Ogrzewanie domu gazem płynnym: wymagania i formalności, kiedy warto?

W porównaniu z odbiorcą gazu ziemnego, użytkownik gazu płynnego jest bardziej niezależny. Zbiornik z gazem znajduje się na jego własnej posesji, odbiorca sam wybiera dostawcę gazu, termin dostawy i sposób rozliczeń; z drugiej strony sam musi kontrolować dostawę paliwa oraz pilnować obowiązkowych badań i rewizji.

Co to jest i jak powstaje gaz płynny

Gaz płynny (LPG - ang. liquefied petroleum gas) to mieszanina propanu i butanu, która powstaje jako naturalny produkt uboczny rafinacji ropy naftowej lub wydobycia gazu ziemnego. LPG wykorzystuje się jako gaz, ale przechowuje się pod postacią cieczy w pojemnikach pod ciśnieniem, co ułatwia jego przechowywanie i transport. Gaz płynny jest bezwonny i bazbarwny, jednak dla bezpieczeństwa dodawane są do niego substancje nawaniające.

Gaz płynny a gaz ziemny

Bardzo ważną cechą różniącą gaz płynny od gazu ziemnego jest gęstość. Ten pierwszy jest cięższy od powietrza, gaz ziemny zaś - lżejszy. W praktyce przekłada się to na różne zalecenia co do montażu instalacji i środków ostrożności przy postępowaniu z gazem. Gaz płynny wykazuje lepsze parametry użytkowe (ciepło spalania i wartość opałową). Im wyższe wartości tych parametrów, tym paliwo jest bardziej ekonomiczne. Innymi słowy, do osiągnięcia tego samego efektu potrzebujemy mniejszych ilości paliwa.

Ogrzewanie domu gazem płynnym - formalności

Proces administracyjny wymaga uzyskania kilku dokumentów. Pierwszy z nich to projekt instalacji zewnętrznej i wewnętrznej uzgodniony z rzeczoznawcą do spraw przeciwpożarowych. Po drugie, konieczne jest zgłoszenie budowy lub wystąpienie o pozwolenie na budowę. Zgłoszenia wymaga jednozbiornikowa instalacja przydomowa o pojemności zbiornika do 7m3. Instalacja wielozbiornikowa, instalacja przemysłowa lub instalacja, w której użyty będzie większy zbiornik, wymagają wystąpienia o pozwolenie na budowę. Musi ją zrealizować wykonawca z odpowiednimi uprawnieniami we współpracy z  uprawnionym kierownikiem budowy. Za odbiór zbiornika odpowiedzialny jest inspektor Urzędu Dozoru Technicznego, zaś instalacja powinna przejść próbę szczelności (na takiej samej zasadzie jak instalacja na gaz ziemny). Podpisanie protokołu przez kierownika robót oznacza zamknięcie budowy. Nalezy dodać, że niespełnienie powyższych wymagań wiąże się z opłatą za legalizację samowoli budowlanej w wysokości 5000 zł.

Zbiornik na LPG: Wymagane warunki techniczne na działce
Cena zbiornika na gaz płynny jest dość wysoka - wynosi ponad 5000 zł, można jednak wydzierżawić go także od firmy, która dostarcza gaz. Koszty napełnienia zbiornika są różne, niektórzy dostawcy oferują klientom bezpłatne napełnianie zbiornika - odbiorca płaci wówczas tylko za rzeczywiście zużyty gaz. O tym, czy na danej działce może być postawiony zbiornik na gaz płynny decydują odległości od ogrodzenia i od budynków oraz od studzienki kanalizacyjnej. Odległość od studzienki wynosi 8 m. Odległości od budynków są zgodne z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi dalekosiężne do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie.

Odległości zbiornika od budynku* i ogrodzenia (według Rozporządzenia)

*budynki mieszkalne, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej

Ze względów bezpieczeństwa, zbiornik należy umieszczać w odległości co najmniej 5 m od zagłębień terenowych, typu rowy melioracyjne, kratki odpływowe czy studzienki. Gaz płynny, jako cięższy od powietrza, będzie wędrował w kierunku tych zagłębień, gdzie może stanowić zagrożenie.

