Instalacja elektryczna zbudowana jest z następujących części:
- układu zasilania obejmującego przyłącze i złącze kablowe,
- tablicy rozdzielczej - rozdzielnica,
- pionów i linii zasilających,
- instalacji odbiorczej,
- odpowiedniej liczby obwodów.
Sposób zasilania określany jest przez zakład energetyczny. Dla domów jednorodzinnych odbywa się ono z sieci rozdzielczej kablowej lub napowietrznej. Urządzenia pomiarowe energii, tablicę rozdzielczą dostosowuje się również do formy użytkowania obiektu. W budynkach jednorodzinnych jest zazwyczaj po jednym z tych urządzeń. Są one umieszczane w miejscach łatwo dostępnych, np. w przedpokoju.
Do wykonania pionów i linii zasilających tablicę rozdzielczą stosuje się kable izolowane lub przewody w rurkach winidurowych. Kable i rurki montowane są w specjalnych kanałach, pod tynkiem lub w tynku. W ostateczności piony mogą być prowadzone na ścianie, jednak nie jest to estetyczne.
Instalacja odbiorcza
Instalacja odbiorcza (przewody i osprzęt) dostosowane powinny być do funkcji pomieszczeń. Uzależniona jest ona również też od technologii w jakiej wybudowany został dom. W budynkach wznoszonych z cegieł lub bloczków betonowych, instalację wykonuje się z przewodów kabelkowych lub w rurkach pod tynkiem z osprzętem podtynkowym. W tych przypadkach instalację układa się przed tynkowaniem ścian i sufitów. Na ścianach już otynkowanych lub nie przeznaczonych do tynkowania instalację można ułożyć w rurkach lub zastosować kabelki mocowane na uchwytach. W tych przypadkach stosuje się osprzęt natynkowy, w razie potrzeby hermetyczny. Taki rodzaj instalacji stosuje się np. w kotłowni, łaźni, piwnicy.
W budynkach o konstrukcji monolitycznej rurki przewodów zatapia się w betonie. Po zakończeniu prac budowlanych w rurki te wciąga się przewody i mocuje osprzęt. W budynkach, gdzie montuje się stropy podwieszane i ściany wykłada się płytami gipsowymi, instalację można zamontować w przestrzeni nad sufitami podwieszanymi, lub bezpośrednio za płytami.
Uniwersalnym rozwiązaniem, nadającym się do każdego typu budownictwa jest zastosowanie kanałów i listew instalacyjnych montowanych na zewnątrz. Ich montaż wykonuje się po zakończeniu prac budowlanych. Taka instalacja pozwala na łatwe dokonywanie późniejszych zmian i uzupełnień.
Przekrój przewodów
Przekrój przewodów zależy od przewidywanego obciążenia, długości przewodu i temperatury otoczenia. Dopuszczalna obciążalność przewodów: 14-14,5 A przy przekroju 1,5 mm² i 19 A przy 2,5 mm². Są to wartości dla przewodów miedzianych.
Każdy obwód powinien być wykonany niezależnie od pozostałych. Wydzielony, łatwo można odłączyć w przypadku wykonania niezbędnych napraw co sprawia, że nie odcinamy całkowicie dostawy prądu do domu. Ich ilość uzależniona jest od rodzaju, mocy i przewidywanej ilości odbiorników. Projektując instalację należy pamiętać, by w jednej gałęzi nie było więcej niż 20 punktów świetlnych i 10 przyłączeniowych. Urządzenia o dużej mocy (np. kuchenka elektryczna, pralka) powinny być zasilane z osobnego obwodu. W zależności od wielkości mieszkania przyjmuje się, że dla mieszkań do 45 m² są to nie mniej niż 3-4 obwody, dla mieszkań powyżej 75 m² 5-6 obwodów.
W typowym domu najczęściej wydzielane są obwody:
- gniazd wtykowych,
- opraw oświetleniowych,
- do przyłączenia drobnych odbiorników,
- do przyłączenia pralki,
- do przyłączenia kuchni elektrycznej,
- do przyłączenia urządzeń stacjonarnych takich jak lodówka czy zmywarka,
- do przyłączenia urządzeń zewnętrznych (zewnętrzne oświetlenie domu),
- do przyłączenia hydrofora,
- do przyłączenia pieca do ogrzewania centralnego ogrzewania.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami instalacja elektryczna musi być trójprzewodowa. Składają się na nią:
- przewód fazowy (brązowy), powinien znajdować się z lewej strony gniazdka,
- przewód neutralny (jasnoniebieski),
- ochronny (żółtozielony), powinien być przyłączony do wszystkich gniazd z bolcem i do punktów oświetleniowych.
