Jak dobrać moc grzejników?

Prawidłowo dobrany grzejnik powinien pokrywać straty ciepła i dostarczać taką jego ilość, która pozwoli na uzyskanie komfortu cieplnego, właściwego dla danego pomieszczenia. Przyjmuje się, że najwyższa temperatura (24˚C) powinna panować w łazience. Nieco niższe wartości (około 20 - 22˚C) są odpowiednie dla pokoi dziennych, a jeszcze niższe (18˚C) – dla sypialni, kuchni czy korytarzy. Zatem moc oraz wielkość grzejników do tych pomieszczeń powinna być zróżnicowana. W praktyce jednak podczas doboru urządzeń, bardziej istotna jest powierzchnia lub kubatura poszczególnych wnętrz, występowanie w nich okien, ich wielkość i szczelność oraz jakość istniejącej na budynku izolacji termicznej.

Planując kupno nowych grzejników do domu lub mieszkania warto dowiedzieć się możliwie jak najwięcej o istniejącej instalacji oraz o samym budynku. Wówczas możliwe jest skorzystanie z prostych kalkulatorów lub gotowych tabel, które niektórzy producenci stworzyli  specjalnie dla swoich klientów. Dzięki nim, w wielu punktach sprzedaży moc potrzebnym nam grzejników obliczają sprzedawcy, co znacznie ułatwia sprawę.

Wymaganą moc urządzeń grzewczych możemy też obliczyć samodzielnie stosując prostą metodę szacunkową. Należy jednak podkreślić, że jest to sposób niezbyt dokładny i nie gwarantuje w pełni poprawnych wyliczeń. Nie możemy mieć zatem absolutnej pewności, że obliczona w ten sposób moc grzewcza będzie prawidłowa. Pomimo tego zakłada się, że zapotrzebowanie na ciepło wynosi:

• w starych budynkach, które nie posiadają żadnej izolacji cieplnej – 120 – 200 W/m² powierzchni;
• w budynkach zaizolowanych normalnie, w których współczynnik izolacyjności cieplnej przegród U wynosi około 0,3 W/m²xK – 60 – 80 W/m² powierzchni;
• w budynkach zaizolowanych bardzo dobrze, gdzie zastosowano odpowiednią grubość ocieplenia i wyeliminowano mostki termiczne – 30 – 50 W/m² powierzchni.

Po przemnożeniu wskaźnika zapotrzebowania na ciepło poprzez powierzchnię danego pomieszczenia uzyskujemy przybliżoną potrzebną nam moc grzewczą grzejnika. Jak zostało to już wspomniane powyżej – jest to jedynie wartość szacunkowa. Wyliczenia nie uwzględniają bowiem takich czynników jak:

• ilość i rodzaj okien;
• wpływ pomieszczeń sąsiadujących (zwłaszcza nieogrzewanych) na pomieszczenie ogrzewane;
• wpływ i ilość przegród zewnętrznych znajdujących się w ogrzewanym pomieszczeniu.

Jeżeli pomieszczenie ma więcej niż dwie przegrody zewnętrzne – zaleca się wybrać grzejnik o mocy 10 – 15% większej niż ta, którą uzyskaliśmy w szacunkowych obliczeniach.

Stare żeliwne kaloryfery coraz częściej wręcz proszą się o wymianę. Chodzi zarówno o ich wieloletnią wysługę, jak i o mało efektowny wygląd zewnętrzny. Takie grzejniki mają standardową wysokość 60 cm i zwykle montowano je pod oknami. Aktualnie zastępuje się je najczęściej nowoczesnymi grzejnikami płytowymi. W celu określenia katalogowej mocy nowego grzejnika wystarczy policzyć ilość żeber znajdujących się w starym kaloryferze. Każdemu żebru przypisuje się moc 130 W. Po przemnożeniu obydwu wartości przez siebie – uzyskujemy katalogową moc potrzebnego nam urządzenia. Poprzez określenie mocy katalogowej rozumieć należy moc zmodyfikowaną przez producenta o nowe parametry pracy instalacji. Nie będzie to zatem wartość taka sama, jaką charakteryzował się stary żeliwny grzejnik.

Temperatura wody przepływającej przez instalację centralnego ogrzewania jest podczas doboru mocy grzejników niemniej ważnym parametrem, co zapotrzebowanie na ciepło przez dane pomieszczenie. Poniżej prezentujemy przybliżone wartości przy różnych źródłach ciepła, uwzględniając w pierwszej kolejności temperaturę zasilania grzejników, następnie – temperaturę wody powracającej do instalacji i ostatecznie – temperaturę pomieszczenia. Odpowiednio do powyższego możemy mieć do czynienia z następującymi parametrami pracy instalacji c.o.:

• w starych blokach – 90˚C/70˚C/20˚C;
• w nowych blokach – 75/65/20;
• w domach jednorodzinnych wyposażonych w kotły na gaz lub olej opałowy – 75/65/20;
• w budynkach z zamontowanymi kotłami kondensacyjnymi – 55/45/20;
• w budynkach z pracującymi pompami ciepła – 50/40/20.

Producenci grzejników w swoich katalogach i tabelach najczęściej wyznaczają moc urządzeń dla parametrów 70/55/20˚C oraz 55/45/20˚C. Uwzględniając, że parametry naszej instalacji mogą być zupełnie inne, należy zdawać sobie sprawę, że grzejnik pochodzący wprost z tabeli nie będzie dla nas odpowiedni. Dlatego też do dokładniejszych wyliczeń trzeba zastosować jeszcze dodatkowo tzw. współczynnik korekcyjny. Jego wartość jest zwykle podawana przez producentów danych urządzeń.

Jak zostało to już wspomniane powyżej – najważniejszym parametrem decydującym o mocy grzejnika jest zapotrzebowanie na ciepło przez dane pomieszczenie. Jednak do dokładnych obliczeń projektowych uwzględnia się jeszcze wiele innych czynników. Należą do nich m.in.:

• strefa klimatyczna i usytuowanie budynku względem stron świata;
• rodzaj źródła ciepła;
• straty ciepła z ogrzewanego pomieszczenia;
• czynnik grzewczy (temperatura wody zasilającej i powrotnej oraz temperatura, która ma panować w pomieszczeniu;
• rodzaj pomieszczenia i sposób usytuowania w nim grzejnika.

W przypadku instalacji wykonywanych zgodnie z projektami nie trzeba martwić się o obliczanie mocy grzejników. Wynika ona bowiem ze starannego rachunku przeprowadzonego przez wykwalifikowaną osobę. Jednak i wtedy mogą zdarzać się sytuacje, w których powinniśmy zwiększyć moc kupowanych grzejników. Do takich sytuacji należy zaliczyć:

• niemożność zamontowania grzejnika w jego prawidłowej  lokalizacji, tj. przy ścianie zewnętrznej pod parapetem okiennym;
• zwiększenie powierzchni przeszkleń (w stosunku do powierzchni, która istniała w momencie projektowania instalacji c.o.);
• planowanie zabudowy grzejnika (nie jest polecane, ale są osoby, które decydują się na ten krok – w skrajnych przypadkach potrzebny może być grzejnik o mocy większej nawet o połowę);
• chęć zastosowania zaworów termostatycznych, o których nie było mowy w projekcie instalacji (moc grzejników zwiększa się wówczas o około 10 – 15%).