatego w takim wypadku konieczna będzie wymiana całej instalacji na miedzianą.
Podobnie, może pojawić się problem z charakterem starych kabli - może się okazać, że są one dwuprzewodowe, tzn. nie mają przewodu neutralno-ochronnego. Prawo budowlane wymaga, by instalacja była pięcioprzewodowa (przy prądzie trójfazowym) lub trójprzewodowa (przy prądzie jednofazowym). Dlatego i w tym wypadku trzeba będzie dokonać wymiany całej instalacji. Brak w instalacji urządzeń ochronnych różnicowoprądowych, wyłączników nadmairoprądowych i przeciwpożarowych wyklucza rozbudowę instalacji. Musi ona być wykonana na nowo.
Ponieważ poddasze zazwyczaj ma drewnianą konstrukcję nośną, trzeba pamiętać o odpowiedniej ochronie przewodów elektrycznych - należy je prowadzić w giętkich rurach ochronnych (peszlach).

Instalacja wodociągowa i kanalizacyjna
W przypadku instalacji wodociągowych konieczne jest sprawdzenie, czy ciśnienie dyspozycyjne (na przyłączu) będzie wystarczające, by zapewnić dopływ wody we wszystkich punktach na poddaszu. Sprawdzenia takiego może dokonać projektant, porównując projekt istniejących instalacji z projektem uwzględniającym nowe przewody i punkty czerpalne.
Jeśli ciśnienie nie jest wystarczające, konieczne jest wystąpienie do przedsiębiorstwa wodociągowego o wydanie nowych warunków technicznych.
Rury wodociągowe, grzewcze (jeśli jest ogrzewanie centralne) oraz kanalizacyjne muszą być odpowiednio zabezpieczone podczas przejścia przez przegrody (ściany i sufity). Rury powinny biec w tzw. przepustach - są to rury (stalowe lub PVC) o średnicy o jedną lub dwie dymensje większą od średnicy rury instalacyjnej. W praktyce oznacza to, że średnica przepustów powinna być o 2-4 cm większa od średnicy rury instalacyjnej.
Instalację kanalizacyjną dobrze jest wykonać z polietylenu, najlepiej w wersji "silent". Gwarantuje to wyciszenie hałasów w kanalizacji do poziomu praktycznie niezauważalnego wśród codziennych dźwięków. Jeśli instalacja ma być wykonana z najpopularniejszego PVC, można ją zaizolować pianką poliuretanową lub polietylenową i obudować ścianką (np. z płyt gipsowo-kartonowych).
Instalację wodną warto wykonać z polibutylenu - jest to materiał najbardziej spośród tworzyw sztucznych odporny na rozszerzanie cieplne; a ze względu na swoją elastyczność może być układany systemem "kablowym".