Bezpieczeństwo i jakość opraw oświetleniowych
Jednolitym na całą Europę znakiem bezpieczeństwa dla produktów elektrycznych jest certyfikat ENEC (European Norms Electrical Certification). W Polsce od 2009 roku jedyną jednostką, która prowadzi certyfikację w zakresie ENEC jest Ośrodek Badawczo-Rozwojowy PREDOM-OBR. Produkty oznaczone znakiem ENEC nie muszą już być akceptowane w innym kraju europejskim.
Znak ENEC informuje, że produkt spełnia wymagania co najmniej zbieżne ze standardem ISO 9001. Zakład produkcyjny jest też poddawany dodatkowej inspekcji (jest to dodatkowa gwarancja jakości).
Obok znaku umieszczony jest kod. Kod jest przypisany jednostce certyfikującej:
kod | jednostka |
01 | AENOR - Hiszpania |
02 | CEBEC - Belgia |
03 | IMO - Włochy |
04 | CERTIF - Portugalia |
05 | KEMA Quality – Holandia |
06 | NSAI - Irlandia |
07 | SNCH - Luksemburg |
08 | LCIE - Francja |
09 | ELOT (Grecka Organizacja Standardyzacji) - Grecja |
10 | VDE (Stowarzyszenie Technologii Elektrycznych, Elektronicznych i Informacyjnych) - Niemcy |
11 | OVE (Austriackie Stowarzyszenie Elektrotechniczne) - Austria |
12 | BSI (Brytyjska Organizacja Standardyzacji) – Wielka Brytania |
13 | SEV (Stowarzyszenie Inżynierii Elektrycznej, Technologii i Prądu) - Szwajcaria |
14 | Iterek SEMKO - Szwecja |
15 | Underwaters Laboratory International Demko A/S - Dania |
16 | FIMKO - Finlandia |
17 | NEMKO - Norwegia |
18 | MEEI - Węgry |
19 | ASTA BEAB: Usługi Certyfikacyjne ASTA i BEAB (British Electrotechnical Approvals Board).Brytyjskie Biuro Aprobat Elektrotechnicznycb – Wielka Brytania |
21 | EZU – Czechy |
22 | SIQ – Słowenia |
24 | TUV Rheinland - Niemcy |
Klasy ochronności opraw oświetleniowych
Oprawy oświetleniowe muszą mieć środki zapobiegające przewodzeniu prądu. O zastosowanych zabezpieczeniach informuje klasa ochronności.
klasa ochronności | oznaczenie | opis |
I | Wszystkie dotykalne części metalowe są ze sobą tak połączone, że mogą przewodzić prąd elektryczny i są podłączone do przewodu ochronnego. | |
II | W wyniku zastosowanych izolacji, oprawa oświetleniowa nie ma narażonych na dotyk części metalowych, które w razie awarii mogłyby przewodzić prąd elektryczny. Brak przewodu ochronnego. | |
III | Oprawa zasilana jest niskim napięciem (do 42 V), z transformatora lub z baterii. |
Inne znaki bezpieczeństwa
oznaczenie | opis |
Znak bezpieczeństwa wydany przez polską jednostkę certyfikującą, rozpoznawany przez polskich klientów i będący gwarancją bezpieczeństwa urządzenia, tzn. jego zgodności z odpowiednimi normami. Od 1 maja 2004 znak ten nie jest już obowiązkowy. Producent jednak może się ubiegać o jego przyznanie (na zasadzie dobrowolnej certyfikacji), biorąc pod uwagę, że klienci znają ten znak i mają zaufanie do oznaczonych nim produktów. | |
Znak zgodności europejskiej. Znak ten świadczy o tym, że produkt jest zgodny z normami europejskimi i jako taki może być wprowadzony na rynki Unii Europejskiej. Od 1 maja 2004 r. obowiązuje także w Polsce i może być przyznawany przez polskie jednostki certyfikacyjne. | |
Mówi o możliwości montażu na podłożu o normalnym stopniu palności. |
Stopień szczelności (ochrony zewnętrznej) opraw oświetleniowych
Mówi o tym, jak elementy oprawy są chronione przed dostaniem się ciał obcych (kurzu, pyłu), dostępem osób niepowołanych (w jaki sposób osoba taka może dotknąć części niebezpiecznych) oraz przed przenikaniem wody. Stopień szczelności jest oznaczany za pomocą międzynarodowego kodu IP (Internal Protection – Ochrona Zewnętrzna), który składa się z dwóch cyfr charakterystycznych: pierwsza cyfra: ochrona przed dostępem osób niepowołanych i przedostawaniem się ciał obcych; druga cyfra: ochrona przed przenikaniem wody.
Oprawy oświetleniowe przeznaczone do mieszkań mają zazwyczaj, zależnie od przeznaczenia (związane jest to z wilgotnością pomieszczenia albo jego narażeniem na zapylenie), stopień ochrony IP20 (pomieszczenia mieszkalne), IP44 (łazienki), a także IP23 i IP40.
Pierwsza cyfra charakterystyczna
ochrona przed dostaniem się ciał obcych | ochrona przed dostępem części niebezpiecznych | |
0 | brak ochrony | brak ochrony |
1 | o średnicy większej niż 50 mm | wierzchem dłoni |
2 | o średnicy większej niż 12,5 mm | palcem |
3 | o średnicy większej niż 2,5 mm | narzędziem |
4 | o średnicy większej niż 1,0 mm | drutem |
5 | ograniczona ochrona przed pyłem | drutem |
6 | ochrona pyłoszczelna | drutem |
Druga cyfra charakterystyczna
ochrona urządzenia przed wnikaniem wody | |
0 | brak |
1 | kapiącej pionowo |
2 | kapiącej (odchył do 15° w każdą stronę) |
3 | natryskiwanej |
4 | rozbryzgiwanej |
5 | lanej strugą |
6 | lanej silną strugą |
7 | przy krótkotrwałym zanurzeniu |
8 | przy ciągłym zanurzeniu |
9K | lanej strugą pod ciśnieniem 80-100 [bar], do +80°C - zgodnie z normą DIN 40050 |
Oprócz tego na oprawach można spotkać oznaczenia graficzne informujące o źródle światła, mocy, kącie obrotu oprawy, dodatkowym wyposażeniu, wadze, rozmiarach, kolorystyce oraz zasadach mocowania oprawy. Oto przykładowe oznaczenia:
informacja o źródle światła | w komplecie statecznik elektroniczny | moc źródła światła |