Jak wybrać kocioł gazowy. Jedno- czy dwufunkcyjny, zwykły czy kondensacyjny

Kotły gazowe mają wiele zalet, a do najważniejszych należy to, że są praktycznie bezobsługowe. Za to zapewniają wydajne ogrzewanie domu i wody użytkowej. W dodatku łatwo regulować temperaturę, albo utrzymywać ją na określonym poziomie. Nie bez znaczenia jest też to, że emitują niewiele zanieczyszczeń.

Wyjaśnijmy od razu, że i kocioł jednofunkcyjny i dwufunkcyjny mogą ogrzewać dom oraz podgrzewać wodę. Różnica polega na sposobie ich działania. Kocioł jednofunkcyjny podgrzewa wodę krążącą w instalacji centralnego ogrzewania. Ale jest ona wykorzystywana i do ogrzewania domu, i może popłynąć z kranu – za pośrednictwem pojemnościowego podgrzewacza wody (zasobnika). Jest ona kierowana na zmianę do instalacji centralnego ogrzewania i właśnie zasobnika wody.

Natomiast w przypadku kotła dwufunkcyjnego woda jest ogrzewana na bieżąco zarówno do celów grzewczych, jak i jako woda użytkowa. Pewnym minusem tego rozwiązania jest to, że woda użytkowa jest ogrzewana podczas poboru. Oznacza to, że po odkręceniu kranu musimy poczekać na ciepłą wodę. Najczęściej trzeba też odpuścić wodę, która pozostała w instalacji i zdążyła ostygnąć.

Niespodzianki mogą też czekać użytkowników korzystających jednocześnie z dwóch ujęć wody, bo powstają wtedy skoki i spadki temperatury. Branie prysznica podczas gdy np. ktoś z domowników myje naczynia – nie będzie komfortowe (choć są rozwiązania, które niwelują te niedogodności, np. mini zasobnik ciepłej wody).

Kotły dwufunkcyjne mają jednak i swoje zalety. Przede wszystkim zajmują mniej miejsca niż kotły jednofunkcyjne z zasobnikiem wody, są również od nich tańsze.

Sprawdź też: Jak często trzeba robić przegląd kotła i komu to zlecić

Wybór między kotłem stojącym i wiszącym w dużej mierze sprowadza się do ilości miejsca, jakim dysponujemy. Kotły stojące są większe i cięższe (mają najczęściej większą pojemność wodną, żeliwny wymiennik, a także elementy instalacyjne ukryte w obudowie kotła).

Warto wiedzieć, że lepiej spisują się we współpracy ze starą instalacją, co jest ważne, kiedy wymieniamy sam kocioł. Na kocioł stojący warto się decydować, jeśli mamy osobną kotłownię.

Kotły wiszące są mniejsze, a także tańsze od stojących. Ponieważ zajmują miejsce na ścianie, a nie na podłodze, dają możliwość lepszego zagospodarowania przestrzeni. To cecha warta uwagi, jeśli nie mamy za dużo przestrzeni.

Na pierwszy rzut oka obydwa typy kotłów trudno odróżnić, ale różnią się one sposobem doprowadzenia powietrza do komory spalania.

W przypadku kotłów z otwartą komorą powietrze potrzebne do spalania gazu kocioł pobiera z otoczenia. Mówiąc najprościej – wlatuje ono do komory spalania przez otwarty spód komory (kiedy zajrzy się do takiego kotła od dołu, widać palnik). To rozwiązanie proste, ale ma pewne minusy, a warunki montażu określają przepisy.

Chodzi bowiem o dostarczenie odpowiedniej ilości powietrza, bo inaczej przy spalaniu wydzieli się trujący czad, może też być problem z odprowadzeniem spalin. Dlatego kotły gazowe z otwartą komorą spalania można montować w pomieszczeniach o kubaturze nie mniejszej niż 8 m³. Musi też być zapewniona skuteczna wentylacja, czyli do pomieszczenia musi być zapewniony dopływ powietrza otworem o polu co najmniej 200 cm² i taki sam wywiew.

Natomiast do kotłów z zamkniętą komorą powietrze jest doprowadzane z zewnątrz bezpośrednio do komory spalania. Odbywa się to przez przewodów powietrzno-spalinowy. Jest to rura, wyprowadzona na zewnątrz budynku, która doprowadza powietrze. Najczęściej w jej wnętrzu znajduje się przewód o mniejszej średnicy, który służy do odprowadzania spalin. Dodatkowo przepływ powietrza i spalin jest wspomagany pracą wentylatora.

Ponieważ komora spalania jest zamknięta, nie ma zagrożenia, że do pomieszczenia dostanie się czad lub spaliny. Jednak i dla takich kotłów jest określona minimalna kubatura pomieszczenia, w jakim mogą być zamontowane – jest to 6 m³. Kotły z zamkniętą komorą spalania są bezpieczniejsze i wypierają kotły z otwartą komorą spalania. Początkowo były one znacznie droższe, ale obecnie ceny ich są porównywalne.

Kotły z otwartą komorą spalania nazywa się też kotłami atmosferycznymi (urządzenie gazowe typu B), natomiast kotły gazowe z zamkniętą komorą spalania – to inaczej kotły turbo (urządzenia gazowe typu C).

Kocioł gazowy tradycyjny i kondensacyjny różnią się wydajnością. W kotłach kondensacyjnych jest odzyskiwana część energii cieplnej z pary wodnej, która jest częścią spalin. Dodatkowo niższa temperatura spalin poprawia sprawność kotła. To dlatego możemy napotkać informację, że sprawność kotła kondensacyjnego wynosi ponad 100% (maks. to 109%). W przypadku nowoczesnych kotłów gazowych tradycyjnych sprawność wynosi 93-96%.

Dzięki odzyskowi energii, kotły kondensacyjne zużywają mniej gazu (do ok. 15-20%), co oczywiście pozwala nam zaoszczędzić na paliwie. Jednak za kocioł kondensacyjny trzeba zapłacić o półtora lub dwa razy więcej niż za tradycyjny.

Ze względu na specyfikę pracy kotła kondensacyjnego woda do ogrzewania domu musi mieć nieco niższą temperaturę niż przy kotłach tradycyjnych (maksymalna temperatura wody powracającej do kotła to 57°C). Dzięki temu kotły kondensacyjne bardzo dobrze nadają się do tzw. ogrzewania niskotemperaturowego czyli np. podłogowego. Oczywiście można je także stosować przy tradycyjnych grzejnikach, jednak wtedy powierzchnia kaloryferów powinna być większa.

Kotły gazowe oczywiście „łączą” różne funkcje – np. kocioł z otwartą komorą spalania może być jedno- lub dwufunkcyjny, stojący lub wiszący. Podobnie tradycyjny kocioł z zamkniętą komorą spalania. Natomiast kotły kondensacyjne mają wyłącznie zamkniętą komorę, ale mogą być jednofunkcyjne lub dwufunkcyjne.

A może: Kominek do ogrzewania domu? Co zrobić, żeby był skuteczny