Hydrofory domowe

Domowe instalacje wodne nie byłyby w stanie działać bez hydroforów. Urządzenia te składają się z przynajmniej jednej pompy, zbiornika ciśnieniowego, presostatu i zaworów (odcinających, zwrotnych i odpowiedzialnych za bezpieczeństwo). Ilość pomp instalowanych w układzie zależy głównie od wielkości sieci. Wielkość zbiornika oraz wydajność pompy należy dostosować do zużycia wody w danym gospodarstwie domowym. Im zużycie to jest większe – tym większy należy dobrać zbiornik i bardziej wydajną pompę. Przy zbyt małym pojemniku – pompa będzie pracować praktycznie cały czas, co spowoduje skrócenie żywotności jej silnika oraz przyczyni się do zwiększenia rachunków za energię elektryczną.

Każda pompa ma ściśle określoną liczbę cykli swojej pracy w ciągu jednej godziny. Pompy, które stosuje się w domach jednorodzinnych mają przeważnie cykle od 20 do 30 na godzinę. Częstsze, aniżeli przewidziane przez producenta załączanie się pompy – powoduje najczęściej jej zniszczenie i konieczność wymiany na nową.
Zadaniem zestawu hydroforowego jest zatem ograniczenie liczby włączeń pompy i tym samym wydłużenie okresów jej postojów. Dzieje się to za sprawą akumulowania się ciśnienia w zbiorniku hydroforowym i gromadzenia się tam zapasu wody wystarczającej na zużycie w czasie, kiedy pompa nie pracuje.

W domach jednorodzinnych ciągle powszechnie stosuje się zestawy hydroforowe starszego typu. Zbiorniki takich zestawów są stosunkowo duże i przeważnie współpracują z pompami wirowymi samozasysającymi. Do ich zainstalowania potrzeba odpowiedniego pomieszczenia, a do sprawnej pracy – właściwej konserwacji i okresowego regulowania.
Pomieszczenie, w którym będzie można zainstalować tradycyjny hydrofor musi posiadać wymiary
2 x 2,5 m w rzucie oraz wysokość 2,5 m. Powinno być wyposażone w wodoszczelną instalację elektryczną, grzewczą i w wentylację. Temperatura pomieszczenia powinna wynosić minimum +5 stopni Celsjusza, a wentylacja umożliwiać 1,5 – krotną wymianę powietrza w ciągu jednej godziny. Niewłaściwa wentylacja pomieszczenia spowoduje roszenie się zbiornika zestawu hydroforowego. Drzwi do pomieszczenia winny być na tyle szerokie, aby móc swobodnie wnieść i wynieść z niego największy element zestawu hydroforowego. Posadzkę natomiast należy ułożyć z jedno procentowym spadkiem w kierunku wpustów kanalizacyjnych. Ich przepustowość  – powinna być taka, aby w razie wystąpienia awarii hydroforu – cała woda mogła spłynąć do kanalizacji.

Eksploatacja tradycyjnych hydroforów bywa kłopotliwa głównie przez dość głośną pracę pompy. Jednak, jeżeli urządzenie zaczęło nagle pracować głośniej niż dotychczas – należy sprawdzić, czy nie doszło do zapowietrzenia przewodu ssawnego i w razie potrzeby odpowietrzyć pompę. W powyższym celu należy wyłączyć jej zasilanie, zamknąć główny zawór wodny, który powinien być umiejscowiony tuż za hydroforem i spuścić z niego całkowicie wodę. W efekcie powietrze zacznie uciekać przez kranik spustowy, czego oznaką powinno być charakterystyczne syczenie lub bulgotanie. Następnie, zakręcamy kranik spustowy, włączamy zasilanie pompy i czekamy aż napełni ona hydrofor i samoczynnie się wyłączy. Po wykonaniu powyższych czynności – odkręcamy najbliższy kran i upuszczamy tyle wody, aby pompa znów się załączyła. W ten sposób ustali się samoczynnie poziom poduszki powietrznej zgodnie z ciśnieniem załączania. Jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości, jak wykonać proces odpowietrzania – lepiej i bezpieczniej jest zwrócić się o pomoc do uprawnionego serwisanta.
W tradycyjnych hydroforach może także dochodzić do ubytków powietrza w zbiorniku. Dzieje się tak na ogół na skutek rozpuszczania się tlenu w wodzie. Wówczas, konieczne jest uzupełnianie poduszki powietrznej co pewien czas, aby zapobiec zbyt częstemu załączaniu się pompy.

