Sieć wodociągowa
Sieć wodociągowa jest własnością dostawcy wody (przedsiębiorstwo wodociągowe lub gmina). Pod nazwą „sieć” ukrywają się rury, armatura (uzbrojenie) i urządzenia wodne, które znajdują się poza budynkiem (granicami nieruchomości). Sieć wodociągowa ma następującą hierarchię:
- magistrala - główny przewód wodociągowy, którego zadaniem jest tylko prowadzenie wody;
- przewody rozdzielcze - odcinki sieci, których rolą jest dostarczanie wody do odbiorców.
Magistrale i przewody rozdzielcze prowadzone są najczęściej pod ziemią, co zabezpiecza je (i prowadzoną wodę) przed wpływem warunków atmosferycznych. W miarę możliwości przebieg przewodów jest zgodny z linią drogi. Takie rozwiązanie pozwala na łatwe włączanie nowych odbiorców do sieci.
Przyłącze: przejście sieć - instalacja
Włączenie odbiorcy następuje poprzez przyłącze, mocowane do przewodu rozdzielczego. Przyłącze stanowi odcinek rury wodociągowej, który łączy sieć z instalacją – rurami i urządzeniami w budynku (na terenie nieruchomości).
Przyłącza oznaczane są znakami informacyjnymi. Na znaku podana jest średnica (mm), spadek przyłącza (promile) oraz jego długość (m). Może być też podany materiał, z którego jest wykonane przyłącze (najczęściej stal ocynkowana - wtedy nie ma informacji o materiale; bądź polietylen oznaczony jako PE).
Na przyłączu zamontowany jest wodomierz główny (najczęściej wodomierz śrubowy), a za nim zawór odcinający główny. Oba urządzenia są umieszczone albo w pomieszczeniu wodomierza (najczęściej w piwnicy budynku) lub w studzience pomiarowej (poza budynkiem na terenie nieruchomości). Stanowią one granicę między siecią a instalacją – wodomierz jest własnością dostawcy, a jego wskazania są podstawą do naliczania opłat za wodę. Na przyłączu instaluje się też filtr siatkowy. Filtr ten wyłapuje cząstki stałe, które mogłyby uszkodzić armaturę zamontowaną na instalacji.
Instalacja wodociągowa
Instalację wodociągową można podzielić na zewnętrzną (na terenie nieruchomości, lecz poza budynkiem) i wewnętrzną (w budynku). Podział ten wydaje się oczywisty, ale jest istotny przy doborze materiału instalacyjnego – nie każdy materiał sprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzenia instalacji zewnętrznej.
W budynku wielorodzinnym można wyróżnić także instalacje mieszkaniowe. Granicą instalacji mieszkaniowej jest wodomierz mieszkaniowy (najczęściej wodomierz skrzydełkowy) i zawór odcinający wodę. Każdy pion (odcinek instalacji doprowadzający wodę z piwnicy do mieszkania) musi mieć odrębny wodomierz i zawór. Za rozliczenie opłat za wodę doprowadzoną do budynku wielorodzinnego odpowiada jego właściciel.
Kto płaci za tę wodę?
Jeśli wszyscy mieszkańcy mają wodomierze, płacą za faktycznie zużytą wodę (wg wskazania wodomierza mieszkaniowego). Jeśli między sumą wskazań wodomierzy mieszkaniowych a wskazaniami wodomierza głównego jest różnica (tzn. dostarczono więcej wody niż zużyli mieszkańcy), właściciel lub zarządca budynku musi rozliczyć się za wodę z dostawcą. Płacą za nią mieszkańcy, a opłata ukryta jest w pozycji "koszty eksploatacji".
Jeśli w mieszkaniach nie ma wodomierzy, opłata za wodę określona wg wskazań wodomierza głównego dzielona jest proporcjonalnie do ilości lokali - za każdy lokal wnoszona jest taka sama opłata niezależnie od jego wielkości i faktycznego zużycia wody. Jeśli wodomierze są tylko w części lokali, oblicza się różnicę między wskazaniami wodomierza głównego a sumą wskazań wodomierzy mieszkaniowych. Różnica ta jest dzielona proporcjonalnie do ilości nieopomiarowanych lokali - mieszkańcy, którzy nie mają wodomierzy płacą taką samą sumę. Mieszkańcy lokali, w których są wodomierze płacą zgodnie z ich wskazaniami.