Spis treści
Fotowoltaika w świetle prawa. Czy spółdzielnia mieszkaniowa może być prosumentem?
Podmiotem produkującym energię z fotowoltaiki – czyli prosumentem – może być zarówno osoba fizyczna, jak i wspólnoty oraz spółdzielnie mieszkaniowe. Przed nowelizacją ustawy o OZE spółdzielnie i wspólnoty mogły wytwarzać prąd tylko na potrzeby zasilania urządzeń, z których korzystają wszyscy mieszkańcy: oświetlenia na klatkach schodowych, wind, pompy ciepła ogrzewającej budynek itp. Obniżało to dla mieszkańców opłaty na rzecz spółdzielni, ale nie wpływało na indywidualne rachunki za prąd w mieszkaniach.
Od 1 kwietnia 2022 r. to się jednak zmieniło. Od tej daty weszły bowiem w życie przepisy dotyczące tzw. prosumenta zbiorowego, dzięki którym mieszkańcy mogą wykorzystywać prąd z paneli fotowoltaicznych na wspólnym dachu także po to, by płacić niższe rachunki za energię. Prąd wytworzony przez fotowoltaikę jest wówczas „rozdzielany” pomiędzy mieszkańców oraz wykorzystywany do zasilania części wspólnych nieruchomości.
Sięgnij po energię ze słońca
Czy spółdzielni opłaca się montaż paneli fotowoltaicznych? Na jakie oszczędności można liczyć?
Dachy bloków czy kamienic są zwykle dobrze nasłonecznione, co powoduje, że są one dobrym miejscem do zamontowania paneli fotowoltaicznych. Jak duże oszczędności przynosi spółdzielni fotowoltaika? Jak pokazuje praktyka, w skali całej spółdzielni są to setki tysięcy złotych rocznie.
– Teraz przeciętnie płacimy za to wszystko mniej 660 tys. zł rocznie – mówi w rozmowie z gs24.pl Marek Werbel, prezes Spółdzielni Mieszkaniowej „Śródmieście” w Szczecinie, która w 2016 r. zamontowała panele na 103 swoich budynkach. – To ogromne pieniądze.
Inna szczecińska spółdzielnia – SM „Kolejarz” – poinformowała z kolei, że koszty energii w częściach wspólnych budynków spadły o ok. 70 proc. po zamontowaniu fotowoltaiki, a roczne oszczędności z tego tytułu sięgają ok. 180 tys. zł.
Przykładem korzyści finansowych z paneli może być też Wrocław. Jak informuje portal swiatoze.pl, SM Wrocław-Południe kilka lat temu zamontowała fotowoltaikę na 35 blokach. Po pierwszym roku jej działania zbiorczy rachunek za prąd spadł z 425 tys. zł do 120 tys. zł. Z kolei w 2019 r. wyniósł on już tylko 83 tys. zł.
Warto też przytoczyć wyliczenia serwisu Enerji.pl, według których przykładowa spółdzielnia, która zamontuje na bloku instalację fotowoltaiczną o mocy 39,61 kWp (89 modułów) może liczyć na roczne oszczędności w wysokości ok. 31 tys. zł.
– Małym spółdzielniom zdecydowanie opłaca się montować instalacje fotowoltaiczne. Tego rodzaju inwestycja pozwoli przede wszystkim obniżyć koszty obsługi nieruchomości części wspólnych – mówi Szymon Osłowski, ekspert firmy Kobo Energy.
Oczywiście należy pamiętać, że opłacalność inwestycji w fotowoltaikę zależy od wielu czynników i przy jej szacowaniu zawsze należy opierać się na konkretnych wyliczeniach dla konkretnej instalacji. Są i takie budynki, na których (np. z racji zacienienia przez sąsiednie obiekty) w ogóle nie warto montować paneli. Spółdzielnia rozważająca inwestycję powinna też wziąć pod uwagę możliwe problemy z przyłączeniem instalacji do sieci.
Jak obniżyć koszty inwestycji w fotowoltaikę? Pomoże grant OZE
Chcąc zainwestować w fotowoltaikę, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe mogą uzyskać na ten cel państwową dotację. W listopadzie 2022 r. prezydent podpisał ustawę o poprawie warunków mieszkaniowych, która wprowadza m.in. grant OZE. Jest to dofinansowanie na inwestycje w odnawialnych źródeł energii w budynkach wielorodzinnych. Grant może pokryć 50 proc. kosztów takiej inwestycji, np. w panele fotowoltaiczne.
– Od stycznia 2023 roku wchodzą w życie regularne prawne, które pozwolą wspólnotom i spółdzielniom mieszkaniowym uzyskać kredyt z umorzeniem 50 proc. kosztów takiej instalacji – informuje ekspert Kobo Energy. – Warto także dodać, że przy skorzystaniu z wymienionego kredytu czas zwrotu inwestycji wyniesie ok. 2–3 lata.
Instalacja dofinansowana z grantu może mieć dowolną moc. Grant może pokryć połowę kosztów zakupu, montażu, budowy lub modernizacji instalacji OZE (w tym ostatnim przypadku prace muszą zwiększac moc instalacji o co najmniej 25 proc.). Źródłem finansowania grantów jest Unia Europejska, a łączny budżet to ok. 100 mln euro. Wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe mogą składać wnioski o dofinansowanie do połowy 2026 r., a wypłatą środków zajmie się Bank Gospodarstwa Krajowego.
