Za budową własnej oczyszczalni przemawiają zarówno względy ekologiczne, jak i ekonomiczne. Trzeba zdawać sobie jednak sprawę, że nie na każdym terenie może ona powstać. Dlatego też nad sposobem odprowadzania ścieków z wybudowanego domu warto zastanowić się już na etapie nabywania działki pod niego.
Tradycyjne szambo
Szamba są w Polsce znane powszechnie i wciąż uchodzą za najpopularniejszy sposób odprowadzania ścieków z domów jednorodzinnych na terenach nieskanalizowanych. Są to bezodpływowe i szczelne zbiorniki, które wymagają okresowego ich opróżniania. Za wywóz nieczystości do pobliskiej komunalnej oczyszczalni ścieków trzeba niestety płacić wyspecjalizowanym firmom usługowym, co w przeliczeniu na roczną eksploatację szamba może kosztować kilka tysięcy złotych. Kategorycznie zabronione jest eksploatowanie zbiorników nieszczelnych, z których ścieki mogłyby wypłynąć do gruntu. Takie działanie powoduje bowiem skażenie gleby oraz wód gruntowych, stwarzając tym samym zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia ludzkiego. Decydując się na posiadanie szamba możemy wybierać pomiędzy zbiornikiem wykonanym z betonu lub z tworzywa sztucznego. Szamba betonowe są solidniejsze i bardziej wytrzymałe od zbiorników plastikowych. Mają też jednak bardzo duży ciężar. Ciężar ten z jednej strony może powodować trudności w transporcie i montażu zbiornika, ale z drugiej sprawia, że zbiornik lepiej osadza się na gruncie, co jest szczególnie istotne w przypadku wyższego poziomu wód gruntowych. Szamba wykonywane z tworzyw sztucznych są lekkie, ale też mniej wytrzymałe na obciążenia, a dodatkowo dużo droższe od zbiorników żelbetowych. Wprawdzie można je w późniejszym czasie wykorzystywać jako osadniki do przydomowych oczyszczalni ścieków lub jako zbiorniki na deszczówkę, ale nad nowoczesnym szambem nie można wybudować np. podjazdu do garażu. Ponadto, przy wysokim poziomie wód gruntowych zbiornik wykonany z tworzyw sztucznych trzeba betonować lub przytwierdzić do żelbetowej płyty. Jest to metoda zabezpieczenia go przed wypłynięciem w razie okresowego wzrostu poziomu wód.
Ważna jest również lokalizacja szamba na posesji. Wprawdzie nie zajmuje ono wiele miejsca, ale musi być usytuowane zgodnie z warunkami, jakim powinny odpowiadać budynki. Przepisy mówią, że pokrywa szamba oraz wywiewka powinny znajdować się w odległości przynajmniej 5 m od okien i drzwi wejściowych domu. 2 m od granicy działki i ulicy oraz 15 m od studni. Ponadto, trzeba zadbać o możliwość opróżniania szamba. W powyższym celu należy zapewnić drogę dojazdu dla wozu asenizacyjnego lub wyprowadzić rurę kanalizacyjną do granicy działki.
Dowiedz się więcej - zamów poradnik Przydomowe oczyszczalnie ścieków
Przydomowa oczyszczalnia ścieków
Własna oczyszczalnia ścieków to zespół urządzeń, dzięki którym znaczna część wytwarzanych przez nas nieczystości zostaje oczyszczona do tego stopnia, że ścieki mogą trafić do gruntu lub pobliskich wód powierzchniowych. Rozwiązanie jest zatem w pełni ekologiczne, a proces pozbywania się ścieków odbywa się niemal za darmo. Jednak przed rozpoczęciem budowy należy dokonać zgłoszenia planowanych prac do starostwa. W niektórych przypadkach możemy napotkać na sprzeciw ze strony urzędników. Mają oni 30 dni na wydanie takiego postanowienia. Powinniśmy zdawać sobie sprawę, że budowa oczyszczalni jest możliwa jedynie w przypadku spełnienia określonych warunków. Należą do nich przede wszystkim:
- zachowanie wymaganych odległości od ujęć wody pitnej, granicy działki, budynków mieszkalnych oraz niektórych krzewów i drzew;
- dostatecznie niski poziom wód gruntowych na nieskanalizowanym terenie;
- dostateczna przepuszczalność gruntu lub występowanie w pobliżu zbiornika wody powierzchniowej, albo cieku wodnego.
Decydując się na budowę przydomowej oczyszczalni ścieków trzeba dysponować odpowiednio dużą działką. Zespół urządzeń czyszczących zajmuje bowiem zdecydowanie więcej miejsca, aniżeli tradycyjne szambo. Podobnie jak zbiornik bezodpływowy tak i oczyszczalnia wymaga stosownego oddalenia jej od innych obiektów znajdujących się w granicach posiadanej parceli oraz na działkach sąsiadujących z naszą. Najczęstszym odbiornikiem ścieków z przydomowych oczyszczalni jest grunt. Zatem instalacja musi posiadać drenaż rozsączający. Właściwego oddalenia od innych obiektów wymaga zarówno osadnik gnilny, jak i wspomniany powyżej drenaż. Jeden i drugi element powinien znajdować się w odległości przynajmniej 2 m od granicy działki, 1,5 m od rurociągów z gazem i wodą oraz 0,8 m od kabli elektrycznych. O ile nie istnieją normy oddalenia osadnika od budynków mieszkalnych, wód gruntowych oraz drzew i krzewów, o tyle drenaż powinien zostać zaprojektowany w odległości 5 m od domu mieszkalnego, 1,5 m od wód gruntowych i 3 m od drzew i krzewów. Od studni, która jest ujęciem wody pitnej trzeba oddalić osadnik o 15 m, a drenaż o 30 m. Na budowę oczyszczalni może także nie pozwalać Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego. Problem dotyczy zwłaszcza parceli ulokowanych na terenach szczególnie cennych krajobrazowo.
Co wybrać?
Z całą pewnością budowa szamba jest inwestycją dużo tańszą. Kosztowna jest za to eksploatacja bezodpływowego zbiornika na ścieki, których wywiezienie powinno się zlecać przynajmniej raz na dwa tygodnie. Nakłady poniesione na budowę przydomowej oczyszczalni są przeciętnie dwa razy większe, od kosztów budowy szamba. Jednak eksploatacja własnej oczyszczalni nie kosztuje prawie nic. Jedyne koszty, jakie są związane z jej użytkowaniem, to wywóz osadu. Koszt tej usługi waha się w granicach 200 zł, a należy z niej korzystać co około 2 lata. Warto zatem wziąć pod uwagę, że nakłady poniesione na budowę oczyszczalni zwrócą się w pierwszych kilku latach jej użytkowania. Dodatkowo, dbamy o środowisko naturalne, a decydując się na oczyszczalnię hydroponiczną – uatrakcyjniamy teren wokół domu obecnością bujnej roślinności.
