Szambo czy przydomowa oczyszczalnia ścieków

Jak działa przydomowa oczyszczalnia ścieków

Oczyszczanie ścieków za pomocą przydomowych oczyszczalni przebiega w dwóch etapach. W pierwszej kolejności następuje mechaniczne oddzielenie zanieczyszczeń. Następnie zachodzi doczyszczanie tlenowe, w którym biorą udział mikroorganizmy. W ten sposób oczyszczone ścieki wprowadzane są do odbiornika, którym może być grunt, woda płynąca lub stojąca. Wybór odbiornika ścieków jest uwarunkowany sytuacją gruntowo-przestrzenną na danym terenie oraz rodzajem zastosowanej oczyszczalni.

 Ze względu na sposób oczyszczania, wyróżnia się 5 rodzajów przydomowych oczyszczalni ścieków:

•     z drenażem rozsączającym,
•     z filtrem piaskowym,
•     z filtrem gruntowo-roślinnym,
•     ze złożem biologicznym,
•     z komorą osadu czynnego.

Jaki rodzaj przydomowej oczyszczalni ścieków wybrać?

Wybór rodzaju przydomowej oczyszczalni zależy od warunków technicznych na naszym terenie. Zarówno poziom wód gruntowych, rodzaj gruntu jak i wielkość działki mają wpływ na wybór konkretnego rodzaju przyzagrodowej oczyszczalni ścieków.

Producenci oferują szereg rozwiązań, które sprawdzają się nawet przy niekorzystnych warunkach gruntowo-przestrzennych. Do wyboru mamy następujące warianty:

1. Odprowadzenie ścieków do rzeki, strugi lub rowu melioracyjnego – jest to najprostsze dostępne rozwiązanie, należy jednak pamiętać o wymaganej przez ustawę Prawo wodne jakości ścieków.
2. Odprowadzenie ścieków do gruntu, z wykorzystaniem drenażu rozsączającego. Wariant ten stosuje się dla gruntów dobrze przepuszczalnych (piaski, żwiry) oraz niskiego poziomu wód podskórnych (wód gruntowych występujących płytko pod powierzchnią ziemii).
3. Instalacje ze zbiornikiem przepompowni, z możliwością wykorzystania oczyszczonej wody do podlewania ogrodu w okresie letnim.
4. Odprowadzenie oczyszczonych ścieków do gruntu, z wykorzystaniem studni chłonnej. Ten wariant rekomendowany jest w sytuacji, gdy poziom wód podskórnych znajduje się na głębokości co najmniej 2,5 m pod poziomem terenu.
5. Odprowadzenie ścieków do gruntu poprzez tunel rozsączający. Jest to idealne rozwiązanie dla małych działek, z dobrze przepuszczalnym gruntem oraz niskim poziomem wód podskórnych.
6. Zastosowanie przepompowni ścieków oczyszczonych i rozsączania do gruntu w nasypie - ta konfiguracja  przeznaczona jest dla ekstremalnych warunków gruntowo-wodnych (gliny/iły, wysoki poziom wód podskórnych).

Co trzeba sprawdzić, zanim wybierzemy rodzaj przydomowej oczyszczalni:

•     warunki glebowe i wodne, w tym poziom wód gruntowych na działce;
•     koszty związane z budową i eksploatacją oczyszczalni;
•     rodzaj odbiornika ścieków;
•     poziom skażenia odbiornika ścieków;
•     jakość ścieków  - powinna spełniać wymagania pozwolenia na podstawie ustawy Prawo wodne.

Zobacz też: Przydomowa oczyszczalnia ścieków: wybór miejsca i konserwacja

Kiedy nie wybudujemy przydomowej oczyszczalni ścieków?

Zakaz budowy przydomowej oczyszczalni może wynikać z następujących przyczyn:

1. lokalizacji działki w pobliżu bądź bezpośrednio na obszarze cennym przyrodniczo lub chronionym;
2. planu skanalizowania, jaki posiada gmina.

Pierwsza związana jest z zagadnieniami ochrony środowiska i utrudnioną kontrolą jakości zrzucanych ścieków na danym obszarze. Druga zaś dotyczy bilansowania ekonomicznego sieci wodno-kanalizacyjnej.

Ponadto oczyszczone ścieki muszą spełniać wytyczne określone przez Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.

A może jednak szambo?

Zbiorniki bezodpływowe, potocznie zwane szambem wciąż uważane są za najpopularniejszy sposób odprowadzania ścieków z domów jednorodzinnych w Polsce. Nic dziwnego. Jest to proste i tanie rozwiązanie, ale czy warte zachodu?

