Na terenie nieruchomości można wybudować studnie do poboru wody pitnej lub jako dodatkowe źródło wody (np. do podlewania ogrodu). Do wyboru są trzy rodzaje studni:
| typ studni | krótka charakterystyka |
| abisynka (studnia abisyńska, studnia wkręcana) | Wykonywana przez wkręcanie w grunt rury zakończonej stożkowatym ostrzem. Pobieranie wody następuje przez pompowanie ręczną dźwignią, co powoduje ruch tłoka i podniesienie słupa wody. Może pobierać wodę z głębokości 3-7 m (do ujmowania wody zaskórnej lub gruntowej). |
| studnia kopana (kręgowa) | Zwykle zbudowana z kręgów betonowych, wykopana ręcznie lub za pomocą narzędzi. Ze względu na technologię wykonania nie jest zbyt głęboka i pobiera wodę z pierwszej, najpłytszej warstwy wodonośnej (do ujmowania wody gruntowej) |
| studnia wiercona (głębinowa) | Powstała w wyniku wiercenia ręcznego lub mechanicznego i wydobycia materiału skalnego za pomocą świdra. Sięga do głębszych warstw wodonośnych najczęściej przykrytych co najmniej jedną warstwą nieprzepuszczalną (do ujmowania wody gruntowej lub wgłębnej). |
Która woda dobra?
Woda zaskórna (przypowierzchniowa) to woda, która zalega najpłycej pod ziemią – w dużej mierze jest to woda, która ma kontakt ze środowiskiem zewnętrznym, wobec czego jej jakość pozostawia wiele do życzenia i jest bardzo zmienna. Dlatego woda zaskórna nie powinna być ujmowana do celów spożywczych, niewskazane jest też podlewanie nią ogrodu.
Woda gruntowa ma zwierciadło swobodne (nieprzykryte warstwą nieprzepuszczalną) i podlega wahaniom poziomu tego zwierciadła, jak i pewnym wahaniom składu chemicznego. Wpływ środowiska zewnętrznego na ten poziom wodonośny maleje wraz z głębokością. Wodę gruntową można ujmować za pomocą studni abisyńskiej lub studni kopanej. Nie zaleca się używania tej wody jako wody pitnej (choć oczywiście można to zrobić po odpowiednim uzdatnieniu), natomiast nadaje się do nawadniania ogrodu.
Woda wgłębna jest wodą pod ciśnieniem – powyżej zwierciadła wody zalega warstwa nieprzepuszczalna, która chroni wodę przed wpływami atmosferycznymi i wahaniami składu, pozwala też na zachowanie stałej temperatury. Woda głębinowa jest czysta pod względem bakteriologicznym i chemicznym. Może mieć podwyższoną zawartość żelaza i manganu, ale związki te można usunąć za pomocą stosunkowo prostej i taniej technologii.
Woda wgłębna bardzo dobrze nadaje się na wodę pitną, natomiast (ze względu na jej wysoką wartość) stosowanie jej do podlewania ogrodu jest swego rodzaju marnotrawstwem. Do tego celu najbardziej nadaje się abisynka, która może być dekoracyjnym elementem ogrodu.
Studnia - rozwiązania techniczne
- Studnię abisyńską wykonuje się wbijając za pomocą specjalnego młota rurę z filtrem zakończoną stożkiem – aż do warstwy wodonośnej. Studnia jest wykończona kręgiem betonowym, do którego mocuje się pompę z tłokiem.
- Studnię kopaną tworzy się z kręgów betonowych (cembrowych) w przygotowanym wcześniej wykopie. Po ustawieniu pierwszego kręgu jest on stopniowo podkopywany i opuszczany w dół. Na pierwszym kręgu ustawia się kolejne, łącząc je zaprawą. Woda dopływa przez warstwę żwiru na dnie, dodatkowo może płynąć przez otwory (perforację) w kręgu najbliższym dna studni). Wodę ujmuje się pompą ssącą.
- Wokół rury wykonuje się obsypkę z materiału filtracyjnego (żwir, piasek gruboziarnisty, pospółka), która ułatwia dopływ wody do studni.Wykonanie studni wierconej przeprowadza specjalistyczne przedsiębiorstwo górnicze.
- W gruncie wykonuje się otwór za pomocą wiertnicy, a następnie wprowadza się do niego rurę osłonową. Jeśli warstwa wodonośna jest głęboko, rura pozostaje w otworze studziennym; jeśli woda znajduje się płytko – rura jest usuwana przed zakończeniem robót. Do rury osłonowej wprowadzana jest zasadnicza rura filtracyjna (perforowana), a do tej rury – pompa. Dla płytszych warstw (poniżej 8,5 m) jest to pompa ssąca, a dla głębszych pompa głębinowa.
Zezwolenia, formalności przy budowie studni
Studnia, niezależnie od technologii wykonania wymaga pozwolenia wodnoprawnego (w świetle prawa jest "urządzeniem wodnym do ujmowania wód podziemnych"). Wymóg ten nie dotyczy studni o głębokości mniejszej niż 30 m (wówczas jest to „zwykłe korzystanie z wód”). Pozwolenie wodnoprawne może być wydane na podstawie projektu – pod warunkiem, że spełnia on wymagania stawiane operatowi wodnoprawnemu.
Budowa studni o wydajności mniejszej niż 50 m³/h nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę; wystarczy zgłoszenie budowlane.
