Dach chroni przed piorunem

Zadaniem zwodów jest przejęcie prądu piorunowego, który następnie jest odprowadzany do ziemi. Zwody można podzielić na naturalne i sztuczne. Zwody naturalne to przewodzące elementy konstrukcyjne budynku, w tym dachu: pokrycia, obróbki blacharskie i inne elementy metalowe. Zwody sztuczne to metalowe przewody zastosowane tylko w celu ochrony odgromowej.
Jako zwody naturalne poziome szczególnie dobrze sprawdzają się metalowe pokrycia dachowe: blachy płaskie, blachy trapezowe, elementy małoformatowe, profile faliste, blachodachówka.

Warunkiem zastosowania blach jako zwodów naturalnych jest ich odpowiednia grubość. Minimalne grubości blach stosowanych do odprowadzenia prądu piorunowego podane są w dwóch normach:

• PN-IEC 61024-01. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne.
• PN-86/E-05003/01. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Wymagania ogólne.

W normie PN-IEC 61024-01 grubość ta wynosi 0,5 mm niezależnie od materiału, natomiast norma PN-86/E-05003/01 wprowadza rozróżnienia na rodzaje materiałów:

materiały	fragment pokrycia	min. grubości [mm]
stal ocynkowana		0,5
miedź		0,5
aluminium		1,0
cynk		0,5

Grubości te są wystarczające, by pokrycie mogło być wykorzystane do ochrony odgromowej, muszą być jednak spełnione dwa dodatkowe warunki: nie zachodzi potrzeba zapobiegania perforacji pokrycia, zaś pod powierzchnią pokrycia nie występuje warstwa materiału łatwopalnego. Musi też być zapewniona ciągłość połączeń między częściami pokrycia dachowego, zaś elementy metalowe nie mogą być pokryte materiałami izolacyjnymi. W myśl normy materiałem izolacyjnym nie jest: cienka warstwa farby ochronnej, warstwa asfaltu o grubości do 0,5 mm, warstwa folii o grubości do 1 mm.
Metalowe pokrycie dachu musi być połączone z przewodami odprowadzającymi. Średnie odległości przewodów zależą od poziomu ochrony urządzenia piorunnochronnego i wynoszą odpowiednio: dla klasy I - 10 m, dla klasy II - 15 m; dla klasy III - 20 m i dla klasy IV - 25 m. Na zdjęciach  przykłady wykonania takich połączeń.

Trzeba pamiętać też o tym, że istnieje możliwość punktowego uszkodzenia pokrycia metalowego z powodu bezpośredniego trafienia piorunem (wyładowania prądu piorunowego). Nie zawsze istnieje konieczność ochrony pokrycia przed takimi uszkodzeniami. W takich przypadkach pokrycie dachowe może stanowić zwód bez dodatkowych zabezpieczeń. Jeśli jednak pokrycie musi być chronione przed perforacją, należy zastosować siatkę zwodów poziomych i pionowych, rozmieszczonych wg. zasad określonych w normie i połączonych z pokryciem metalowym. Wówczas siatka tych zwodów przejmuje część prądu piorunowego, zatem pokrycie jest obciążone w mniejszym stopniu.