Rekuperacja – zalety i wady

Rekuperacja znacząco wpływa na komfort mieszkania i jest wręcz synonimem nowoczesności w domu. Rekuperator zapewnia stałą, regularną wymianę powietrza, wpływa też na koszty ogrzewania. Ten system staje się coraz popularniejszy, jednak przed jego instalacją warto rozważyć wszystkie za i przeciw.

Wad rekuperacji jest mniej niż zalet, jednak warto je poznać.

• Koszt inwestycji – podstawową wadą są dodatkowe koszty, jakie musimy ponieść na instalację systemu. Musimy zakupić sam rekuperator oraz kanały rozprowadzające powietrze (najlepiej sztywne, stalowe). Dodatkowo trzeba doliczyć cenę montażu, bo nie warto instalować rekuperacji samodzielnie. Łącznie to suma co najmniej 12 000 zł.
• Koszt eksploatacji – samo użytkowanie rekuperatora nieznacznie podwyższy rachunki za prąd (rocznie ok. 180 zł). Dodatkowo trzeba uwzględnić koszty serwisu, którego musimy dokonywać przynajmniej raz w roku. Serwis zapewni sprawne działanie instalacji, jednak musimy za niego zapłacić ok. 300-350 zł. Co 3-4 miesiące trzeba także wymienić filtry, co daje dodatkowy koszt ok. 150 zł rocznie.

Rekuperacja ma znacznie więcej zalet, należą do nich:

• Sprawna wentylacja pomieszczeń – rekuperacja zapewnia sprawną wymianę powietrza. W dodatku powietrze dostarczane do pomieszczeń jest oczyszczone, a zatem zdrowsze. Z pomieszczeń pozbywamy się dwutlenku węgla, wilgoci, czy nieprzyjemnych zapachów.
• Oszczędność na wentylacji – instalując rekuperację można zrezygnować z części kominów wentylacyjnych i kominków dachowych. Nie musimy kupować okien z mikronawiewnikami, a nawet w niektórych przypadkach możemy zamontować tańsze przeszklenia, zamiast tradycyjnych, otwieranych okien.
• Oszczędność na ogrzewaniu – zmniejszają się zarówno koszty eksploatacji, jak i instalacji systemu grzewczego. Ponieważ dom z rekuperacją ma mniejsze zapotrzebowanie na ciepło, rachunki za ogrzewanie mogą się zmniejszyć o 30-50% (zależy to od izolacji budynku). Możemy też zaoszczędzić na wielkości grzejników, czy pętlach ogrzewania podłogowego.
• Świeże powietrze w domu – rekuperator zapewnia utrzymanie czystości powietrza wewnętrznego. Zaciągane z zewnątrz powietrze jest filtrowane. Dzięki temu nie tylko powietrze jest czyste, ale także elementy systemu są chronione przed zabrudzeniem. Należy jednak regularnie wymieniać filtry. Dodatkowo można zainstalować jonizator, który poprawi jakość powietrza i pozbawi pomieszczenie jonów dodatnich, emitowanych np. przez sprzęt elektroniczny.
• Komfort mieszkania i zdrowie – przy zastosowaniu rekuperatora jest mniejsze ryzyko przeciągów (nie trzeba intensywnie wietrzyć pomieszczeń), a w sezonie grzewczym – nie wychładzamy domu otwierając okna; następuje też obniżenie wilgotności w pomieszczeniach, można szybko i skutecznie pozbyć się uciążliwych zapachów.

Poza oczywistymi zaletami i wadami, jest jeszcze kilka spraw, które mogą budzić wątpliwości inwestorów.

• Czyszczenie kanałów – to coś, co grozi nam po 8-15 latach eksploatacji rekuperatora (czas zależy od jakości powietrza, sposobu eksploatacji i prawidłowości wykonania systemu). Kontrolą i czyszczeniem kanałów zajmują się specjalne firmy. Stan kanałów jest sprawdzany przy pomocy kamer i w razie potrzeby, kanały są czyszczone specjalnymi szczotkami, a kanały miękkie – metodami chemicznymi, takimi jak lampy bakteriobójcze. Wszystkie zanieczyszczenia są usuwane za pomocą urządzenia, działającego jak odkurzacz. Kanały dłużej zachowają czystość jeśli zdecydujemy się na montaż wspomnianych wyżej urządzeń jonizujących.
• Awarie urządzeń – jak w przypadku każdego urządzenia – mogą się zdarzyć. Aby ograniczyć do minimum ryzyko ich wystąpienia, należy zadbać o to, by instalacja była prawidłowo zaprojektowana i wykonana. Za oszczędności czynione na tym etapie – możemy w przyszłości zapłacić znacznie więcej niż zaoszczędzimy. Na urządzenia producenci dają najczęściej 2 lata gwarancji, na instalację  nawet 10 lat. Średnia żywotność rekuperatora wynosi ok. 10-15 lat.
• Brak prądu – w czasie awarii prądu, rekuperacja, tak jak wiele urządzeń domowych – rzeczywiście nie działa. Jednak awarie prądu nie zdarzają się często, a w jej czasie możemy korzystać z tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej i po prostu otworzyć, czy uchylić okna.
• Hałas – generalnie hałas wytwarzany przez rekuperator jest bardzo niewielki, trochę jednak zależy od intensywności wentylacji i prawidłowego zaprojektowania oraz montażu systemu. Średnice kanałów, tempo przepływu powietrza oraz wielkość centrali muszą być odpowiednio dobrane, powinno też być możliwe zmniejszenie intensywności pracy urządzenia w godzinach nocnych. Dodatkowo można zainstalować elementy tłumiące (np. tłumiki montowane zaraz za centralą, czy puszki rozprężne, które dzięki rozprężeniu powietrza i zmniejszeniu prędkości jego przepływu ograniczają hałas). Hałas emitowany przez wentylatory rekuperatora, ustawionego na najniższym biegu, wynosi ok. 35 dB (pomiar dokonywany w kanałach, w odległości 1 m od rekuperatora), czyli tyle, ile emitują najcichsze lodówko-zamrażarki. Jednak w praktyce rekuperatory najczęściej pracują z wydajnością ok. 50% - a wtedy poziom hałasu wzrasta do ok. 47 dB. Trzeba jednak pamiętać, że sam rekuperator najczęściej nie jest instalowany w pomieszczeniach mieszkalnych, tylko w garażach, pomieszczeniach gospodarczych, czy na nieużytkowym poddaszu, więc hałas emitowany przez urządzenie jest odległy. Z drugiej strony, bardzo wrażliwe osoby powinny zwrócić uwagę na dźwięk, jaki powoduje sam ruch powietrza w kanałach wentylacyjnych.
• Wybór ekipy instalacyjnej – to od niej w dużej mierze zależy, czy rekuperacja będzie działała cicho i sprawnie. Warto wybrać firmę specjalizującą się w montażu rekuperacji i uwzględnić jej doświadczenie firmy (czas istnienia i liczbę wykonanych instalacji). Równie ważny jest prawidłowy projekt systemu – dobre firmy instalacyjne wykonują go w cenie usługi. Jednak i najlepszy projekt na nic się nie zda, jeśli wykonawca nie będzie się go trzymał, dlatego trzeba zadbać, by firma instalacyjna rozumiała projekt i nie wprowadzała własnych „udoskonaleń”. Tu znowu przyda się jej doświadczenie.