Kolejną niedogodnością związaną z użytkowaniem tradycyjnego zestawu hydroforowego jest tzw. gnicie wody w zbiorniku. Najczęściej proces ten następuje w sytuacjach, kiedy woda zawiera związki humusowe i jest długo przetrzymywana w zbiorniku. Dotyczy to na ogół zbiorników, które pełnią funkcję rezerwowych zbiorników zasilających instalację domową podczas przerw w dostawie wody z sieci. Wówczas jedyną metodą zapobiegającą nieprzyjemnemu zjawisku jest częste opróżnianie zbiornika i czyszczenie go. Starsze typy zbiorników mają zwykle pojemność od 100 do 300 l, co uniemożliwia w wielu przypadkach ich demontaż i dokładne wyczyszczenie np. na podwórku przed domem. Mają też one jednak specjalne okienko wzierne, przez które możliwe jest wyczyszczenie zbiornika bez zbędnych manipulacji nim. Okienko to jest zabezpieczone poprzeczką i śrubą. Należy zatem odkręcić nakrętkę i wepchnąć dekiel do środka zbiornika, a następnie poprzez odpowiedni obrót – wyciągnąć go na zewnątrz. Po wykonaniu czyszczenia konieczne jest usunięcie zanieczyszczeń ze zbiornika przez otwór spustowy, usytuowany w dnie urządzenia. Jeśli w zbiorniku znajduje się kamienny osad – należy go dokładnie wyskrobać, zbiornik wypłukać i wymyć starannie jego wnętrze.

Maksymalne ciśnienie wody w zbiorniku może wynosić 3 bary. W celu prawidłowego ustawienia pracy zestawu hydroforowego należy załączyć pompę tłoczącą wodę do zbiornika na tak długi czas, aby ciśnienie wewnątrz niego osiągnęło wartość maksymalną. Następnie, nastawia się włącznik LCA tak, aby styki zostały rozwarte. Po tych czynnościach zbiornik należy systematycznie opróżniać z wody i kontrolować wskazania manometru, aż do osiągnięcia ciśnienia minimalnego, przy którym załączy się pompa. Kolejną czynnością jest ustawienie wyłącznika CLA w taki sposób, aby jego styki zwierały się i obserwowanie pracy uruchomionej pompy, przy jednoczesnej kontroli ciśnienia, przy którym następuje jej załączanie i wyłączanie. Próby i obserwacje pracy hydroforni doprowadzą do ustawienia wartości ciśnienia maksymalnego i minimalnego, potrzebnego do pracy pompy.

Zestaw hydroforowy powinien pracować płynnie i zgodnie z wymaganiami. Aby jednak tak się stało – konieczne jest jeszcze ustalenie ilości powietrza, które będzie tłoczyć wodę z żądanym ciśnieniem w instalacji. Poduszka powietrzna zgromadzona w hydroforze powinna zajmować od 1/3 do 3/4 objętości zbiornika, przy jego maksymalnym napełnieniu wodą. Inaczej może stanowić jedynie dokumentacja techniczna danych modeli hydroforów.

Charakteryzują się one tzw. budową kompaktową, co oznacza, że mają dużo mniejsze gabaryty i do ich montażu nie potrzeba specjalnych pomieszczeń. Często można je bowiem zmieścić w zwykłej szafce pod zlewozmywakiem. Zbiornik ciśnieniowy nowoczesnego hydroforu jest wyposażony w szczelną membranę gumową, która oddziela wodę od poduszki powietrznej. Może on być zarówno poziomy, jak i pionowy. Najczęściej montuje się go nad pompą lub pod nią – tworząc zestawy wolnostojące i nie zajmujące wiele miejsca.

Nowoczesne zestawy hydroforowe również pracują znacznie ciszej, aniżeli urządzenia w wersji tradycyjnej. Przyczynia się to bezpośrednio do pełnego komfortu ich użytkowania i coraz większego zainteresowania ich nabyciem. Na ogół zestawy nowoczesne wyposażone są w elektroniczne regulatory, co eliminuje konieczność ich ręcznego ustawiania. Włącza się je jedynie do instalacji i czerpie za ich pomocą wodę. Trzeba tylko pamiętać, że materiał membrany i powłoka wewnętrzna zbiornika powinny posiadać atest dopuszczający je do kontaktu z wodą pitną wydany przez Państwowy Zakład Higieny.