Filtry w klimatyzatorach

Urządzeniem, które umożliwia usunięcie zanieczyszczeń z powietrza jest filtr. W filtrach wykorzystuje się rozliczne zjawiska fizyczne i chemiczne, ale ich zadanie zawsze pozostaje jednakowe - zatrzymać zanieczyszczenia powietrza. Dodatkową funkcją bardziej zaawansowanych filtrów jest neutralizacja tych zanieczyszczeń - potrafią one rozłożyć szkodliwe substancje na proste związki obojętne dla naszego zdrowia. W klimatyzatorach można spotkać następujące rodzaje filtrów:

• filtr powietrza  - standardowe wyposażenie klimatyzatora, usuwające kurz i pył;
• filtry oczyszczające powietrze, których zadaniem jest usunięcie zapachów oraz drobniejszych cząstek;
• filtry antybakteryjne  przeznaczone do usuwania i unieszkodliwienia bakterii, wirusów, roztoczy.

Może być spotykany pod wieloma innymi nazwami: pyłowy, przeciwpyłowy, siatkowy, mechaniczny. Stanowi on standardowe wyposażenie każdej jednostki wewnętrznej. Znajduje się tuż przed wylotem powietrza, a jego zadaniem jest oczyszczenie wdmuchiwanego powietrza z zanieczyszczeń mechanicznych: kurzu i większych pyłów.
Filtr ma postać gęstej siatki wykonanej z odpowiedniej tkaniny, na której zatrzymywane są zanieczyszczenia. Dlatego aby pracował prawidłowo, musi być regularnie czyszczony (odkurzaczem). Częstotliwość takiego „zabiegu” określana jest przez producenta. Zazwyczaj zalecane jest czyszczenie takich filtrów co dwa tygodnie. Trzeba też pamiętać o wymianie filtra po okresie eksploatacji określonym przez producenta.
Nowoczesne klimatyzatory wyposażone są w filtry pokryte warstwami specjalnych materiałów poprawiających pracę filtra. Przykładem może być technologia SilverNano, w której filtr pokryty jest warstewką srebra umożliwiającą częściowe unieszkodliwienie bakterii.

Zadaniem tych filtrów jest usunięcie z powietrza cząstek odpowiedzialnych za zapach (dym papierosowy, zapachy pochodzące od zwierząt) oraz drobniejszych cząstek zanieczyszczeń (np. pyłki roślinne). Filtry oczyszczające powietrze umieszcza się za filtrami powietrza. Dzięki temu na filtrach powietrza zostają zatrzymane większe cząstki. Zabezpiecza to delikatniejsze filtry oczyszczające przed „zatkaniem” dużymi zanieczyszczeniami.

Węgiel aktywny stosowany jest powszechnie w technice jako substancja o znakomitych własnościach absorpcyjnych (pochłaniających). Zastosowanie filtra węglowego jest odczuwane jako usunięcie przykrych zapachów z pomieszczenia. Związane jest to z tym, że za zapach odpowiadają najczęściej cząstki organiczne, które są bardzo dobrze zatrzymywane na węglu aktywnym. Ten rodzaj filtra wymaga okresowej wymiany (zaleconej przez producenta), ponieważ - mówiąc obrazowo - zatyka się zatrzymywanymi na nim cząstkami.
Filtr węglowy może występować jako samodzielny filtr oczyszczający lub jako fragment blokowego filtra oczyszczającego.

Dzięki specjalnej konstrukcji pozwalają na nadanie ładunku elektrycznego nawet najdrobniejszym cząstkom zanieczyszczeń występującym w powietrzu. Podstawowym elementem jest kondensator, który ładuje cząstki przepływającego powietrza (najczęściej ujemnie). Naładowane cząstki są przyciągane i gromadzone na filtrze, dzięki czemu wypływa z niego czyste powietrze.

Filtry te mogą wystąpić w dwóch rodzajach - jako drugi etap oczyszczania (filtry nasycone wyciągami roślinnymi) lub jako bardzo zaawansowany etap trzeci o niezwykle wysokiej skuteczności (filtry fotokatalityczne i jonowe).

Pierwsza grupa jest stosowana jako drugi etap oczyszczania (uzupełnia lub zastępuje filtry elektrostatyczne). Noszą także nazwę biofiltrów, ponieważ usuwają bakterie za pomocą tzw. biokatalizatorów - odpowiednich substancji, którymi są nasycone. Są to odpowiednie wyciągi roślinne, które unieszkodliwiają nie tylko bakterie (co wynikałoby z nazwy), ale też roztocza i wirusy. Stosuje się dwa rodzaje wyciągów: z katechiny i z wasabi. Katechina jest środkiem otrzymywanym z liści herbaty i od starożytności znana jest jako środek zwalczający bakterie i wirusy. Wasabi (popularnie zwane zielonym chrzanem japońskim) znane jest miłośnikom sushi jako ostra przyprawa. Cechuje się znakomitymi właściwościami bakteriobójczymi.

Filtry fotokatalityczne

Stanowią typowe filtry antybakteryjne (usuwają bakterie, wirusy i roztocza). Jako trzeci stopień oczyszczania powietrza, muszą być poprzedzone filtrem powietrza i filtrem oczyszczającym powietrze. Ze względu na zastosowaną technologię, gwarantowane jest oczyszczenie powietrza z zanieczyszczeń biologicznych z ponad 99-procentową skutecznością. Filtr neutralizuje też zapachy.
Filtr fotokatalityczny działa dzięki światłu. Podstawowym składnikiem filtra jest tlenek tytanu (stąd spotykana czasem nazwa „technologia TiO2) lub element tytanowo-apatytowy. Pod wpływem światła na ten związek tworzą się bardzo silne utleniacze, które unieszkodliwiają bakterie i wirusy. Ich działanie jest na tyle silne, że rozkładają substancje decydujące o zapachu na dwutlenek węgla i wodę.
Filtry fotokatalityczne wymagają okresowej wymiany. Nowsze klimatyzatory wyposażone są w sygnalizator zużycia filtra - urządzenie samo sygnalizuje, kiedy potrzebna jest jego wymiana.