Jak działa i ile kosztuje wentylacja z odzyskiem ciepła

W dzisiejszych czasach wentylacja grawitacyjna nie nadąża za rozwiązaniami budowlanymi i oczekiwaniami użytkowników. Nie dość, że jest zawodna (jej działanie zależne jest od warunków pogodowych i odpowiedniej różnicy ciśnień, by w ogóle zadziałała), to jeszcze jej użytkowanie wiąże się ze stratami ciepła w okresie grzewczym, co naraża jej użytkowników na zwiększone wydatki. Nie jest zatem zaskoczeniem, że coraz większa liczba inwestorów – zarówno indywidualnych jak i firm – uznaje za oczywiste zastosowanie wentylacji mechanicznej, która działa niezależnie od warunków pogodowych na zewnątrz. O ile nie nastąpi awaria w dostawach prądu, to wentylacja mechaniczna dbać będzie cały czas o dostawy świeżego powietrza do budynku. To przekłada się na poprawę nastroju mieszkańców, mając pozytywny wpływ na ich zdrowie.

Najprostsza wentylacja mechaniczna składa się z dwóch wentylatorów, z których jeden ma za zadanie wtłaczać powietrze do wnętrza (za pomocą przewodów nawiewnych), a drugi - usuwać zużyte powietrze na zewnątrz (za pomocą przewodów wywiewnych). Wentylatory wymuszają obieg powietrza, który można zintensyfikować, o ile system wyposażony jest również w najprostszy choćby panel sterowania. Wentylacje mechaniczne różnią się między sobą wyposażeniem centrali wentylacyjnej, w której znajdują się wentylatory. Najprostsze centrale zapewniają po prostu obieg powietrza. Bardziej skomplikowane - dzięki zainstalowaniu wymiennika ciepła - umożliwiają rekuperację, czyli oddawanie ciepła przez powietrze uchodzące z pomieszczenia świeżemu powietrzu do niego wpadającemu. Ma to kluczowe znaczenie dla wydajności i opłacalności stosowania takiej wentylacji. Dlaczego? Bowiem najlepsze wentylacje mechaniczne powodują, że mimo wymiany powietrza, udaje się oszczędzić nawet do 90 procent jego ciepła. Dość powiedzieć, że dzięki rekuperatorowi nawet przy temperaturach na zewnątrz sięgających minus 20 stopni Celsjusza do pomieszczeń wtłaczane jest powietrze o temperaturze około 12 stopni. Nie chodzi jednak jedynie o straty ciepła, ale również, a może przede wszystkim, o komfort mieszkańców. Wentylacja mechaniczna wyposażona jest bowiem w filtry (aby były skuteczne przynajmniej dwa razy w roku należy je wymieniać), dzięki którym powietrze dostające się do środka pomieszczenia nie tylko nie zawiera kurzu, ale pozbawione jest również innych alergenów.

Do największych zalet wentylacji mechanicznej należy ograniczenie kosztów ogrzewania domu (po dołączeniu wymiennika ciepła), a także pełna kontrola ilości świeżego powietrza napływającego do wewnątrz. Dzięki temu, w momentach większego zapotrzebowania na powietrze, wentylacja jest w stanie je dostarczyć, jednocześnie ograniczając jego podaż w sytuacji, gdy domowników nie ma na miejscu. Stały dostęp powietrza we wnętrzu to z kolei brak problemu z grzybami i pleśnią w pomieszczeniach. Oznacza również brak konieczności wietrzenia poprzez otwieranie okien, a to powoduje, że mniej hałasu dostaje się do środka. Aby wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła spełniła swoje zadanie, wszystkie elementy wentylacji muszą być szczelne. Chodzi o to, by powietrze do wewnątrz dostawało się wyłącznie przy pośrednictwie wymiennika ciepła, w którym zachodzi proces ocieplania powietrza. Zadbać należy przede wszystkim o szczelność okien i drzwi, którymi do środka dostaje się go najwięcej. Dla wielu wadą będą koszty inwestycyjne (o tym poniżej) wykonania wentylacji mechanicznej, które sięgają nawet 20 tysięcy złotych dla domów jednorodzinnych o powierzchni około 200 metrów kwadratowych. Do tego dochodzą koszty eksploatacji  (konieczność okresowych przeglądów, a także wymiany filtrów) oraz opłaty za prąd. To dodatkowe przynajmniej kilkaset złotych rocznie. Po stronie zysków są natomiast znacznie niższe koszty ogrzewania domu.
Dla inwestorów, którzy już posiadają dom z tradycyjną wentylacją grawitacyjną, problematyczne może być rozmieszczenie nowych przewodów nawiewnych i wywiewnych, których ukrycie może być niezwykle trudne. Dlatego zaplanowanie wentylacji mechanicznej już na etapie projektu daje spore oszczędności i jest znacznie lepszym pomysłem.

Kosztem w wypadku inwestycji w wentylację mechaniczną będzie zakup projektu, nabycie samych urządzeń i ich instalacja oraz późniejszy koszt ich użytkowania i serwisowania. O jakich pieniądzach jest mowa? Na przygotowanie standardowego projektu trzeba wydać kilkaset złotych, bardziej wymagające koncepcje potrafią podnieść koszt do nawet kilku  tysięcy złotych. Po stronie kosztów zakupu urządzeń najważniejsza pozycje stanowić będzie rekuperator. Urządzenia te kosztują od kilku do kilkunastu tysięcy złotych w zależności od liczby opcji, wydajności, marki i parametrów pracy. Podstawowym kryterium wyboru rekuperatora powinna stanowić obok ceny realna wydajność odzysku ciepła, która w najlepszych urządzeniach sięga nawet 90 procent. Jeśli doliczyć do tego koszty montażu okaże się, że kwota 17-22 tysięcy złotych za instalację wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła to kwota, którą trzeba wziąć pod uwagę przy budowie domu o powierzchni 200 metrów kwadratowych.