Jak przy ognisku
Jeżeli mimo wszystko zdecydujemy się na palenisko otwarte, wykonuje się je z pełnej cegły ceramicznej, zwykłej lub klinkierowej, a jego wnętrze z cegły szamotowej. Do murowania można zastosować Zaprawę Murarską Atlas (grubość spoiny od 6 do 40 mm) lub Zaprawę Murarską z Trasem do Klinkieru. Tras – minerał pochodzenia wulkanicznego – ogranicza możliwość wystąpienia wykwitów na wymurowanej powierzchni. Zaprawa ta nadaje się zarówno do murowania cegieł (grubość spoiny od 6 do 40 mm), jak i do spoinowania (zalecana grubość spoiny od 10 do 12 mm).
Wymiary paleniska są zależne od wielkości pomieszczenia, co związane jest z ilością powietrza, które kominek zużywa. Do spalenia 1 kg drewna w kominku otwartym potrzeba ponad 30 m³ powietrza. Warto więc doprowadzić – specjalnym przewodem nawiewnym z przepustnicą (aby zapobiec utracie ciepła, gdy kominek nie pracuje) – świeże powietrze z zewnątrz, bezpośrednio do paleniska. Bardzo ważne jest właściwe ukształtowanie i dobranie wymiarów paleniska tak, aby dym nie krążył w pomieszczeniu, a spaliny mogły być prawidłowo odprowadzane. Wiedza doświadczonego zduna jest tutaj niezbędna.
Ogień za szybą
Prostszym rozwiązaniem jest kominek z zamkniętą komorą spalania. Jego sercem jest wkład wykonany ze stali lub żeliwa – materiałów odpornych na wysoką temperaturę. Palenisko może być od wewnątrz żeliwne lub stalowe, wyłożone szamotem, dobrze akumulującym ciepło i powoli oddającym je otoczeniu. Od frontu kominek zamykany jest drzwiczkami z szybą odporną na wysoką temperaturę. Nagrzany wkład kominkowy ogrzewa powietrze, znajdujące się między nim a obudową. Ciepłe powietrze wydostaje się do pomieszczenia przez kratkę wentylacyjną, umieszczoną w okapie kominka. Poprzez montaż specjalnych przewodów można rozprowadzić ogrzewanie w całym domu.
Każdy kominek ma swoją moc, mierzoną w kilowatach. Zakłada się, że nominalna moc 1 kW wystarczy do ogrzania 10 m² właściwie ocieplonego budynku.
Dobrze zamontować
Trzeba pamiętać, że wkład kominkowy wraz z obudową waży nawet kilkaset kilogramów. Podłoże (stopa fundamentowa), na którym stanie, musi więc mieć odpowiednią wytrzymałość, obliczoną przez konstruktora. Pod wkładem nie mogą przebiegać instalacje ogrzewania wodnego, gazowego, bądź elektrycznego.
Warunkiem dobrej pracy kominka jest doprowadzenie świeżego powietrza z zewnątrz. Taką czerpnię powietrza – przewody o średnicy około 200 mm – montuje się w podłodze, z końcami do wkładu kominkowego i na zewnątrz budynku. Równie ważne jest także właściwe podłączenie kominka do przewodu spalinowego oraz jakość i długość komina.
Przed obudowaniem wkładu warto przeprowadzić próbne uruchomienie. Ogień należy zwiększać stopniowo, ograniczając w ten sposób powstawanie naprężeń stali lub żeliwa. Pamiętajmy, że najpierw muszą się wypalić smarowidła, którymi wkład zakonserwowano. Zapach jest wyjątkowo nieprzyjemny. Wskazane jest intensywne wietrzenie.
Obudowa na wiele sposobów
Ostateczny wygląd nadaje kominkowi obudowa. Jej charakter zależy m.in. od usytuowania kominka, sposobu, w jaki jest podłączony do przewodu kominowego, i od indywidualnego gustu i smaku inwestora. Materiały do budowy i wykończenia kominka muszą być niepalne i odporne na wysoką temperaturę. Izolacją termiczną kominka jest specjalna wełna mineralna, z warstwą folii aluminiowej. Chroni ona obudowę kominka przez nadmiernym nagrzaniem.
Konstrukcję zabudowy kominka zwykle wykonuje się z lekkich profili stalowych, z okładziną z płyt gipsowo-kartonowych. Naroża płyt zbroi się taśmą lub narożnikami aluminiowymi, a następnie szpachluje masą gipsową, np. Gipsar Max. Płyty można pomalować lub obłożyć płytkami ceramicznymi, używając zaprawy klejącej o zwiększonej elastyczności i przyczepności, np. Atlas Plus. Do okładzin z kamieni naturalnych, granitu, marmuru, piaskowca czy trawertynu, warto użyć zaprawy Atlas Plus Biały, gdyż nie powoduje ona powstawania przebarwień.
Spoinowanie tych elementów można wykonać zaprawą do fugowania Atlas Artis, dostępną w 31 kolorach, można też użyć fugi Atlas Artis Style z Efektem Brokatowym (do wyboru 10 kolorów). Blask płomienia i mieniąca się w nim brokatowa spoina, nadadzą kominkowi niepowtarzalny wygląd.
Nie eksperymentujmy
Decyzję o wyborze rodzaju kominka najlepiej podjąć jeszcze w fazie projektowania domu. Montaż kominka w starym domu wiąże się z rozlicznymi przeróbkami. Mając na względzie z jednej strony bezpieczeństwo budowy, z drugiej zaś przyjemność użytkowania, radziłabym wcześniej zasięgnąć opinii architekta lub konstruktora oraz kominiarza. Równie ważne jak wkład kominkowy i jego obudowa, jest odpowiednio mocny fundament, właściwy dostęp powietrza do komory spalania, prawidłowe odprowadzenie spalin czy kwestia tzw. ciągu. Wiadomo, że liczy się każda złotówka, ale odradzałabym budowanie kominka metodą gospodarczą. Sprawdzona i doświadczona firma, to niemały wydatek, ale z pewnością opłacalny.
Tylko drewno liściaste
W kominku warto palić suchym, sezonowanym drewnem z drzew liściastych. Mokre drewno nie ma wysokiej wartości energetycznej, podczas palenia kopci, brudząc wkład i zanieczyszczając przewód kominowy. Przy rozpalaniu dopuszczamy do kominka więcej powietrza, otwierając wloty, znajdujące się z przodu wkładu. Gdy drewno zacznie się dobrze palić, dostęp powietrza należy ograniczyć. Wówczas drewno będzie się wolniej spalać, dłużej ogrzewając pomieszczenie. Powstały żar w kominku powinien utrzymać temperaturę w ogrzewanym pomieszczeniu przez kilka godzin.
