O instalacji kanalizacyjnej
Ścieki (a co za tym idzie i kanalizację) można podzielić na sanitarne i deszczowe. Nawet jeśli odprowadzane są one do wspólnej sieci kanalizacyjnej (tzw. kanalizacja zbiorcza), na terenie nieruchomości istnieje oddzielna instalacja kanalizacji sanitarnej i oddzielna deszczowej. Ścieki sanitarne (zwane też bytowymi, pochodzące z gospodarstwa domowego) zbierane są na terenie nieruchomości (budynku) poprzez instalację kanalizacji wewnętrznej, a stamtąd odprowadzana do sieci kanalizacyjnej lub do przydomowej oczyszczalni ścieków.
W przypadku odprowadzania wody do sieci kanalizacyjnej granicą między instalacją a siecią jest tzw. czyszczak główny (rewizja) – kształtka włączana w rurę, pozwalająca na jej badanie i czyszczenie. Umowną granicą między instalacją a oczyszczalnią przydomową jest studzienka rewizyjna na terenie nieruchomości.
Podstawowe elementy instalacji kanalizacyjnej
Instalacja kanalizacji sanitarnej składa się z następujących elementów:
- rury, których zadaniem jest transport ścieków z odpowiednią prędkością i wyprowadzenie ich z budynku. Uzupełnieniem rur są obejmy, mocujące rury do ściany i wytłumiające drgania;
- łączki i kształtki, których zadaniem jest zmiana kierunku przewodów, łączenie odcinków, łączenie większych średnic z mniejszymi (łączki i kształtki redukcyjne) lub łączenie więcej niż dwóch rur. Podstawowymi łączkami są mufy i złączki kielichowe. Do zmiany kierunku służą kolana. Do łączenia więcej niż dwóch rur służą trójniki i czwórniki. Do redukcji średnic służą kształtki redukcyjne – zwężki, mufy, kolana, trójniki i czwórniki.
- czyszczaki (rewizje) umożliwiające badanie i czyszczenie pionowych odcinków rur;
- armatura zabezpieczająca – zawory odcinające;
- przybory i podejścia kanalizacyjne: wpusty podłogowe i piwniczne do odprowadzania wody z podłogi; podejścia do przyborów kanalizacyjnych (wanny, umywalki, miski ustępowe) z syfonami lub bez; odpływy podłogowe i wannowe oraz ceramika sanitarna: umywalki, wanny, zlewy i zlewozmywaki oraz miski ustępowe.
- elementy wentylacji – rury wywiewne (wywiewki) oraz zawory odpowietrzające. Zadaniem elementów wentylacji jest zapobieganie podciśnieniu u rurach poprzez ich odpowietrzanie.
- studzienki rewizyjne i inspekcyjne na terenie nieruchomości. Studzienki takie umożliwiają przegląd i naprawę instalacji zewnętrznej.
Elementami wspomagającymi instalację kanalizacyjną są uszczelki z elastycznego tworzywa sztucznego, które zapewniają trwałość, szczelność i niezawodność połączeń kielichowych; materiały izolujące akustycznie; nakładki oraz system mocowania rur.
Budowa domowej kanalizacji sanitarnej
Ścieki z kanalizacji domowej odprowadzane są przykanalikiem - przewodem, który zbiera ścieki z domu i kieruje je do sieci kanalizacyjnej. Do przykanalika ścieki docierają tzw. poziomami kanalizacyjnymi. Nazwa jest umowna - ponieważ ścieki płyną grawitacyjnie, poziomy kanalizacyjne muszą biec z pewnym spadkiem (nachyleniem). Poziom, który wyprowadza ścieki z budynku nazywa się przewodem głównym, a do niego dochodzą przewody drugorzędne. Poziom kanalizacyjny musi być zaopatrzony w czyszczak (rewizję). Poziomy najczęściej wykonuje się z żeliwa lub tworzyw sztucznych (PCV, PE, PP).
Ścieki są odprowadzane do poziomów z każdej kondygnacji za pomocą pionów (rur spustowych). Najczęściej spotykana średnica rury spustowej to 0,1 m. Nowe piony najczęściej wykonywane są z tworzyw sztucznych - żywicy poliestrowej, PVC, PE, PP. Piony powinny być wyprowadzone nad dach (co najmniej 0,5 m nad połacią dachową) i zwieńczone rurą wentylacyjną (tzw. wywiewką).
Do pionów ścieki płyną podejściami. Podejścia powinny mieć następujące średnice:
- umywalka, bidet - 40 mm;
- zlewozmywak, wanna, natrysk, pralka, zmywarka - 50 mm;
- miska ustępowa - 100 mm.
Jeśli podejścia są wspólne, muszą mieć syfony (zamknięcia wodne) Podejścia mogą być wykonane z takich samych materiałów jak piony.
Przebieg przewodów kanalizacyjnych
Piony muszą biec pionowo, zaś podejścia i poziomy - ze spadkiem. Dla danego przewodu spadek powinien być stały – dla podejść powinien mieścić się w zakresie 2-15%. Podejścia nie powinny być dłuższe niż 3 m, a nawet, w przypadku miski ustępowej - 1 m.
Piony nie powinny być prowadzone na wierzchu ścian ze względu na hałaśliwość instalacji - jeśli przylegają bezpośrednio przy ścianach, należy zabezpieczyć je warstwą izolacji akustycznej. Piony można prowadzić w specjalnych bruzdach w ścianach, ale nie powinno się ich zamurowywać. Piony muszą być koniecznie mocowane do ścian za pomocą obejm elastycznych: mocują one rury, wytłumiają drgania (zmniejszają hałas) i ułatwiają pracę rur. Nad włączeniem pionu do poziomu musi być zamontowana rewizja, często konieczne jest też użycie zwężki (zmiana średnicy oraz zmiana materiału).
Jeśli rura przechodzi przez przegrodę, musi być mocowana prostopadle do niej. Musi też być ukryta w odpowiedniej tulei (nie może być bezpośrednio zamurowana).
Co decyduje o prawidłowej pracy instalacji kanalizacyjnej?
Prawidłowa praca instalacji polega na ciągłym odprowadzaniu ścieków bez oddziaływania na środowisko zewnętrzne (pomieszczenia). Aby osiągnąć ten cel, trzeba pamiętać o następujących zasadach:
- rury instalacyjne ulegają rozszerzaniu pod wpływem temperatury (szczególnie jest to istotne przy tworzywach sztucznych). Trzeba używać mocowań pionów do ścian (nie powodując uszkodzeń mechanicznych!) oraz kształtek kompensacyjnych;
- rury kanalizacyjne wymagają izolacji akustycznej i cieplnej - w przeciwnym razie będą bardziej uciążliwe;
- kluczową sprawą jest wykonanie połączeń między rurami. Najczęściej są to połączenia kielichowe, które trzeba bardzo starannie uszczelnić (przestrzegając zasad zakładania uszczelki);
- każdy pion kanalizacyjny musi mieć wentylację.
