Warunki stosowania instalacji z rur miedzianych

Miedź jest materiałem niepalnym i w odróżnieniu od tworzyw sztucznych nie wydziela szkodliwych gazów podczas pożaru. Jest całkowicie antydyfuzyjna. Ma własności bakteriostatyczne i zapobiega rozwojowi bakterii legionella w instalacjach wodnych.  Łatwa w montażu za pomocą różnych technik łączenia (lutowanie kapilarne, zaciskanie zaprasowywanie oraz połączenia skręcane). Rury miedziane w porównaniu z rurami z innych materiałów (stal, tworzywa) charakteryzują się małym przekrojem i grubością ścianek.  

Aby instalacje wykonane z rur miedzianych były trwałe i bezawaryjne, powinno być spełnione kilka warunków:

1. Instalacje zimnej i ciepłej wody. Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi mamy trzy kryteria, które powinna spełniać woda płynąca przez instalacje z rur miedzianych (wykonanych zgodnie z normą PN EN 1057):

a)    odczyn pH > 7,
b)    zawartość jonów azotanowych powinna być mniejsza od 30mg/l
c)    stosunek zasadowości ogólnej do jonów siarczanowych ma być większy od 2.
Stosowanie miedzi w instalacjach wody pitnej łączy się jednak ze spełnieniem pewnych warunków. Po pierwsze nie można stosować kolanek, tylko łuki, co związane jest z prędkościami przepływu. Prędkości przepływu są ograniczone do 1 m/s w poziomach i 2 m/s w podłączeniach punktów czerpalnych. Większe prędkości powodują bowiem w miedzi korozję erozyjną. W celu ochrony instalacji przed zdzieraniem tlenkowej warstwy ochronnej obowiązkowo należy instalować filtr mechaniczny o zdolności zatrzymywania cząstek większych niż 80 μm. Po drugie minimalna grubość ścianki rury miedzianej nie może być mniejsza niż 1 mm. Poszczególne odcinki instalacji łączy się za pomocą lutowania miękkiego, gdy średnica rury jest mniejsza niż 28 mm, zaś dla średnic większych stosuje się lutowanie twarde. Alternatywną metodą łączenia jest zaprasowywanie. Woda do picia z instalacji miedzianych nie powinna zawierać więcej niż 2 mg Cu 2+/l). Przy łączeniu instalacji z miedzi i stali należy pamiętać, aby rury stalowe stosować tylko przed rurami miedzianymi, patrząc w kierunku przepływu wody.

2. Instalacje ogrzewcze grzejnikowe  wykonywane są najczęściej z rury twardej zgodnej z normą PN-EN 1057 i prowadzone są na wierzchu ściany. Przy wykonywaniu tego typu ogrzewania należy przestrzegać następujących zasad, które mają wpływ na żywotność i bezawaryjną pracę systemu. Z uwagi na rozszerzalność cieplną miedzi odcinki o długości powyżej 5 m powinny posiadać kompensację termiczną przez odpowiednie prowadzenie przewodów (kompensacja naturalna) lub przez stosowanie elementów kompensujących w instalacji. Przy zastosowaniu  kompensatora osiowego mieszkowego nie wolno zamykać dostępu do urządzenia. Przy przejściu rury przez ścianę należy instalacje umieścić w rurze z PCV.  
Do ogrzewania płaszczyznowego stosować możemy rury miedziane w stanie miękkim wykonane zgodnie z normą PN-EN 1057. Rura w stanie miękkim w kręgach produkowana jest do wymiaru 22 mm, jednak do ogrzewania podłogowego stosuje się średnicę do 18 mm (6, 8, 10, 12, 15, 18 mm). Należy pamiętać, że nie wolno zalewać betonem gołych rur miedzianych - na rynku dostępne są systemowe rury miedziane do ogrzewania podłogowego w osłonie. Goła rura miedziana może być natomiast stosowana przy zabudowach suchych oraz jeśli jest  zalewana specjalnie przystosowanym do tego rodzaju ogrzewania jastrychem z asfaltu bitumicznego.
Poza rurą instalacyjną (PN-EN 1057) stosuje się również rurę systemową, która może być używana tylko do wykonywania ogrzewania powierzchniowego. Produkowana jest w wymiarach najczęściej wykorzystywanych w ogrzewaniu powierzchniowym: 12x0,7 mm, 14x0,8 mm,15x0,8 mm, 18x0,8 mm. Dzięki specjalnym procesom produkcyjnym  rury  (oferowane w postaci zwiniętego kręgu, najczęściej o długości 50m) odznaczają się wyjątkową plastycznością, można je bez wysiłku i nakładu sił odwijać i układać. Występują w postaci gołej, jak i w otulinie. Należy przestrzegać zasady, że poszczególne elementy instalacji powierzchniowej łączy  się ze sobą za pomocą lutowania twardego.
Ostatnio  do ogrzewania powierzchniowego stosuje się kompozytową rurę cienkościenną z miedzi. Jest to rura miedziana o cienkiej ściance z trwale zespoloną otuliną, o ok. 50% lżejsza i 40% tańsza od klasycznej rury stosowanej w ogrzewaniu  powierzchniowym. jednocześnie zachowując pozostałe zalety, takie jak odporność na uszkodzenia mechaniczne, 100% antydyfuzyjność, odporność na korozje i nieograniczona żywotność. Najczęściej stosowane w ogrzewaniu powierzchniowym są wymiary 14x2 mm i 18x2 mm (grubość ścianki miedzianej 0,35 mm). Poszczególne elementy instalacji łączy się przez  zaprasowywanie. Rurę cienkościenną możemy stosować także do instalacji wodnych oraz ogrzewania tradycyjnego.

3. Instalacje gazowe. W budynkach mieszkalnych stosuje się miedzianą rurę twardą o grubości ścianki powyżej 1 mm. Elementy instalacji można łączyć, stosując lutowanie twarde lub poprzez zaprasowanie specjalnego łącznika (o żółtym oringu) do tego typu instalacji.  Przy wykonywaniu instalacji gazowej należy pamiętać, że rur miedzianych nie można zakrywać i nie wolno ich prowadzić na ścianach zewnętrznych budynku.