Podlewanie ogrodu – od deszczówki do automatycznego nawadniania

Woda do podlewania ogrodu może oczywiście pochodzić z wodociągu, albo być uwzględniona przy planowaniu własnej studni. Jednak nie musi ona spełniać tak surowych wymagań, jak woda pitna; dlatego może pochodzić z dodatkowej studni (bez uzdatniania). Można też wykorzystać do tego celu wodę deszczową zebraną z dachu, tarasu lub balkonu.

Jeśli do podlewania ogrodu ma służyć woda wodociągowa, wiąże się to z dodatkowymi opłatami za wodę. Najlepszym rozwiązaniem w takiej sytuacji wydaje się  dodatkowy wodomierz. Jego zadaniem jest  pomiar wody zużytej "bezpowrotnie". Korzyść jest taka, że ponosi się opłatę tylko za pobór wody. Nie ma opłaty za odprowadzanie ścieków, co oznacza o ok. połowę mniejszy koszt.

Polecamy też: Automatyczną konewkę, która podleje rośliny podczas urlopu itp.

Jeśli woda do podlewania ogrodu ma pochodzić ze studni, warto pomyśleć o studni przeznaczonej tylko do tego celu. Woda z takiej studni nie wymaga uzdatnienia. Potrzebna jednak będzie pompa, co wiąże się z nakładem energii. Najlepiej zdecydować się na studnię wierconą bądź wąskorurową (abisyńską):

• Studnia wiercona jest kosztowna, ale zapewnia dostęp do głęboko położonych warstw wodonośnych - unika się w ten sposób ryzyka, że studnia wyschnie w przypadku intensywnego korzystania bądź suchego lata.
• studnia abisyńska jest niedroga, a przy tym może być dekoracyjnym elementem ogrodu. Wadą tej studni jest jej zawodność - jeśli poziom wody spadnie zbyt nisko, pompa nie jest w stanie zassać wody.

Do podlewania ogrodu znakomicie nadaje się woda deszczowa. Najlepiej zbierać ją za pomocą specjalnej instalacji i gromadzić w odpowiednim zbiorniku. Stamtąd woda jest doprowadzana do kranu, umieszczanego najczęściej na  ścianie budynku. Woda pochodząca z instalacji może być też wykorzystana do spłukiwania sanitariatów i do prania.

Tradycyjnie do kranu z wodą  podłącza się gumowy wąż. Jeśli jednak chcemy uniknąć podłączania i odłączania węża za każdym oraz ciągnięcia go po całym ogrodzie, możemy zdecydować się na instalację nawadniającą. Jej wielką zaletą (oprócz znacznej wygody użytkownika) jest możliwość podlewania ogrodu w sposób, który będzie najbardziej odpowiadał roślinom. Aby ze źródła popłynęła woda nawadniająca każdy fragment ogrodu, należy odpowiednio zaprojektować instalację. Można zacząć od wersji podstawowej, która będzie stopniowo rozbudowana.

Każdy system nawadniania ogrodu powinien składać się z trzech elementów: reduktora ciśnienia, rur nawadniających oraz urządzeń nawadniających. Całą instalację można zautomatyzować, używając sterowników i programatorów. Najszerszy wybór istnieje w zakresie urządzeń nawadniających: dzięki ich szerokiej gamie można utrzymać w kwitnącym stanie najbardziej wymagający ogród. 

Reduktor ciśnienia

Urządzenie to powinno się znaleźć się za kranem, z którym jest połączone za pomocą specjalnego przyłącza). Pozwala na obniżenie ciśnienia do wymaganej w ogrodzie wysokości. Dodatkowo reduktor wyposażony jest  w filtr, który pozwala usunąć z wody zawiesiny. Uniemożliwia to zatkanie rur lub urządzeń nawadniających.

Zależnie od wielkości instalacji nawadniającej należy określić zdolność przyłączeniową urządzenia redukująco-filtrującego i na tej podstawie dobrać jego wielkość (model). Urządzenie redukujące wyposażone jest także w przyłącza do rury centralnej (montażowej) oraz rur rozdzielczych.

Rury

Można wyróżnić rury montażowe (centralne), których zadaniem jest rozprowadzanie wody na terenie całego ogrodu oraz rury rozdzielcze, które służą do podłączania urządzeń. Rury mogą być prowadzone w systemie podziemnym (nie głębiej niż 40 cm), bez dodatkowych zabezpieczeń (podsypki, otuliny) lub na powierzchni ziemi. Najczęściej są wykonane z polietylenu (w kolorze czarnym - zapobiega to rozwojowi organizmów, przede wszystkim glonów).

