W sprzedaży można dostać rury miedziane oznaczone jako R220, R250, R290. Im wyższa liczba, tym rura bardziej twarda. Różni się nie tylko oznakowaniem, ale przede wszystkim własnościami mechanicznymi
i wielkością średnicy.
- Rury w stanie wyżarzonym (miękkim) produkowane są do średnicy 54 mm.
- Rury w stanie półtwardym mają średnice od 12 do 108 mm.
- Rury w stanie twardym produkowane są o średnicach do 267 mm.
Choć przepisy nie określają dokładnie, w których instalacjach stosować poszczególne rodzaje rur, przyjęło się postępować według poniższych zasad.
Rury twarde – w instalacjach gazowych
Są bardzo wytrzymałe mechanicznie, dlatego używa się je wszędzie tam, gdzie instalacja narażona jest na uszkodzenie. Duże znaczenie ma także sposób łączenia poszczególnych elementów instalacji. W instalacjach gazowych wykonanych z miedzi najczęściej używamy do tego lutu twardego. W trakcie lutowane elementy rozgrzewa się do temperatury co najmniej 450ºC. Z kolei lutowanie miękkie wymaga niższej temperatury, dlatego najczęściej jest stosowane do łączenia innych rodzajów instalacji: wody pitnej, c.w.u., ogrzewczych. Zaleca się stosowanie rur twardych w miejscach, w których instalacja jest widoczna, z tego względu, że rura twarda,
w porównaniu z miękką, ma estetyczny wygląd.
Rury miękkie – w ogrzewaniu podłogowym
i ściennym
Rury miękkie stosuje się głównie w instalacjach ogrzewania powierzchniowego, zarówno podłogowego jak i ściennego. Przede wszystkim dlatego, że mają bardzo dużą plastyczność, łatwo je formować i wyginać. Są dostępne w kręgach (najczęściej mają wtedy 50 m), a to sprawia, że nietrudno je zamontować i nie potrzeba do tego siły. Zaletą tego typu rur jest ich samokompensacja (rury miedziane pod wpływem wysokiej temperatury wydłużają się – jeśli mają więcej niż 5 m, trzeba je ułożyć zmieniając trasę ich przebiegu lub zastosować specjalne elementy kompensujące – kształtki lub kompensatory osiowe.
W rurach miękkich w łatwy sposób można wykonać kielich montażowy, który wykonuje się za pomocą ekspandera ręcznego lub mechanicznego. Uformowanie kielicha umożliwia połączenie rur miedzianych bez konieczności użycia fabrycznej złączki do lutowania kapilarnego. Kielich montażowy może być jednak użyty tylko wtedy, gdy rury mają średnicę do 22 mm. Rury miękkie w ogrzewaniu podłogowym i ściennym muszą być zabezpieczone osłoną
(z tworzywa sztucznego) lub otuliną (z pianki poliuretanowej) chroniącą przed uszkodzeniem mechanicznym. Otulina jest dodatkowo izolacją cieplną.
Rury półtwarde – stosować rzadko
Są to rury pośrednie bardzo rzadko stosowane. Instalatorzy są zgodni, że lepiej wybrać albo rury miękkie, albo twarde. Z tym że w większości krajów Europy Zachodniej o długoletniej tradycji stosowania rur miedzianych (Niemcy, Francja, Wyspy Brytyjskie) wykonuje się instalacje z rur miękkich. W Polsce – przeciwnie, instalatorzy preferują rury twarde.
