Drenaż wewnętrzny – kiedy jest potrzebny. Na czym polega budowa systemu odprowadzania wody?

Rury drenarskie w drenażu wewnętrznym układa się z zachowaniem przynajmniej 0,5% spadku, wzdłuż ścian zewnętrznych i wewnętrznych, a w sytuacjach, kiedy powierzchnia domu jest duża – dodatkowo w kilku odcinkach wzdłuż krótszego boku piwnicy. Drenaż wewnętrzny przeważnie znajduje zastosowanie wówczas, gdy z określonych przyczyn nie można wykonać odwodnienia na zewnątrz budynku.

Inwestorzy, którzy chcą zapobiec dostawaniu się wody do dolnych partii budynku najczęściej podejmują decyzję o wykonaniu drenażu zewnętrznego. Jednak drenaż, zrobiony pod budynkiem jest uznawany za skuteczniejszą i bardziej wydajną formę odwodnienia domu. Można go stosować w każdych, nawet tych najtrudniejszych warunkach gruntowych i wówczas, kiedy wykonanie drenażu opaskowego jest niemożliwe. Niemożność ta występuje zwłaszcza w zabudowie szeregowej, wtedy, gdy dom podpiwnicza się jedynie częściowo i kiedy odkopanie ścian podziemnych utrudniają znajdujące się bezpośrednio przy nich przeszkody. Trzeba przy tym wiedzieć, że prace mające na celu odwodnienie budynku od wewnątrz są pracami komplikowanymi i wymagającymi posiadania fachowej wiedzy oraz doświadczenia zawodowego.

Zanim się do nich przystąpi należy zorientować się w przyczynach podmakania domu oraz zlecić wykonanie badań gruntowych. Badania te, jak również wykonane odkrywki – określą poziom wód gruntowych i ich sezonowe tendencje do wzrostów. Odpowiedzą także na pytanie, z jakim rodzajem gruntu i współczynnikiem filtracji w rzeczywistości mamy do czynienia. Drenaż wewnętrzny należy wykonać możliwie jak najwyżej nad poziomem posadowienia fundamentów, a dreny obsypać dodatkowo warstwą filtracyjną z piasku lub żwiru. Jest to spowodowane tym, że woda napływająca w kierunku drenażu może rozmywać i wypłukiwać podłoże spod budynku, a tym samym – prowadzić do osłabienia jego konstrukcji.

Podczas wybierania gruntu, które pozwoli ulokować drenaż - trzeba zwracać uwagę, aby nie wybrać go poniżej poziomu posadowienia domu, gdyż można w ten sposób spowodować wypchnięcie gruntu spod fundamentów. Wierzch posadzki, a podstawę fundamentów powinna dzielić różnica wysokości w postaci przynajmniej 50 cm. Drenaż najlepiej jest wykonywać tak, aby nie zrywać jednocześnie całej posadzki. Najbezpieczniej jest układać dreny w niewielkich odcinkach. Przed przystąpieniem do prac wykonawczych – warto także sprawdzić, czy posadzka w piwnicy nie jest połączona konstrukcyjnie z ławami lub ścianami piwnicznymi. Takie rozwiązania zdarzają się wprawdzie rzadko, ale przezorności nigdy nie jest za wiele.

Do wykonania odwodnienia stosuje się najczęściej specjalne perforowane rury plastikowe. Perforacja ta umożliwia wchłanianie wody, która gromadzi się przy fundamentach budynku. Rury należy układać zachowując spadek, aby woda mogła zostać odprowadzona poza budynek. W otoczeniu drenażu powinno występować podłoże przepuszczalne. Z tego też powodu system odwadniający obsypuje się piaskiem lub drobnym żwirem. W budynkach, które już istnieją, a ich właściciele borykają się z ciągle zalewaną piwnicą – najłatwiej jest ułożyć drenaż na starej posadzce i przykryć go nową podłogą. Jednak trzeba zdawać sobie sprawę, że rozwiązanie to obniży dość znacząco pomieszczenie. Dlatego też lepiej jest w starej posadzce wykonać bruzdy do wysokości ławy fundamentowej i w nich umiejscowić rury odwadniające dom. Rozstaw rur koniecznie należy skonsultować z projektantem systemu. To także on zadecyduje, czy nie trzeba zrywać całej posadzki piwnicznej, aby wykonać pod nią podsypkę ze żwiru na całej powierzchni podłogi.

Rury kieruje się w stronę studzienek zbiorczych, pamiętając o zachowaniu 0,5% spadku umożliwiającego odpływ wody spod budynku. Na skrzyżowaniu rur oraz w miejscach ich połączeń narożnych należy umieścić studzienki rewizyjne. Montuje się je po to, aby w razie potrzeby móc udrożnić zapchane rury. Studzienka zbiorcza zwykle umiejscowiona jest po zewnętrznej stronie fundamentów, ale można ją także ulokować od wewnątrz. Ważne jest, aby w miejscu tym można było wykonać odpowiednio głęboki wykop, w którym zostanie ona schowana. Ze studzienki zbiorczej woda odpływa do kanalizacji lub w miejsce, gdzie zostanie rozsączona.

Zlecenie zrobienia badań geotechnicznych gruntu, na którym stoi podmakający dom jest pierwszą czynnością, jaką powinniśmy wykonać. Bez fachowych badań – skomplikowane prace prawdopodobnie pójdą na marne, a drenaż nie będzie skuteczny. Projektant systemu odwadniającego zawsze powinien opierać się na wynikach dostarczonych mu przez geotechnika. Jedynie wówczas możliwe jest prawidłowe dobranie rodzaju, przebiegu oraz średnicy rur drenarskich. Należy je dostosować do rodzaju gruntu, przyczyn zawilgocenia budynku, poziomu wody gruntowej i współczynnika filtracji.

Warto przeczytać: Rozwiązujemy problemy z wodą: drenaż, formowanie terenu, ogródki deszczowe

Wodę zebraną przez drenaż najłatwiej jest wpuścić do sytemu kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej. Jednak nie zawsze jest to możliwe. Dlatego też w niektórych sytuacjach rozsącza się ją poza budynkiem lub odprowadza do studzienek chłonnych. Prostszym sposobem jest odprowadzenie wody do studzienek. Są one wypełnione materiałem przepuszczalnym, najczęściej żwirem. Rozsączenia natomiast można dokonać jedynie wówczas, kiedy dysponujemy dużą działką, usytuowaną przynajmniej w części na gruncie przepuszczalnym. Woda z drenażu powinna bowiem zostać odprowadzona 20 – 30 m od odwadnianego budynku. W sytuacji, kiedy w pobliżu parceli znajduje się rzeka lub inny zbiornik wodny – rury drenarskie można poprowadzić wprost do niego. Na powyższe potrzeba jednak zgody miejscowego starosty.

Oprócz tradycyjnego drenażu rurowego – budownictwo stosuje też niekiedy tzw. drenaż francuski. Jest to drenaż zbudowany wyłącznie z samej przepuszczalnej podsypki i nie ma w nim żadnych rur. Jednak jakikolwiek drenaż nie zostałby wykonany – nie uchronimy domu przed podciąganiem wody, jeśli na fundamentach nie będzie ciągłej i poprawnie wykonanej izolacji pionowej oraz poziomej. Sam drenaż pozwala jedynie obniżyć poziom wody gruntowej pod budynkiem.