Instalacje gazowe w domu

Wprawdzie nieszczęśliwe wypadki z udziałem źle wykonanych instalacji wciąż się zdarzają. Trzeba jednak zaznaczyć, że ich liczba jest coraz mniejsza, gdyż sposób przeprowadzenia montażu instalacji, jak również warunki doprowadzenia gazu do gospodarstwa domowego – są jasno sprecyzowane w przepisach Prawa Budowlanego i Warunkach Technicznych. Zatem poprawnie wykonana instalacja gazowa, czyli zarazem instalacja bezpieczna – to instalacja wykonana zgodnie
z obowiązującymi przepisami.

Aktualnie, gaz jest doprowadzany do budynków mieszkalnych za pomocą giętkich, polietylenowych rur. W celu doprowadzenia gazu do domu jednorodzinnego najczęściej stosuje się rury o średnicy DN32. Rury te podłącza się do sieci gazowej za pomocą trójnika i prowadzi pod ziemią, na głębokości około 1 m. Dla bezpieczeństwa rury przysypuje się warstwą ziemi i dopiero na niej umieszcza żółtą folię. Folia ta ma pełnić rolę ostrzegawczą przed uszkodzeniem rury w czasie jej odkopywania. Miejsca, w których rury gazowe krzyżują się z innymi instalacjami oraz rury usytuowane blisko muf lub zasuw – zabezpiecza się rurami osłonowymi. Zanim gaz trafi do domu – najpierw jest doprowadzany do skrzynki gazowej. Skrzynka ta powinna być wykonana z materiału niepalnego. Należy ją umieścić na ścianie budynku, w specjalnej wnęce ściennej. Przepisy określają, że skrzynka gazowa nie może znajdować się dalej, aniżeli 10 m od budynku, choć w przypadku domów jednorodzinnych dopuszczalne jest usytuowanie skrzynki w nieco większej odległości od domu i umiejscowienie jej np. w linii ogrodzenia. Ważne jest, aby późniejszy dostęp do skrzynki był dla odbiorców gazu jak najłatwiejszy i jak najszybszy. Jest to szczególnie istotne w czasie pojawienia się ewentualnego zagrożenia. W skrzynce odcinamy bowiem dopływ gazu. Z tych też powodów skrzynkę należy zabezpieczyć przed możliwością dostępu do niej osób trzecich i niepowołanych. W przeciwnym razie – gazu będzie mógł pozbawić nas np. żartobliwy sąsiad, z którym graniczymy jednym ogrodzeniem. Skrzynka gazowa powinna także posiadać wentylację.

Z reguły w skrzynce gazowej znajduje się zawór główny, reduktor ciśnienia oraz gazomierz. Elementy wymienione, jako pierwsze zawsze umieszcza się we wnętrzu skrzynki, natomiast gazomierz może mieć także inną lokalizację. Zawór główny jest przeważnie wykonany z brązu lub mosiądzu. Przyjmuje się ogólnie, że jest to ostatnie urządzenie w linii instalacji gazowej, które doprowadza gaz do instalacji odbiorczej. Jednocześnie, jest to też miejsce, od którego o instalację przestaje się troszczyć spółka gazownictwa. Dalsze przyłącza instalacyjne leżą już w gestii samego inwestora. Zawór służy jednocześnie do odcinania dopływu gazu do rur usytuowanych we wnętrzu domu. Jeżeli jest on ulokowany na ścianie lub we wnęce ściennej – powinien znaleźć się przynajmniej 0,5 metra od poziomu terenu. Taką samą odległość należy zachować od krawędzi okna, drzwi do domu lub innych otworów ściennych.
Reduktor, który znajduje się w skrzynce obok zaworu głównego służy do obniżania ciśnienia gazu, do takiego stanu, aby możliwe było użytkowanie zasilanych nim urządzeń domowych. W sieci gazowej – gaz ma ciśnienie średnie, a do użytku domowego potrzebujemy gazu o ciśnieniu niskim, wynoszącym mniej niż 5 kPa.
Gazomierz, jak zostało wspomniane powyżej – może znajdować się w skrzynce gazowej, lecz nie musi. Jednak przeważnie i tak umieszcza się go na zewnątrz budynku. Gazomierze można instalować w wentylowanych szybach z drzwiczkami, albo w pomieszczeniu piwnicznym. Pomieszczenie to powinno jednak posiadać okno i wywiewną kratkę wentylacyjną. Przewód wentylacji grawitacyjnej powinien być prowadzony przynajmniej 2,5 metra powyżej terenu. Ponadto, podczas instalacji i montażu gazomierza należy zastosować wymagane prawem odległości od urządzeń gazowych, poziomu terenu, poziomu podłogi, licznika elektrycznego i innych urządzeń iskrzących.

