Współczesna technika pozwala na stosowanie różnych systemów sterowania urządzeniami klimatyzacyjnymi. W zależności od zaawansowania technicznego modelu klimatyzatora i jego wyposażenia różne mogą być sposoby sterowania. Im więcej funkcji będzie miał klimatyzator, tym bardziej rozbudowany będzie system jego obsługi.
Sterowanie manualne
To najprostszy sposób sterowania pracą urządzenia. Odbywa się on przy użyciu panelu, który znajduje się na obudowie urządzenia – jednostki wewnętrznej. Panel ten wyposażony jest w przyciski lub pokrętła, którymi ustawia się wymagane parametry pracy klimatyzacji – uruchamia się urządzenie, nastawia żądaną temperaturę w pomieszczeniu i prędkość obrotów wentylatora. Panel sterujący może mieć także wbudowany zegar umożliwiający włączanie i wyłączanie urządzenia w określonych godzinach w ciągu doby. Aby nastawić wszystkie te parametry pracy, użytkownik musi podejść do urządzenia, co zawsze stanowi pewien kłopot.
Sterowanie zdalne i ważne funkcje
Znacznie wygodniejsze jest sterowania klimatyzatorem zdalnie, za pomocą pilota (maksymalny zasięg sygnału z pilota może wynosić nawet 8 m). Większość już współczesnych urządzeń klimatyzacyjnych może być obsługiwana w ten właśnie sposób. Przyciskami na pilocie nie tylko włącza się i wyłącza urządzenie, funkcję chłodzenia, ewentualnie grzania, ale także przełącza się biegi wentylatora nawiewu powietrza (steruje się wydajnością pracy), jak również ustawia się pod różnym kątem lamelki nawiewnika, zmieniając w ten sposób kierunek strumienia powietrza. W bardziej zaawansowanych klimatyzatorach istnieje możliwość ustawienia temperatury, jaką chcemy uzyskać w pomieszczeniu, a wtedy doborem odpowiedniego trybu pracy zajmuję się już automatyka. Odpowiedzialny jest za to tryb pracy auto, w którym klimatyzator sam dobiera najlepszy bieg do utrzymania zadanej temperatury.
I tak np. urządzenie może zacząć grzać, jeśli temperatura w pomieszczeniu spadnie poniżej 21ºC, a chłodzić, jeśli przekroczy np. 23ºC. Tryb pracy automatycznej jest polecaną funkcją dla użytkowników, którzy chcą jak najmniej ingerować w nastawianie urządzenia. Jeżeli praca urządzenia w trybie auto nie zapewnia użytkownikowi komfortu, właściwy tryb pracy wybiera się już manualnie.
Piloty wyposażane są w czujniki temperatury. Klimatyzator będzie dążył do uzyskania zadanej temperatury w miejscu, w którym znajduje się pilot. Wysyła on (co kilka minut) do jednostki wewnętrznej informację o aktualnej temperaturze, dlatego też należy go pozostawiać w takim miejscu, aby nic nie zakłócało sygnału.
Nowoczesnym rozwiązaniem jest klimatyzator z tzw. inwerterem. Jest to urządzenie zapewniające płynną regulację pracy sprężarki w urządzeniu zewnętrznym.
Dzięki temu klimatyzator samoczynnie dostosowuje się do temperatury i warunków panujących w pomieszczeniu, automatycznie dobierając optymalną prędkość sprężarki. Inwerter jest zaawansowanym elektronicznie układem, analizującym i kontrolującym w kilku miejscach parametry pracy układu chłodniczego, temperaturę wewnętrzną pomieszczenia, jak i zewnętrzną. W wyniku analizy tych wszystkich parametrów następuje proces optymalnego dostosowania wydajności sprężarki. Klimatyzator ochładza tylko taką ilość powietrza, która jest potrzebna w danym momencie, a ochłodzenie pomieszczenia zajmuje mniej czasu. Rozwiązanie to zabezpiecza urządzenie przed znacznymi wahaniami napięcia w sieci, co zwiększa jego trwałość i niezawodność, a co ważne, zapewnia duże oszczędności energii, nawet do 30-40%. Dodatkową zaletą klimatyzatorów inwerterowych jest cicha praca obu jednostek.