Rozdzielacz

Jego zadaniem jest przyłączenie rury rozdzielczej do montażowej, dzięki czemu woda może być kierowana do odpowiednich sekcji ogrodu. Służą też do mocowania dysz zraszających do rury montażowej.
Wielką zaletą rozdzielaczy jest znaczna łatwość ich montażu i demontażu. Montaż następuje dzięki zamknięciu odpowiednich klamer, a demontaż - dzięki ich otwarciu.

Urządzenia nawadniające

Rodzaje urządzeń nawadniających dobiera się do wielkości ogrodu oraz charakteru uprawianych roślin - każda grupa ma swoje wymagania dotyczące nie tylko wilgotności i ilości potrzebnej wody, ale też sposobu jej podawania (zraszanie, kroplowanie, rozmgławianie). Odpowiednio dobrane urządzenia pomogą zapewnić właściwe warunki każdemu zakątkowi ogrodu.

Zraszacze

Są urządzeniami przeznaczonymi do nawadniania mniejszych lub większych powierzchni (trawniki, rabaty, żywopłoty). Każdy zraszacz ma swoje charakterystyczne parametry: zraszaną powierzchnię (w m²); zasięg wyrzutu (w metrach, regulowany zależnie od potrzeb) oraz sektory nawadniania (kąt - może mieć kilka ustawień lub płynną regulację). Nowoczesne zraszacze są mrozoodporne (wyposażone w automatyczny zawór odwadniający).
Można wyróżnić następujące rodzaje zraszaczy:

• zraszacze powierzchniowe (naziemne) przeznaczone do nawadniania małych powierzchni (np. rabat kwiatowych);
• zraszacze wynurzalne - głowice zraszaczy wysuwają się na powierzchnię tylko podczas pracy. Po nawadnianiu głowice są na powrót ukrywane w ziemi. Dlatego zraszacze te dobrze nadają się do podlewania trawników;
• zraszacz wynurzalny wahadłowy - przeznaczony do nawadniania powierzchni prostokątnych. Ma ruchomą (wahadłową) głowicę, dzięki czemu można łatwo ustawić kierunek zraszania.

Są to urządzenia, które umożliwiają nawadnianie dostosowane do nawadniania poszczególnych roślin. Kroplowniki stosuje się do nawadniania roślin rosnących pojedynczo bądź w rzędach. Tak nawadniane rośliny powinny mieć zbliżone zapotrzebowanie na wodę. Kroplowniki zapewniają nawadnianie równomierne, a przede wszystkim - optymalne. Mamy gwarancję, że rośliny będą nawodnione odpowiednio (ani za dużo ani za mało), a unikając marnowania wody, zaszczędzimy. Można tu wyróżnić dwa podstawowe rozwiązania:

• kroplowniki końcowe, montowane w rzędach do rury montażowej. Ich zadaniem może być nawodnienie pojedynczej rośliny (np. w doniczce) lub równomierne nawodnienie rzędu roślin (np. żywopłotu);
• kroplowniki rzędowe (szeregowe), montowane do tzw. rury (linii) nawadniającej (kroplującej). Rura jest wykonana z czarnego polietylenu o średnicy wewnętrznej ok. 13 mm. Jest ona wyposażona w otwory rozmieszczone w regularnych odstępach, do których mocuje się kroplowniki. Pozwalają na nawadnianie rzędów roślin o zbliżonych wymaganiach wodnych, np. żywopłotów, sadów, plantacji truskawek, plantacji pomidorów, winnic, wąskich rabat, skalniaków czy szkółek.

Kroplowniki mogą mieć też funkcję automatycznej kompensacji ciśnienia. Dzięki niej ciśnienie na całej długości rury jest jednakowe. Sprawia to, że wydatek kroplowników jest równomierny. Poza tym wyposażone są w sitko i automatyczną funkcję oczyszczania (nie jest konieczna konserwacja kroplowników). Dodatkowa oszczędność wody jest zapewniona dzięki temu, że po skończeniu pracy kroplowniki zamykają się i woda nie wycieka.
nawadnianie ziemi

Instalację nawadniająca ogród można uzupełnić o automatykę sterującą (zespół urządzeń elektronicznych i optoelektronicznych). Dzięki temu użytkownik ma znaczny komfort, nie musi martwić się nawet o wrażliwe rośliny - sterowniki będą kierować optymalnym dawkowaniem wody, a także "zaopiekują się" ogrodem podczas nieobecności użytkownika. Sterownik montuje się bezpośrednio do kranu, co pozwala na regulację następujących parametrów:

• godzina i czas nawadniania ogrodu (można ustawić porę, o której będzie się uruchamiała instalacja i czas, przez który będzie działała);
• sposób nawadniania (można np. zmienić kropelkowanie na rozmgławianie);
• przy współpracy z automatycznym dzielnikiem wody można sterować kilkoma liniami w ogrodzie, w tym kolejnością podlewania (jeśli np. ciśnienie w kranie jest zbyt małe, by jednocześnie nawadniać cały ogród).