Komin wentylacyjny

Liczba kanałów wentylacyjnych zawsze jest ustalona przez projektanta budynku. Architekt rozplanowuje również ich rozmieszczenie oraz miejsca, w których znajdą się prowadzące do nich wloty. Wszelkie zmiany w tym zakresie wymagają profesjonalnej adaptacji projektu i nie wolno ich przeprowadzać na własna rękę.

Wlotów do kominów wentylacyjnych nie może zabraknąć zwłaszcza w kuchniach, łazienkach, toaletach, kotłowniach oraz pomieszczeniach bez okien. Muszą być też przewidziane w pomieszczeniach na poddaszu użytkowym. Kanały wentylacyjne umieszcza się wewnątrz domu, przy wewnętrznych lub zewnętrznych ścianach nośnych. Kanały stykające się ze ścianami zewnętrznymi, lub biegnące przez pomieszczenia nieogrzewane, muszą zostać ocieplone, aby zapewniona była odpowiednia siła ciągu, tym większa, im wyższa jest różnica temperatury między wnętrzem domu a jego otoczeniem. Z tego właśnie względu chętnie buduje się je tuż obok kominów odprowadzających spaliny lub w pobliżu rur z ciepłą wodą.

Wentylacja - ogólne przepisy

Każde pomieszczenie powinno być odpowiednio wentylowane. Komin odbiera zanieczyszczone powietrze. Jego strumień musi być dostosowany do rodzaju pomieszczenia i warunków w nim panujących.

1. W kuchni z oknem, w której jest kuchenka gazowa lub węglowa, strumień powinien wynosić nie mniej niż 70 m³/h.
2. W takiej samej kuchni, w której jest kuchenka elektryczna, w mieszkaniu do 3 osób – strumień musi wynosić minimum 30 m³/h, a tam, gdzie mieszka więcej niż 3 osoby – 50 m³/h.
3. W kuchni bez okna, w której jest kuchenka gazowa lub kuchnia węglowa powinna być wentylacja mechaniczna wywiewno-nawiewna, a strumień powietrza minimum 70 m³/h.
4. W podobnej kuchni, wyposażonej w kuchenkę elektryczną, strumień powietrza powinien wynosić minimum 50 m³/h. Wentylacja może tu być grawitacyjna.
5. Z łazienki powinien być odprowadzany strumień nie mniejszy niż 50 m³/h.
6. Strumień powietrza odprowadzany z WC powinien wynosić minimum 30 m³/h.
7. Z garderoby lub innego pomieszczenia pomocniczego – 15 m³/h.
8. W piwnicach powinny odbywać się minimum 0,3 pełne wymiany powietrza na godzinę, z pralni – 2, a z suszarni – jedna.

Strumień wywiewanego powietrza zależy między innymi od przekroju kanału wentylacyjnego. Pole jego przekroju nie może być mniejsze niż 0,016 m². Najmniejszy wymiar kanału prostokątnego to 10 cm. Zazwyczaj kanały mają 14x14 cm. Wytrzymałość pustaków nie może być mniejsza niż 5 MPa, a nasiąkliwość powinna mieścić się  w granicach od 6 do 12%.

Kominy wentylacyjne buduje się z różnych materiałów. Mogą to być cegły pełne – ceramiczne lub silikatowe, murowane na zaprawę. Nie wolno stosować cegieł szczelinowych – kratówek ani dziurawek. Do budowy kominów wentylacyjnych chętnie wykorzystywane są specjalne pustaki wentylacyjne – ceramiczne, silikatowe lub ogromnie ostatnio popularne – keramzytobetonowe. Pustaki ceramiczne mają przeważnie wysokość 24 cm i boki o długości 19 cm. Zrobione z nich kanały obmurowuje się cegłami. Obudowa taka musi mieć grubość nie mniejszą niż ½ cegły. Pustaki silikatowe mają wysokość 20 cm i szerokość 24 cm. Nie wymagają obmurowywania, podobnie jak keramzytobetonowe. Te ostatnie mogą mieć wewnątrz od jednego do czterech otworów tworzących później kanały. Wysokość takich pustaków wynosi około 33 cm, a długość bywa różna, zależnie od tego do ilu kanałów są dostosowane. Popularne stały się pustaki keramzytobetonowe,które mają wyprofilowany otwór na kanał spalinowy i obok niego drugi, na kanał wentylacyjny. Pustaki ceramiczne, silikatowe i keramzytobetonowe muruje się również na zaprawę.

