Dezynfekcja
Dezynfekcja jest podstawowym procesem uzdatniania wody, znanym także z basenów publicznych. Polega na unieszkodliwianiu mikroorganizmów (przede wszystkim bakterii i wirusów), które mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Trzeba dobrać środek, który będzie skuteczny, ale jednocześnie nie zagrozi zdrowiu użytkownika.
Dezynfekcja może mieć charakter długotrwały lub szybki (szokowy). Tę drugą metodę należy zastosować w przypadku ewentualnych zaniedbań i nagromadzenia mikroorganizmów.
Do dezynfekcji wody w basenie używa się następujących środków:
- środki na bazie chloru;
- ozon (tlen aktywny);
- sól.
Można też używać metod fizycznych – najbardziej skuteczna jest dezynfekcja promieniami ultrafioletowymi.
Środki na bazie chloru
To najczęściej podchloryn sodowy (NaClO)lub dwutlenek chloru (ClO2), uzupełniony o substancje wspomagające jego działanie. Są to te same środki, które podawane są do instalacji wody pitnej, przy czym do uzdatniania wody basenowej stosuje się ich większe stężenia. Podstawową zaletą środków na bazie chloru jest ich wysoka i długotrwała skuteczność. Mają one jednak negatywny wpływ na komfort kąpieli i mogą źle wpływać na organizm. Droższy dwutlenek chloru jest pod tym względem lepszy - nie ma tak intensywnego zapachu. Środki na bazie chloru mogą być dodawane do wody w postaci płynnej, półpłynnej, jako tabletki lub jako granulki.
Ozon (tlen aktywny)
Jest związkiem bezzapachowym, a jego rozkład nie powoduje żadnych działań ubocznych (np. nie powstają uboczne produkty reakcji, nie ma nieprzyjemnego zapachu chloru). Jest jednak - mimo znacznej skuteczności - nietrwały, stąd jest środkiem o krótkim działaniu. Poza tym, ozonowanie jest metodą droższą niż chlorowanie. Tlen aktywny podaje się do wody jako roztwór gazu w wodzie lub w postaci pastylek
Sól kuchenna (chlorek sodu)
Jest coraz częściej używana jako środek dezynfekcyjny w basenach rodzinnych. Jej zaletą jest niski koszt oraz brak negatywnego wpływu na użytkownika.
Dezynfekcja promieniami UV
Polega na oświetlaniu wody basenowej specjalnymi lampami. Promienie UV oddziałują bakteriobójczo, niszcząc także wirusy. Pewną wadą tego rozwiązania jest odkryte niedawno zjawisko fotoregeneracji – niektóre szczepy bakterii, pozbawione aktywności przez promienie UV, aktywizują się ponownie pod wpływem światła słonecznego. Prócz tego, lampy UV są stosunkowo kosztownymi urządzeniami.
Koagulacja (flokulacja)
Woda, krążąc w obiegu zamkniętym jest poddawana filtracji. Na filtrach osadzane są cząstki stałe o pewnych wymiarach. Jeśli cząstki będą mniejsze, przepłyną przez filtr i wrócą do basenu. Ich nagromadzenie będzie powodowało nie tylko zmętnienie i nieprzyjemny wygląd i zapach wody, ale też stworzy warunki dla rozwoju mikroorganizmów. Rozwiązaniem tego problemu jest koagulacja - upraszczając jest to proces "zlepiania" cząstek zawieszonych w większe grupy (tzw. kłaczki), które mogą zostać zatrzymane na filtrach. Najbardziej skutecznymi środkami koagulującymi (koagulantami, flokulantami) są związki żelaza i glinu. Mają najczęściej postać płynną lub półpłynną.
Korekcja pH
Procesy uzdatniania wody wymagają odpowiedniego środowiska chemicznego. Skład chemiczny wody ma też wpływ na szybkość rozwoju bakterii, wirusów i glonów; oddziałuje także na zdrowie użytkowników. Najważniejszym elementem tego środowiska jest wskaźnik pH. Wskaźnik ten informuje o zakwaszeniu wody: poniżej wartości 7 woda jest kwaśna, powyżej - zasadowa. Optymalny dla działania środków chemicznych oraz blokujący rozwój mikroorganizmów mieści się w przedziale 6-8. Najlepszy wskaźnik dla kąpiących się wynosi 7-7,4. Korekcję pH można przeprowadzać za pomocą środków płynnych lub granulatów.
Walka z glonami (algami)
Zasadniczo dobra dezynfekcja pozwala na usunięcie mikroorganizmów. Glony są jednak dość specyficznymi organizmami, ponieważ łatwo przystosowują się do środowiska zewnętrznego - przy dobrym nasłonecznieniu i wysokiej temperaturze będą rozwijały się nawet pomimo poprawnej dezynfekcji (szybkość ich przyrostu będzie szybsza niż szybkość obumierania). Glony zabarwiają wodę; nadają jej przykry zapach; oblepiają dno i ścianki, które stają się śliskie.
Dlatego raz na jakiś czas należy zastosować preparat glonobójczy, zwany też algicydem. Algicydy są w postaci półpłynnej, mogą też być granulatami.
Na rynku można tez spotkać preparaty uniwersalne, których skład pozwala na uzdatnienie wody w pełnym zakresie.