Odbiorcą gazu płynnego warto zostać wtedy, gdy sieć gazociągowa jest znacznie oddalona od naszej posesji. Unikamy wówczas sporych nakładów finansowych, prawdopodobnych komplikacji prawnych podczas budowy przyłącza (musiałoby ono zapewne przejść przez cudze działki) i nie ryzykujemy negatywnej odpowiedzi z zakładu gazowniczego co do warunków technicznych. Jeśli planujemy opcję "ogrzewanie + podgrzewanie + gotowanie", warto pomyśleć o postawieniu zbiornika na gaz płynny. Jeśli zaś w grę wchodzi tylko gotowanie lub chcemy używać gazu płynnego w budynkach zamieszkiwanych tymczasowo (domek letniskowy), możemy korzystać z butli o pojemności odpowiedniej do naszych potrzeb.

Gaz ziemny i gaz płynny: instalacje

Przy budowie nowej instalacji należy stosować takie same rury i łączniki jak dla instalacji gazu ziemnego. Podobne jest też wykonanie. Bardzo istotna różnica między instalacją gazu ziemnego, a instalacją gazu płynnego dotyczy jakości uszczelnień – instalacja na gaz płynny nie może być uszczelniona pakułami! Takie rozwiązanie może powodować przecieki gazu. Instalację wewnętrzną na gaz płynny trzeba uszczelniać taśmą teflonową.Różnica występuje też przy prowadzeniu przewodów instalacji gazowej w stosunku do przewodów elektrycznych. Biorąc pod uwagę, że gaz płynny jest cięższy od powietrza, przewody instalacji elektrycznej powinny być umieszczone powyżej rur gazowych. A co z urządzeniami, takimi jak kuchnie, kotły, podgrzewacze? Otóż urządzenia, w których może być spalany gaz ziemny są też przystosowane do spalania gazu płynnego. Jedyna różnica polega na rodzaju dysz – ze względu na większe zużycie powietrza dla gazu płynnego potrzebny jest ich inny typ. Dlatego każdy szanujący się producent wyposaża swoje produkty w dwa komplety dysz. Dzięki temu dobre urządzenia mogą być łatwo przezbrojone, zależnie od rodzaju paliwa.

Gaz płynny: bezpieczeństwo i kontrola

Gaz płynny jest cięższy od powietrza i tym należy kierować się, planując zabezpieczenia na wypadek ewentualnej awarii. Przede wszystkim czujki do wykrywania gazu trzeba umieszczać jak najbliżej podłogi, by zdołały wykryć "pełznący" gaz. W pomieszczeniu kotłowni nie może być żadnych zagłębień w podłodze (m.in. wpust kanalizacyjny). Kanalizacja musi być zabezpieczona (np. poprzez zasyfonowanie) przed dostawaniem się gazu. Jeśli pojawi się nieszczelność lub jakakolwiek sytuacja awaryjna, należy natychmiast zamknąć zawory odcinające dopływ gazu, tzn. zawór na zbiorniku, zawór w skrzynce na budynku, zawór przy kuchence i przy piecu. Następnie należy zadzwonić pod awaryjny numer telefonu podany przez dostawcę
(dostępny 24 godziny na dobę).

Wewnętrzna instalacja gazowa powinna co roku być poddawana przeglądowi (na szczelność), podobnie jak instalacja na gaz ziemny. Właściciele większych budynków zwykle przestrzegają tego przepisu, jednak właściciele domów jednorodzinnych nie zawsze o tym pamiętają. Druga sprawa to kontrole zbiornika, które musi przeprowadzać Urząd Dozoru Technicznego.

Każdy zbiornik zarejestrowany jest w terenowym oddziale Urzędu i podlega następującym inspekcjom:

• kontrola i sprawdzenie zaworów - co 5 lat;
• rewizja zewnętrzna - co 2 lata;
• rewizja wewnętrzna, czyli kontrola szczelności zbiornika:
  co 10 lat dla zbiorników naziemnych i podziemnych z ochroną katodową;
  co 5 lat dla pozostałych zbiorników podziemnych.
  W Polsce rewizję przeprowadza się napełniając zbiornik wodą i badając jego szczelność,
  w krajach zachodnich - analizuje się emisję akustyczną i szumy płaszcza zbiornika.