Pilotem można też zaprogramować godziny pracy urządzenia. Programowanie odbywa się w cyklu 24-godzinnym lub tygodniowym – dotyczy to modeli droższych. Funkcja ta pozwala na ustawienie optymalnej dla nas temperatury w określonych godzinach, kiedy urządzenie ma pracować najintensywniej, a kiedy ma np. przejść na tryb pracy nocnej (czyli zmniejszyć obroty wentylatora i pracować na najcichszym biegu). Możemy zaprogramować godzinę, przy której urządzenie ma się uruchamiać i wyłączać – nie ma raczej sensu, żeby klimatyzacja pracowała i zużywała energię, gdy np. nikogo nie ma w domu. Dzięki tej funkcji istnieje możliwość takiego zaprogramowania urządzenia, aby uruchomiło się przed naszym powrotem do domu – dobrze jest zastać komfort termiczny np. po powrocie z pracy.
Praktyczna wydaje się też funkcja szybkiego chłodzenia, umożliwiająca w krótkim czasie obniżenie temperatury w pomieszczeniu. Z kolei dzięki funkcji auto-restart po zaniku napięcia w sieci i ponownym jego włączeniu klimatyzator sam się automatycznie włączy.
Na rynku dostępne są również modele pracujące w trybie osuszania, przydatne w domach o podwyższonej wilgotności, a także trybie wentylowania (efekt wiatru), polecane z kolei, gdy brakuje ruchu powietrza w pomieszczeniu.
Umiejętna, zgodna z zaleceniami producenta czy dystrybutora obsługa klimatyzatora zapewnia właściwą pracę urządzenia, bezawaryjność, obniżenie kosztów eksploatacji, a także wykorzystanie wszystkich jego możliwości.
Montaż urządzenia powinno się zlecić doświadczonym fachowcom (przeważnie wymagane są prace hydrauliczne). Pamiętajmy też, że jednostka zewnętrzna musi być zainstalowana na stabilnej i wytrzymałej podstawie, najlepiej w miejscu osłoniętym od deszczu, śniegu, spadających liści.
Urządzenia klimatyzacyjne są na ogół proste w obsłudze. Przyciski na pilocie są czytelne. Na wyświetlaczu ciekłokrystalicznym jednostki wewnętrznej (częste wyposażenie) pojawiają się łatwe do rozszyfrowania ikonki, obrazujące aktualny tryb pracy urządzenia. Jeśli nie będziemy używać pilota przez dłuższy czas (kilka tygodni), warto wyjąć z niego baterie – ewentualny wyciek z nich elektrolitu może go uszkodzić.
Nie wolno zapominać, że klimatyzator to urządzenie elektryczne, pracujące pod napięciem. W związku z tym nie wolno obsługiwać go mokrymi rękoma i umieszczać w pomieszczeniach wilgotnych np. łazienkach czy pralniach. Nie należy też wyłączać pracującego urządzenia poprzez wyciąganie wtyczki z gniazda, ponieważ może to uszkodzić jego obwody elektroniczne. Do tego celu służy panel kontrolny.
W czasie przeprowadzania zabiegów serwisowych klimatyzator powinien być odłączony od sieci elektrycznej.
Nie wolno zasłaniać wlotów ani wylotów powietrza w urządzeniu.
Systemy klimatyzacji wymagają okresowych przeglądów. Co pewien czas (określony przez producenta) należy czyścić oraz dezynfekować przewody i filtry. Brudny filtr ogranicza przepływ powietrza przez urządzenie, powodując spadek wydajności klimatyzatora i nieefektywne wykorzystanie energii elektrycznej, ponadto filtr przestaje wówczas spełniać swoją podstawową funkcję – oczyszczania powietrza. Całkowicie zanieczyszczony filtr uniemożliwia przepływ powietrza, w efekcie powodując uszkodzenie urządzenia.
Sposób czyszczenia filtrów zależy od rodzaju materiału filtracyjnego i opisany jest zazwyczaj w instrukcji obsługi urządzenia. Jednak większość filtrów można myć w ciepłej (ale nie gorącej) wodzie z niewielką ilością łagodnego detergentu lub też czyścić odkurzaczem. Filtr przed ponownym zamontowaniem musi być wysuszony. Nie wolno suszyć filtów na grzejnikach czy na słońcu – mogłoby to spowodować jego zniekształcenie. Nie wolno też włączać klimatyzatora bez filtra – grozi to awarią urządzenia.
Pomieszczenie, w którym pracuje klimatyzator powinno być w miarę możliwości osłonięte przed słońcem. Trzeba też pamiętać o zamknięciu okien w klimatyzowanym pomieszczeniu – ograniczy to napływ ciepłego powietrza z zewnątrz i chłodzenie będzie skuteczniejsze.
Powinno się zadbać o to, aby strumień zimnego powietrza nie był skierowany bezpośrednio na przebywające w pomieszczeniu osoby (grozi to przeziębieniem). Warto skierować nawiew ku górze, w stronę sufitu, aby zimne powietrze wymieszało się nieco z cieplejszym.
