Sieć a instalacja kanalizacyjna

Systemy kanalizacyjne
Odprowadzanie ścieków może być realizowane na dwa sposoby – może być kanalizacja ogólnospławna (zbiorcza) i rozdzielcza. Kanalizacja ogólnospławna odprowadza zarówno ścieki sanitarne (bytowe), jak i deszczowe. W kanalizacji rozdzielczej systemy odprowadzania ścieków sanitarnych i deszczowej są rozdzielone. Przedmiotem tego artykułu jest system kanalizacji sanitarnej. Opisane w artykule pojęcia są zgodne z ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków.

Sieć kanalizacji sanitarnej
Sieć kanalizacyjna jest własnością odbiorcy ścieków – najczęściej jest to przedsiębiorstwo zajmujące się dostawą wody. Pod nazwą „sieć” ukrywają się rury, armatura (uzbrojenie) i urządzenia kanalizacyjne, które znajdują się poza budynkiem (granicami nieruchomości). Sieć kanalizacyjna sanitarna zbudowana jest z kolektorów, czyli przewodów (zazwyczaj wielkośrednicowych) prowadzących ścieki do oczyszczalni i odbiornika. Kolektory prowadzone są głęboko pod ziemią, co zabezpiecza je przed wpływem warunków atmosferycznych. Stare kolektory często są wysokimi (3 m) kanałami z ceramiki (zdjęcie).
W miarę możliwości przebieg przewodów jest zgodny z linią drogi. Takie rozwiązanie pozwala na łatwe włączanie nowych odbiorców do sieci.

Przykanalik: przejście sieć - instalacja
Przykanalik (przyłącze kanalizacyjne) jest to odcinek sieci kanalizacyjnej, który łączy kanalizację na terenie nieruchomości z siecią kanalizacyjną. Najczęściej przykanalik  włączany jest do studzienki (rewizyjnej lub włazowej), która stanowi uzbrojenie sieci. Możliwe jest też przyłączenie przez wpust boczny lub złącze siodłowe (wcinka). Na rysunku obok pokazany jest schemat połączenia sieć - przykanalik.
Przykanaliki oznaczane są znakami informacyjnymi. Na znaku podana jest średnica (w mm), spadek przyłącza (w promilach) oraz jego długość (w m).
Granicą między siecią a instalacją jest położona w pobliżu granicy nieruchomości pierwsza studzienka, licząc od strony budynku.

Ze względu na nowelizację ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków zmienia się definicja przykanalika w przypadku braku studzienki. Według nowych przepisów - przyłącze kanalizacyjne to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości.

Za załatwienie wszelkich formalności i opłat związanych z budową przykanalika odpowiada właściciel przyłączanej nieruchomości. Natomiast kwestia własności przykanalika regulowana jest (z braku odpowiednich przepisów) indywidualnie między odbiorcą a dostawcą. Często wybieraną formą jest oddawanie przykanalika do eksploatacji (na określony czas, np. 25 lat) przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu. Wówczas przedsiębiorstwo odpowiada za eksploatację i konserwację przykanalika, w tym za usuwanie ewentualnych awarii (znowelizowana ustawa nakłada obowiązek określenia w umowie warunków usuwania awarii przyłączy wodociągowych lub przyłączy kanalizacyjnych).

Instalacja kanalizacyjna
Instalację kanalizacyjną można podzielić na zewnętrzną (na terenie nieruchomości, lecz poza budynkiem) i wewnętrzną (w budynku). Podział ten wydaje się oczywisty, ale jest istotny przy doborze materiału instalacyjnego – nie każdy materiał sprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzenia instalacji zewnętrznej.
Granicą między instalacją wewnętrzną a zewnętrzną jest tzw. czyszczak główny (rewizja główna). Jest to kształtka umieszczona na przewodzie kanalizacyjnym, która pozwala na jego badanie.
Instalacja kanalizacyjna składa się z poziomów (przewodów odpływowych) nachylonych pod pewnym kątem. Poziomy zbierają ścieki z pionów, a te z kolei – z domowych przyborów kanalizacyjnych.

Kto płaci za odprowadzanie ścieków?
Odprowadzanie ścieków podlega opłacie. Przyjmuje się, że każdy mieszkaniec wytwarza tyle ścieków, ile zimnej wody pobiera. Podstawą do rozliczenia są więc wskazania wodomierzy. Jeśli wszyscy mieszkańcy mają wodomierze, płacą za faktycznie wyprodukowane ścieki (wg. wskazania wodomierza mieszkaniowego).
Jeśli w mieszkaniach nie ma wodomierzy, opłata za odprowadzenie ścieków określona wg. wskazań wodomierza głównego dzielona jest proporcjonalnie do ilości lokali.