Konieczność dokonywania wymienionych powyżej przeglądów domowych instalacji elektrycznych nie powinna wynikać jedynie z obligatoryjnego zobowiązania obowiązującymi w Polsce przepisami prawa. W tym przypadku bowiem, w grę wchodzi nasze własne bezpieczeństwo, zdrowie, a czasami nawet życie.
Obowiązkowy przegląd okresowy
Przeglądy okresowe instalacji elektrycznej należy zlecać fachowcowi, posiadającemu stosowne uprawnienia. Oko laika może być bowiem omylne w omawianej dziedzinie i pewnych uchybień może zwyczajnie nie wychwycić. Ponadto, przegląd to nie tylko same oględziny, ale także specjalistyczne pomiary i próby eksploatacyjne. Badaniu podlegają:
- skuteczność przeciwporażeniowa;
- występowanie przegród ogniowych i ochrony przed skutkami działania wysokich temperatur;
- dobór przewodów pod względem obciążalności prądowej oraz spadku napięcia;
- nastawienie urządzeń zabezpieczających;
- występowanie urządzeń do odłączania izolacyjnego oraz łączenia;
- oznakowanie przewodów neutralnych i ochronnych;
- przyłącza łączników jednobiegunowych do przewodów fazowych;
- oznaczenia obwodów, urządzeń zabezpieczających, łączników, zacisków, itp.;
- poprawność połączeń przewodów;
- ciągłość przewodów ochronnych.
Oprócz wymienionych elementów i czynników składających się na poprawność działania instalacji elektrycznej – fachowiec sprawdza grubość izolacji i ocenia stan tablicy rozdzielczej.
Użytkownicy instalacji elektrycznych starszego typu powinni być bardziej czujni i kiedy tylko zauważą jakiekolwiek niepokojące objawy – winni wezwać elektryka niezależnie od tego, ile czasu upłynęło od ostatniego przeglądu. Do takich objawów może należeć np. osmolone wnętrze tablicy rozdzielczej lub przegrzewające się osłonki starych, porcelanowych "korków". Pamiętajmy, że bezpieczniki starego typu są zdecydowanie bardziej awaryjne, od nowoczesnych. W żadnym razie nie wolno nam zastępować ich nowymi – o innych niż dotychczasowe wartościach, a tym bardziej samodzielnie uzupełniać tzw. domowymi sposobami. Starsze instalacje nie są także w stanie wytrzymać takich samych obciążeń, co nowe. Powoduje to głównie rodzaj materiału, jaki zastosowano podczas wykonywania instalacji. Należy zdawać sobie sprawę, że niegdyś nie stosowano aktualnie powszechnie znanej miedzi, a mniej wytrzymałe aluminium. Zatem użytkownicy instalacji aluminiowych powinni zwracać uwagę, aby nie przeciążać nadmiernie swoich sieci. Oznacza to, że nie powinni oni włączać dużej ilości urządzeń elektrycznych jednocześnie.
Konieczność wymiany instalacji elektrycznej
Bezwzględna konieczność wymiany instalacji elektrycznej na nową następuje wówczas, kiedy dotychczasowa sieć nie przeszła pozytywnie okresowego przeglądu. Jednakże o wymianie warto pomyśleć nie tylko w tym skrajnym przypadku. Pamiętajmy, że przestarzała instalacja lub wadliwość jej funkcjonowania niesie dwa niebezpieczeństwa dla naszego zdrowia i życia. Jest to zagrożenie pożarowe oraz ewentualność bezpośredniego porażenia prądem.
Najlepszym momentem na wymianę elektryki w domu jest czas gruntownego remontu budynku. Jeśli zdecydowaliśmy się właśnie na skuwanie starych tynków, wymianę podłóg i itp. poważne prace – wymiana instalacji powinna iść z nimi
w parze. W niektórych sytuacjach nie ma konieczności wymiany całej instalacji na nową. Niekiedy wystarczające jest przeprowadzenie jej remontu. Zakres prac remontowych zawsze zależy od stanu, w jakim znajdują się domowe kable i przewody. Owy stan powinna szacować fachowa, sporządzona na piśmie ekspertyza, na podstawie której podjęte zostaną odpowiednie działania. Pamiętajmy, że kapitalny remont instalacji elektrycznej powinien być poprzedzony wydaniem warunków przez Zakład Energetyczny. Wówczas konieczne jest również zdjęcie plomby z licznika oraz dokonanie zgłoszenia zamiaru prowadzenia robót budowlanych, do właściwego Starostwa Powiatowego. Przed przystąpieniem do remontu lub wymiany instalacji elektrycznej warto odnaleźć wszystkie dokumenty, które jej dotyczą. Jeśli nie posiadamy pełnej dokumentacji – czas remontu może się wydłużyć, a koszty wzrosnąć. W takich sytuacjach bowiem ekipa remontowa zmuszona będzie do wykrywania przewodów w ścianach, przy użyciu specjalnego sprzętu.
Instalacja dostosowana do potrzeb użytkowników
Dzisiejsza rzeczywistość jest taka, że w naszych domach pracuje zdecydowanie większa ilość sprzętów zasilanych energią elektryczną niż dawniej. W związku z tym, instalacje wykonane przed wielu laty nie są w stanie podołać nowym wyzwaniom. Aktualnie projektuje się je w taki sposób, by kontakty i włączniki w każdym pomieszczeniu stanowiły oddzielne obwody elektryczne. Pozwala to wyeliminować możliwość odłączenia prądu w całym budynku i szybciej zdiagnozować miejsce występowania ewentualnego zwarcia. Ponadto nowa instalacja powinna odpowiadać indywidualnym potrzebom użytkownika. Urządzenia o dużej mocy wymagają oddzielnego zasilania. Oprócz tego, te sprzęty, które mają metalowe obudowy winny być podłączone do gniazd z uziemieniem. Zgodnie z przepisami w jednym obwodzie nie powinno znajdować się więcej niż dziesięć gniazd wtyczkowych oraz dwadzieścia punktów świetlnych. Pamiętajmy, że dobra instalacja to instalacja przemyślana i dostosowana nie tylko do potrzeb istniejących aktualnie, ale także do takich, które mogą pojawić się w przyszłości. Dobrą praktyką jest układanie pod tynkiem dodatkowych rurek instalacyjnych, w które w razie potrzeby będzie można wciągnąć kable i rozszerzyć instalację.
Koszty modernizacji instalacji elektrycznej
Wydatków związanych z wymianą lub remontem instalacji elektrycznej w domu nie da się oszacować jednoznacznie. Po pierwsze zalezą one bowiem od wielkości domu, czy mieszkania. Po drugie od skali koniecznych do wykonania prac, a po trzecie – od ceny usługi podanej nam przez fachowca. Warto zadawać sobie sprawę, że większość uprawionych elektryków podaje oddzielną cenę za ułożenie jednego metra bieżącego przewodu w ścianie oraz stawkę za wyprowadzenie tzw. punktu elektrycznego. Takim punktem są przewody przygotowane do podłączenia konkretnego gniazdka, włącznika, czy oprawy oświetleniowej. Jedynie szacunkowo można podać, że koszt modernizacji instalacji elektrycznej w średniej wielkości domu jednorodzinnym może wynosić od kilku do kilkunastu tysięcy złotych.
