Instalacje gazów medycznych służą do dystrybucji:
- tlenu, podtlenku azotu, azotu, helu, dwutlenku węgla oraz ksenonu,
- powietrza do oddychania,
- powietrza do napędu narzędzi chirurgicznych,
- gazów i par znieczulających,
- próżni.
Jedynym materiałem dopuszczonym do wykonywania tego typu instalacji jest miedź.
Zalety miedzi wykorzystywane w tego typu instalacjach to:
- doskonałe własności mechaniczne,
- ognioodporność i niepalność,
- odporność na zmiany ciśnienia i temperatury,
- antydyfuzyjność i odporność na większość szkodliwych czynników zewnętrznych ( np. nieprzenikalność dla promieni ultrafioletowych),
- długowieczność i odporność na pęknięcia spowodowane zmianami ciśnienia i temperatury lub starzeniem się instalacji,
- poddaje się w całość recyklingowi bez utraty pierwotnych własności metalu.
Dodatkową korzyścią ze stosowania miedzi w instalacjach medycznych są jej właściwości przeciwdrobnoustrojowe. Miedź hamuje rozwój patogenów chorobotwórczych przenoszonych poprzez kontakt dotykowy (MRSA, E. Coli, Klebsiella pneumoniae, Clostrydium difficile) oraz eliminuje je z powierzchni.
Rury miedziane do gazów medycznych swoim składem chemicznym oraz wymiarami nie różnią się od rur instalacyjnych i klimatyzacyjnych. Charakteryzują się one czystą i suchą powierzchnią wewnętrzną, którą określają wymagania normy EN 13348. Zgodnie z tą normą końce rur miedzianych muszą być zaślepione, tak aby czystość powierzchni wewnętrznej podczas magazynowania i transportu została utrzymana.
Rury miedziane do gazów medycznych produkowane są w stanie twardym (R290) w postaci prostych odcinków o długości 5 m pakownych w kartonach lub w stanie miękkim (R220) w postaci kręgów, które są foliowane.
Na rynku dostępny jest szeroki wachlarz rur, których wymiary i parametry pokazano w tabeli.
Wymiar (mm) | Ciężar ca. (kg/m) | Ciśnienie pracy (bar) | Odcinki proste (m/karton) |
8 x 1 | 0,196 | 143 | 100 |
10 x 1 | 0,252 | 111 | 75 |
12 x 1 | 0,308 | 91 | 50 |
15 x 1 | 0,391 | 71 | 50 |
16 x 1 | 0,419 | 66 | 50 |
18 x 1 | 0,475 | 59 | 50 |
22 x 1 | 0,587 | 48 | 50 |
28 x 1 | 0,755 | 37 | 50 |
28 x 1,5 | 1,110 | 57 | 50 |
35 x 1,5 | 1,410 | 45 | 25 |
42 x 1,5 | 1,700 | 37 | 25 |
54 x 2 | 2,910 | 38 | 25 |
64 x 2 | 3,467 | 32 | 20 |
76,1 x 2 | 4,144 | 27 | - |
88,9 x 2 | 4,859 | 23 | - |
108x2,5 | 7,374 | 24 | - |
Podobne wymagania stawiane są złączkom, które w odróżnieniu od złączek instalacyjnych są dodatkowo czyszczone, suszone i jednostkowo pakowane w woreczki hermetyczne.
Do łączenia rur i złączek stosuje się lutowanie twarde lutem srebrnym. W razie pożaru połączenie takie wytrzymuje wyższe temperatury i umożliwia dłuższą ewakuację pacjentów i personelu placówek służby zdrowia.
Rury miedziane do gazów medycznych mogą być stosowane jako rury instalacyjne i klimatyzacyjne, gdy ich koncówki pozostaną na placu budowy, jednak nigdy odwrotnie.