Projekt i wykonawstwo instalacji gazowej wewnątrz domu należy bezwzględnie zlecić uprawnionej firmie instalatorskiej. Po jej wykonaniu należy poddać ją próbie szczelności i sporządzić dokumentację powykonawczą. Dokumenty do odbioru technicznego może wystawić jedynie osoba, która posiada stosowne uprawnienia. Zaś bez fachowej dokumentacji - dostawca gazu nie podpisze z nami umowy na przesył paliwa. Spółka gazownicza może także zażądać montażu dodatkowego zaworu odcinającego dopływ gazu przed budynkiem. Projektant, który zajmuje się planowaniem instalacji gazowej powinien zwracać uwagę na to, aby w przyszłości możliwe było swobodne przeprowadzenie prac konserwatorskich w poszczególnych elementach instalacji. Miejsce, w którym rura gazowa przechodzi przez ścianę zewnętrzną domu – należy zabezpieczyć dodatkową tuleją ochronną. Zapobiegnie to uszkodzeniu rury na wypadek osiadania budynku. Rury, które znajdą się w przyszłości wewnątrz domu powinny być stalowe z połączeniami gwintowanymi lub miedziane lutowane lutem twardym. Tylko takie rury oraz stalowe bez szwu i ze szwem, ale łączone poprzez spawanie można stosować w pomieszczeniach mieszkalnych. Umieszcza się je w bruzdach ściennych i osłania np. płytami karton – gips. W pomieszczeniach niemieszkalnych – rury gazowe powinny przebiegać po wierzchu ścian, uwzględniając określone odległości od pionowych przewodów wodnych, centralnego ogrzewania, puszek elektrycznych, gniazdek, wyłączników, itp.

Do najczęściej używanych w gospodarstwach domowych urządzeń gazowych należą kotły gazowe, podgrzewacze wody i kuchenki do gotowania. Lokalizacja tych odbiorników nie powinna być przypadkowa. Ważne jest także zamontowanie przed każdym urządzeniem zaworu, który umożliwi w razie potrzeby odcięcie dopływu gazu. Kotły gazowe
z zamkniętą komorą spalania nie stanowią dużego problemu z ich lokalizacją. Mogą być instalowane
w dowolnych pomieszczeniach, bez względu na rodzaj zastosowanej tam wentylacji. Jednak już kotłów
z otwartą komorą spalania nie wolno instalować w pomieszczeniach mieszkalnych. Kotły gazowe grzewcze należy instalować w specjalnie przeznaczonych na ten cel pomieszczeniach. Pomieszczenia te powinny spełniać normy wymagane prawem. Powinny mieć one odpowiednią kubaturę oraz wysokość . Urządzenia służące do przygotowywania posiłków, tj. kuchnie i kuchenki gazowe należy sytuować w odległości przynajmniej 0,5 metra od okien. Natomiast ogrzewacze pomieszczeń, których obudowy mają tendencję do nagrzewania się - nie powinny znaleźć się przy ścianach. Jeśli ściana jest wykonana z materiałów palnych zalecana odległość wynosi 0,3 metra. Jeżeli zaś ściana nie jest w ogóle otynkowana – 0,6 metra. Przestrzegając powyższych zaleceń unikamy niebezpiecznych wypadków i chronimy własne zdrowie, a niekiedy nawet życie.

Niekontrolowany wyciek gazu o odpowiednim stężeniu, w połączeniu z powietrzem stanowi mieszaninę wybuchową. Wystarczy zapalenie światła lub użycie telefonu komórkowego, a może dojść do dramatycznego w skutkach wybuchu. Niekontrolowany wyciek gazu, to najczęściej taki o którym nie wiemy. Dlatego też zdrowy rozsądek właścicieli domu wyposażonego w instalację gazową powinien skłaniać do częstych przeglądów i wykonywania uproszczonej próby szczelności. Próba ta jest nazywana także eksploatacyjną i ma za zadanie sprawdzić szczelność przewodów instalacyjnych, jak również sklasyfikować sprawność do dalszej pracy, posiadanej przez nas instalacji gazowej. Niedopuszczalne jest zabudowywanie podgrzewaczy gazowych, czy pieców grzewczych, jak również stosowanie do przyłączania odbiorników gazowych przewodów elastycznych. Przewody przyłączeniowe powinny posiadać atest oraz określony czas, w którym dopuszcza się ich użytkowanie. Trzeba zaznaczyć, że od właścicieli domów jednorodzinnych oraz usytuowanych w zabudowie szeregowej nie wymaga się prawem dokonywania przeglądów instalacji gazowych. Jednak warto tutaj też zaznaczyć, że jeżeli sami nie zadbamy o nasze zdrowie i dobytek, to nie zrobi tego bynajmniej nikt inny. Niech więc wiadomości o ludzkich tragediach dopływające do nas z mediów, przestaną być jedynie suchymi informacjami – a staną się dla każdego użytkownika instalacji gazowej osobistą przestrogą.