Po pewnym czasie użytkowania oczko wodne powoli zamienia się w zielone bagienko. Winne są glony - między innymi z grupy zielenic - które rozwijają się dynamicznie w nasłonecznionym stawie. Walka z glonami może być prowadzona za pomocą środków chemicznych. Jeśli jednak staw ma być zamieszkany przez inne rośliny lub zwierzęta (np. ryby), lepszym sposobem być lampa UV (emitująca promienie nadfioletowe).
Promieniowanie UV jest powszechnie znane jako środek dezynfekcji chemicznej. Oddziałuje negatywnie na jądra komórek bakterii i glonów, niszcząc ich DNA. Toi uniemożliwia im rozmnażanie. Sprawia to, że po niedługim czasie stosowania (zależnie od rodzaju lampy kilka - kilkanaście dni) glony obumierają i nie mają szanse na odtworzenie populacji w stawie chronionym lampą UV. Oddziaływanie lampy może dodatkowo wspomagać proces wzrostu pożądanych roślin - przy udziale promieni UV utleniają się związki azotu. Powstają takie ich formy, które są potrzebne do wzrostu roślinom.
Zobaczmy, kto odpowiada za pogarszający się stan przydomowego oczka wodnego...
Można tu postawić pytanie, czy tak negatywnie oddziałujące promieniowanie nie zaszkodzi użytkownikowi lub innym organizmom w stawie. Otóż nie. Promieniowanie UV nie wydostaje się na zewnątrz - zapewnia to obudowa z tworzywa. Nie wolno więc stosować lampy o uszkodzonej obudowie! Pamiętajmy, że urządzenie działa miejscowo, czyli tam, gdzie promienie są wytwarzane. Na wodę, która już przeszła przez filtr, promieniowanie nie oddziałuje.
Lampy UV nadają się do stosowania we wszystkich rodzajach ogrodowych stawów, sadzawek i oczek wodnych. Stosuje się ją latem, (można także w nocy). W przypadku montażu urządzania w nowej sadzawce należy odczekać kilka tygodni (producenci mówią o 6-8 tygodniach).
Rodzaj lampy dobiera się zależnie od pojemności stawu. Przykładowo, lampa „mini” obsługuje sadzawki o pojemności do 2500 l (pojemność ta odpowiada w przybliżeniu okrągłej sadzawce o średnicy 2,6 m i głębokości 0,5 m).
Lampę mocuje się za pomocą węża za pompą tłoczącą wodę do sadzawki. Lampa wyposażona jest w specjalne końcówki (zarówno na wlocie, jak i na wylocie), które umożliwiają łatwy montaż węża łączącego lampę z pozostałymi urządzeniami. Połączenia wąż - urządzenie muszą być wzmocnione odpowiednimi obejmami.
Sercem urządzenia jest promiennik UV. Aby wytworzyć promienie UV, musi być zasilany z sieci 220 V (230 V). Pobierana moc zależy od pojemności stawu, np. do oczyszczenia stawu o pojemności do 2500 l wystarcza promiennik o mocy 5 W). Promiennik umieszczony jest w rurze ze szkła kwarcowego, a z kolei rura szklana - rurze z tworzywa sztucznego. Dzięki takiej konstrukcji, tworzy się płaszcz wodny: woda wtłaczana do rury z tworzywa sztucznego jest poddawana działaniu promieni UV w całej objętości.
Wylot lampy powinien być (za pomocą odpowiedniego węża) podłączony do wlotu specjalnego biofiltra. Filtr (tzw. „beczka”), może być też sprzężony z lampą - w tej sytuacji lampa mocowana jest „na sztywno” na pokrywie filtra. Filtr wyłapuje wówczas obumarłe cząstki glonów i nie pozwoli im przedostawać się do oczka wodnego. Brak filtra oznacza, że martwe glony muszą zostać usunięte ze stawu metodami mechanicznymi.
Lampa UV nie powinna być zanurzona w wodzie - musi być więc umieszczona na brzegu sadzawki. Jednocześnie jej obudowa jest odporna na oddziaływanie warunków atmosferycznych (w tym na deszcz) i nie ma potrzeby dodatkowego jej zabezpieczania.
Wyraźna poprawa stanu sadzawki jest widoczna po ok. 2-3 tygodniach. Obecność filtra sprawia, że proces ten zostaje przyspieszony (po ok. tygodniu widać poprawę).
Pamiętajmy, że mamy do czynienia z urządzeniem, które emituje promieniowanie mogące szkodliwie oddziaływać i na nas. Tak, jak było powiedziane, nie wolno stosować lampy o uszkodzonej obudowie, nie wolno też zaglądać do środka podczas pracy lampy. Lampa może pracować tylko wtedy, kiedy przepływa woda; w przeciwnym razie może się przegrzać i uszkodzić. W okresie zimowymi lampa musi być przechowywana w suchym pomieszczeniu, w którym będzie zapewniona temperatura dodatnia.
Lampa nie jest urządzeniem niezniszczalnym. Po roku (lub po 8000 godzin pracy) trzeba wymienić promiennik (daje to gwarancję prawidłowego działania lampy). Trzeba też konserwować lampę; mniej więcej raz w miesiącu lampa musi być odłączona i oczyszczona. Rurkę otaczającą promiennik trzeba czyścić bardzo delikatnie! Jeśli woda jest twarda, trzeba użyć środka usuwającego kamień.
