Instalacje z miedzi - wymagane uprawnienia

Artykuł sponsorowany
Rury i złączki wykonane z miedzi mają zastosowanie w wielu dziedzinach.
Rury i złączki wykonane z miedzi mają zastosowanie w wielu dziedzinach. Europejski Instytut Miedzi
Rury i złączki miedziane mają szerokie zastosowanie w różnego typu instalacjach, takich jak: wody pitnej, ciepłej wody użytkowej i grzewczych (w tym ogrzewania i chłodzenia płaszczyznowego). Są to podstawowe instalacje występujące w budynkach mieszkalnych. Drugą grupą instalacji, w których powszechnie wykorzystuje się rury i złączki miedziane, są instalacje chłodnicze, klimatyzacyjne, medyczne (gazów medycznych i próżni

).

W ostatnich latach coraz powszechniej stosowane są źródła energii odnawialnej: systemy solarne i pompy ciepła. Do łączenia poszczególnych sekcji systemów solarnych i pomp ciepła także używa się rur i złączek miedzianych. W instalacjach chłodniczych, w których obecny jest ekologiczny czynnik chłodzący CO2 o ciśnieniu ok. 120 barów, montuje się  rury i złączki wykonane ze stopu miedzi CuFe2P, odporne na wysokie ciśnienia i w porównaniu z powszechnie stosowanymi instalacjami stalowymi mające mniejsze średnice zewnętrzne i grubości ścianek rur.   

W poszczególnych typach instalacji stosowane są rury miedziane wyprodukowane zgodnie z odpowiednimi normami europejskimi. Projektant i instalator powinni posiadać odpowiednią wiedzę, która zapewni prawidłowe wykonanie instalacji z wykorzystaniem właściwych materiałów oraz najkorzystniejszą techniką łączenia, a także stosować zasady, które zagwarantują trwałość, niezawodność i sprawność instalacji podczas pracy.

Wykaz norm europejskich oraz przeznaczenie rur miedzianych przedstawiono w tabeli:

 Norma: Przeznaczenie rury:
 PN-EN 1057 Rura instalacyjna przeznaczona głównie do wykonywania instalacji wody pitnej, ciepłej wody użytkowej, grzewczych oraz domowych instalacji gazowych.
 PN-EN 12735-1 Rura miedziana do instalacji chłodniczych i klimatyzacyjnych.
 PN-EN 13348 Rura miedziana do instalacji gazów medycznych i próżni.

Rury miedziane produkowane zgodnie z powyższymi normami wykonane są z tej samej miedzi: Cu-DHP (miedź odtleniona fosforem) i posiadają takie same średnice zewnętrzne i grubości ścianek. Wyjątek stanowią rury do klimatyzacji i chłodnictwa, które dostępne są także w wymiarowaniu calowym. Aby łatwiej je  identyfikować, rury posiadają trwałe oznaczenie (cechę) naniesione wzdłuż zewnętrznej ścianki, które określa:

  • numer normy,
  • gatunek miedzi,
  • wymiary (średnica zewnętrzna i grubość ścianki w mm),
  • stan twardości (twardy - R290; półtwardy - R250 i miękki - R220),
  • nazwę producenta,
  • kraj pochodzenia,
  • znak CE, 
  • datę produkcji.

Rury należy stosować zgodnie z ich przeznaczeniem. Poszczególne rury miedziane wykonane według powyższych norm różnią się od siebie jakością i czystością powierzchni ścianki wewnętrznej. Niedopuszczalne jest stosowanie rur instalacyjnych wykonanych według normy PN-EN 1057 do wykonywania instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz gazów medycznych lub próżni, zaś rur zgodnych z normą PN-EN 12735-1 do wykonywania instalacji gazów medycznych oraz próżni. Jeżeli po montażu instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz gazów medycznych i próżni pozostała nam rura, to możemy ją wykorzystać do innych typów instalacji zgodnie z tabelą:

 Norma: Instalacje, wodne, ogrzewanie i gaz Instalacje chłodnicze i klimatyzacyjneInstalacje gazów medycznych i próżni 
 PN-EN 1057 stosować nie stosować nie stosować
 PN-EN 12735-1 stosować stosować nie stosować
 PN-EN 13348 stosować stosować stosować

Rury miedziane stosowane do instalacji wody pitnej, pomimo znaku CE, muszą dodatkowo posiadać Atest Higieniczny wydany przez Państwowy Zakład Higieny.

Norma określa również sposób pakowania i zabezpieczania rur w transporcie i magazynowaniu. Rury ze stopu miedzi CuFe2P stosowane w chłodnictwie spełniają warunki normy PN-EN 12735-1 w zakresie czystości ścianek wewnętrznych rury oraz  są oznaczone i pakowane zgodnie z wymogami tej normy.

Na rynku dostępna jest także instalacyjna cienkościenna rura miedziana z trwale zespoloną osłoną z tworzywa sztucznego. Spełnia ona wymagania normy PN-EN 1057 i posiada Atest Higieniczny, tzn. może być stosowana w instalacjach wody pitnej, ciepłej wody użytkowej i centralnego ogrzewania. Jej zaletą jest o ok. 40 % niższa cena od tradycyjnej miedzianej rury instalacyjnej. Tego typu rura ma szczególne zastosowanie w wykonywaniu instalacji płaszczyznowych (podłogowych i ściennych). Układanie z niej instalacji  jest łatwe, szybkie i prostsze niż z rur z tworzyw sztucznych i tradycyjnej rury miedzianej przeznaczonej do ogrzewania podłogowego.

Złączki

Łączniki do instalacji z rur miedzianych wykonane są z miedzi i stopów miedzi (brązu i mosiądzu). Wymagania, jakie powinny spełniać złączki do rur miedzianych, zawarte są w normie PN-EN 1254. Złączki do wody pitnej muszą posiadać dodatkowo Atest Higieniczny.

Do łączenia rur miedzianych z wykorzystaniem łączników z miedzi powszechnie stosuje się dwie metody: lutowania kapilarnego lutem miękkim lub twardym oraz zaprasowywania.

Możliwości stosowania poszczególnych metod łączenia pokazano w tabeli:

 Sposób połączenia / Rodzaj instalacji Woda Ogrzewanie Gaz Chłodnictwo i klimatyzacyjnaGazy medyczne i próżnia Instalacja solarna 
 lutowanie miękkie stosować do d < 28 stosować nie stosować nie stosować nie stosować nie stosować
 lutowanie twarde stosować od d > 28 stosować stosować stosować stosować stosować
 zaprasowywanie stosowaćstosować  stosować nie stosować nie stosować stosować

Do łączenia rur cienkościennych stosuje się łączniki zaprasowywane z podwójnym elementem uszczelniającym (o-ring z EPDM). Mogą być stosowane złączki systemowe producentów cienkościennych rur miedzianych, jak również innych powszechnie stosowanych na rynku złączek zaprasowywanych z systemów tworzywowych do zaciskarek z konturem TH.

Instalacje chłodnicze wykonane z rur stopowych CuFe2P łączone są podobnie jak instalacje chłodnicze z miedzi za pomocą lutowania twardego.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wideo
Wróć na e-instalacje.pl e-instalacje.pl