Rozwiązanie polega na gromadzeniu ścieków w zbiorniku, którego konstrukcja powinna gwarantować całkowitą szczelność, zapobiegając przedostawaniu się ścieków do gruntu. Ot, cała filozofia. Jedyne o czym musimy pamiętać to kontrola poziomu ścieków, utrzymywanie odpowiedniej wentylacji w obrębie szamba i oczywiście okresowe opróżnianie zbiornika (nawet do kilku razy w miesiącu).

Na rynku dostępne są dwa rodzaje szamb:

• szamba betonowe - wykonywane z betonu zagęszczonego o obniżonej nasiąkliwości;
• szamba z tworzyw sztucznych - lekkie, łatwe w transporcie; bardzo odporne na działanie ścieków.

Dowiedz się również: Jak wykorzystać wodę ściekową w gospodarstwie domowym?

Korzystanie z szamba wiąże się z jego systematycznym opróżnianiem, dlatego przy planowaniu lokalizacji zbiornika pamiętajmy również o uwzględnieniu wjazdu szambiarki na teren nieruchomości.

Szambo a przydomowa oczyszczalnia – porównujemy koszty

Co się bardziej opłaca – szambo czy przydomowa oczyszczalnia. Aby odpowiedzieć na to pytanie porównajmy koszty inwestycji i eksploatacji szamba oraz przydomowej oczyszczalni ścieków. Zakładając, że:

• gospodarstwo domowe składa się z 4-osobowej rodziny,
• 2,4 m³ to średnie zużycie wody na jednego mieszkańca w ciągu miesiąca
• 22,95 zł/m³ tyle wynosi koszt odprowadzania ścieków z szamba
• liczba opróżnień osadnika z przydomowej oczyszczalni ścieków - 1 raz w roku,
• liczba opróżnień szamba - 3 razy w miesiącu,
• do kosztów inwestycyjnych szamba i przydomowej oczyszczalni ścieków dodano koszt instalacji sanitarnej łączącej budynek z systemem.

Porównanie kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych przedstawia się następująco:

Analiza kosztów inwestycji wskazuje, że taniej jest zakupić szambo. Jednak z perspektywy kosztów eksploatacyjnych korzystniejsza jest inwestycja w przydomową oczyszczalnię ścieków. Decyzja o wyborze własnej oczyszczalni ścieków przekłada się na miesięczne oszczędności w wysokości 249,42 zł, co daje rocznie kwotę 2993 zł.

Jeżeli chodzi o porównanie kosztów w perspektywie kilku lat, można stwierdzić, że na krótki okres (do 3 lat) szambo jest lepszym rozwiązaniem. Jednak, gdy myślimy o inwestycji na wiele lat, własna oczyszczalnia ścieków jest zdecydowanie bardziej opłacalna.

Warto wiedzieć, że istnieje możliwość uzyskania dofinansowania do przydomowej oczyszczalni ścieków przez Narodowy Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, dzięki czemu mamy szansę na obniżenie kosztów inwestycji.

Szambo czy własna oczyszczalnia ścieków? Zalety i wady obu rozwiązań

Liczby jednoznacznie wskazują, że lepszym rozwiązaniem jest decyzja o budowie własnej oczyszczalni ścieków. Przewaga zalet i stosunkowo niewiele minusów również sugerują wybór tej metody.

Przydomowa oczyszczalnia ścieków wydaje się wręcz idealnym rozwiązaniem. Niestety droga do wybudowania własnej oczyszczalni ścieków nie jest łatwa. Niezbędne jest spełnienie prawnych wymagań montażu i eksploatacji przydomowych oczyszczalni.

Jeżeli nie możemy spełnić prawnych wymagań dotyczących budowy przydomowej oczyszczalni ścieków, pozostaje nam wybór szamba. W pozostałych przypadkach warto rozważyć budowę własnej oczyszczalni. Jest to bowiem trwała inwestycja, która pod warunkiem odpowiedniej eksploatacji, przyniesie nam korzyść zarówno ekonomiczną jak i ekologiczną w perspektywie lat.

 
 
Źródła:
M. Pawlita-Posmyk, M. Wzorek, Domestic sewage treatment plant or ecological septic tank, TECHNICAL TRANSACTIONS 5/2017.
M. Puchlik, K. Ignatowicz, Porównanie wybranych rozwiązań przydomowych oczyszczalni ścieków, Katedra Technologii w Inżynierii i Ochronie Środowiska, Politechnika Białostocka, 2015.
Przydomowe oczyszczalnie ścieków - poradnik, Centrum Zielonych Technologii, Białystok 2008.