Instalacje elektryczne pod kontrolą. Pamiętaj o przeglądach instalacji

Bezpieczeństwo i niezawodność instalacji elektrycznej zapewniają okresowe przeglądy i pomiary.

Wszystkie instalacje elektryczne przed przekazaniem do eksploatacji powinny być poddane oględzinom, próbom i pomiarom. Konieczność wykonywania badań elektryki regulowana jest ustawą o prawie budowlanym (Art. 62. 1 pkt 2.; Dziennik Ustaw 2017 poz. 1332). Zgodnie z przepisami właściciel budynku zobowiązany jest do dokonania kontroli, nie rzadziej niż raz na 5 lat, której celem jest sprawdzenie stanu technicznego i przydatności budynku do użytkowania, również w zakresie instalacji elektrycznej.

W przypadku działania czynników zewnętrznych, jak wyładowania atmosferyczne, powodzie czy silne wiatry, badania te należy wykonywać każdorazowo po ich wystąpieniu. Dotyczy to sytuacji, gdy nastąpiło uszkodzenie budynku lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować narażenie życia i zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska.

Zdarza się, że ubezpieczając budynek, niezależnie czy prywatny, czy firmowy, firma ubezpieczeniowa nie informuje o konieczności posiadania aktualnych badań instalacji. Protokoły te jednak są niezbędne do uzyskania odszkodowania, np. w przypadku pożaru czy zalania obiektu przez wodę. Jeżeli dokumentów nie będzie - nie ma szans na zadośćuczynienie za szkody.

Celem pomiarów jest sprawdzenie, czy instalacja elektryczna oraz urządzenia elektryczne są wykonane i zainstalowane prawidłowo. W pierwszej kolejności dokonuje się oględzin - sprawdzenia, czy żadne przewody nie stanowią zagrożenia, czy urządzenia są prawidłowo podłączone, kontakty dobrze przymocowane, czy gniazda znajdują się w przepisowych odległościach od natrysków i wanien kąpielowych. Urządzenia elektryczne nie mogą stwarzać zagrożenia dla materiałów znajdujących się w pobliżu.
Po przeprowadzeniu oględzin przeprowadzane są pomiary:

• pomiar skuteczności ochrony przewodów przed spięciem/zwarciem (następuje po przekroczeniu wartości prądu, np. 10A) poprzez szybkie wyłączenia zasilania. Urządzenia zabezpieczające przed zwarciem to wyłącznik nadmiarowo-prądowy lub wkładka topikowa.
• pomiar skuteczności ochrony przeciwporażeniowej - polega na sprawdzeniu, czy urządzenie zabezpieczające (wyłącznik różnicowo-prądowy) odłączy zasilanie w przypadku pojawienia się napięcia na metalowej obudowie urządzenia (pralka, lodówka);
• pomiar rezystancji izolacji - pozwala stwierdzić, czy izolacja przewodów w instalacji elektrycznej jest na dostatecznie wysokim poziomie - zbyt niska wartość rezystancji izolacji może spowodować wadliwe działanie wyłączników przeciwporażeniowych;
• badanie wyłączników różnicowo-prądowych - polega na sprawdzeniu działania wyłączników przeciwporażeniowych, które mają na celu odłączenie zasilania podczas porażenia człowieka prądem elektrycznym.

Sprawdź: Kto odpowiada za zniszczenia zrobione przez śnieg i lód

UWAGA

Po przeprowadzeniu pomiarów elektryk przygotowuje protokół, który powinien zawierać, oprócz wszelkich informacji dotyczących oględzin i wykonanych badań, również zestawienie istotnych wyników, odchyleniach od norm i przepisów, wymieniając odpowiednie części instalacji, których to dotyczy.
Pomiary, jak i protokół muszą zostać wykonane przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia - tzw. świadectwo kwalifikacyjne. Wykonawca ten ponosi odpowiedzialność prawną za wykonane czynności.

Kto ma obowiązek zapewnienia wymaganego stanu technicznego instalacji i urządzeń elektrycznych?

Obowiązek spoczywa na:

• dostawcy energii elektrycznej w zakresie przyłącza, złącza oraz liczników znajdujących się w budynku;
• właścicielu lub zarządcy budynku w zakresie oprzewodowania, osprzętu, urządzeń zasilających i rozdzielczych, urządzeń zabezpieczających oraz uziemienia;
• użytkowniku lokalu w zakresie łączników instalacyjnych, gniazd wtyczkowych, bezpieczników topikowych lub wyłączników nadmiarowych, wyłączników przeciwporażeniowych różnicowo-prądowych oraz odbiorników energii elektrycznej stanowiących wyposażenie lokalu.

Obowiązki właściciela lub zarządcy budynku

Do obowiązków właściciela lub zarządcy budynku w zakresie utrzymania stanu technicznego instalacji i urządzeń elektrycznych należy:

• uczestnictwo w odbiorze technicznym instalacji po jej wykonaniu, rozbudowie, przebudowie, modernizacji, remoncie lub naprawie;

• uczestnictwo w okresowej kontroli przy badaniu instalacji elektrycznej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów;

• sporządzania planów kontroli okresowych, planów napraw i wymian, zmierzeń remontowo-modernizacyjnych oraz zapewnienie terminowej realizacji tych planów;

• kontrola jakości prac eksploatacyjnych (robót konserwacyjnych);

• zapewnienie realizacji zaleceń pokontrolnych, wydawanych przez organy nadzoru budowlanego oraz inne organy upoważnione do kontroli;

• przeprowadzenie doraźnej kontroli stanu technicznego instalacji elektrycznych w przypadku zaistnienia zagrożenia: życia lub zdrowia użytkowników lokali, bezpieczeństwa mienia i środowiska;

• udział w pracach związanych z likwidacją skutków awarii i zakłóceń,

• prowadzenie dokumentacji eksploatacyjnej instalacji elektrycznej, jako wydzielonej części dokumentacji eksploatacyjnej budynku;

• bieżące działania zapewniające bezpieczeństwo użytkowania energii elektrycznej.

Jak często powinno się przeprowadzać pomiary eksploatacyjne instalacji i urządzeń elektrycznych.

ZL I - budynki użyteczności publicznej lub ich części, w których mogą przebywać ludzie w grupach (ponad 50 osób),
ZL II - budynki lub ich części przeznaczone do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się,
ZL III - szkoły, budynki biurowe, domy studenckie, internaty, hotele, ośrodki zdrowia itp.