W budynkach jednorodzinnych buduje się przeważnie pełny system pionów wentylacyjnych. Wszystkie one biegną od piwnicy aż po dach. W domach mieszkalnych i budynkach użyteczności publicznej często wykonuje się kominy w systemie schodkowym. Tam, na każdej kondygnacji dochodzi kolejny odcinek pionu. Jest to rozwiązanie ekonomiczne, bo następuje znacznie mniejsze zużycie materiału. Oto kilka istotnych zasad budowy kominów wentylacyjnych:

1. Kanały wentylacyjne, tak jak i inne kominy powinny być wznoszone na fundamencie;
2. Długość kanałów określa projekt domu. Te o standardowym przekroju nie powinny być krótsze niż 3 m, bo nie uzyska się odpowiedniej siły ciągu. Im dłuższy kanał tym lepszy ciąg;
3. W dachach skośnych pokrytych materiałem niepalnym lub trudnozapalnym szczyt komina powinien sięgać minimum 0,3 m ponad powierzchnię połaci i być od niej oddalony o co najmniej 1 m. W dachach krytych materiałem łatwopalnym szczyt komina powinien sięgać co najmniej 0,6 m ponad kalenicę. Na podobną wysokość powinien sięgać w przypadku dachów o kącie nachylenia mniejszym niż 12 stopni;
4. Wewnętrzne ścianki kanałów muszą być jak najbardziej gładkie, aby nie stawiały oporu przepływającemu powietrzu;
5. Pole przekroju kanałów powinno być jednakowe na całej ich długości;
6. Absolutnie niedozwolone jest przeprowadzanie kanałów w poziomie. Maksymalny dopuszczalny kąt odchylenia od pionu to 30 stopni;
7. Tam, gdzie komin przechodzi przez nieogrzewane pomieszczenie, jego ścianki trzeba ocieplić, na przykład styropianem. Ocieplony powinien być też odcinek komina wystający ponad połać dachu;
8. Jeśli komin murowany jest z cegieł, te docięte powinny być ustawiane gładką ścianką w stronę wnętrza kanału;
9. Przegrody między kanałami w kominie ceglanym lub w kominie z pustaków obudowanych cegłami powinny mieć szerokość minimum 12 cm;
10. Przegrody między kominami, a zewnętrznymi ścianami nośnymi muszą mieć grubość minimum 25 cm. Co więcej, zaleca się odsunięcie komina od takiej ściany lub oddylatowanie jej materiałem termoizolacyjnym;
11. Spoiny między elementami, z których wymurowany jest kanał powinny być pełne i równe, bez zacieków z zaprawy;
12. Nie należy tynkować wewnętrznych powierzchni kanałów wentylacyjnych;
13. Jeśli komin nie jest przewiązany ze ścianą nośną, trzeba go z nią połączyć za pośrednictwem nierdzewnych kotew stalowych;
14. W budynkach o konstrukcji drewnianej kominy wentylacyjne są samonośne, nie połączone ze ścianami konstrukcyjnymi.

Wloty do kominów wentylacyjnych nie powinny być umieszczane wyżej niż 15 cm od sufitu. Zabezpiecza się je kratkami żaluzjowymi. Najlepiej, żeby była możliwość regulacji ich przepustowości. Szczyt komina wentylacyjnego należy od góry zakończyć tak zwaną czapką wykonywaną ze zbrojonego betonu. Powinna mieć spadek umożliwiający spływanie wody poza obrys komina. Musi też wystawać poza jego obrys, tworząc kilkucentymetrowy okap. Otwory wylotowe znajdują się w bocznej ściance komina, około 30 cm poniżej czapki. Ważne, żeby czapka została oddylatowana od ścianek komina pasem papy. Gdy ciąg w kominie nie jest wystarczający, można wyloty kanałów wyposażyć w tak zwane nasady kominowe. Są to stalowe elementy zwiększające ciąg. Można również zastosować gotową czapę kominową z nasadami kominowymi. Pod czapę należy zastosować niskoprężną piankę montażową. Po zamontowaniu takiej czapy komin trzeba ocieplić i wykończyć od zewnątrz.

Aby wentylacja grawitacyjna działała należycie, musi być zapewniony dopływ świeżego powietrza do domu. Pomieszczenia trzeba więc często wietrzyć, okna pozostawiać w pozycji mikrouchylenia, instalować w oknach nawiewniki z funkcją sterowania wielkością wpuszczanego strumienia powietrza. Karygodnym błędem jest zaklejanie kratek wentylacyjnych.