Jak bardzo w ten proces musi być zaangażowany inwestor, zależy przede wszystkim od lokalnych przepisów. Najłatwiej jest w tych gminach, gdzie całość przyłączy
i uzgodnień wykonuje lokalny zakład wodociągowy - wówczas wystarczy przygotować się finansowo, wystąpić z wnioskiem i czekać na realizację. Są jednak samorządy, gdzie całość procesu budowy przyłącza musi koordynować inwestor.
Niezależnie od lokalnych uwarunkowań należy przygotować się na znaczne wydatki. W przypadku budowy przyłącza wodnego inwestor każdorazowo ponosi koszty - również w przypadku rozbudowy samej sieci wodociągowej, jeśli zachodzi taka potrzeba. Przedsiębiorstwa wodociągowo - kanalizacyjne do rozbudowy sieci są zobowiązane tylko wtedy, gdy mają ją uwzględnioną w swoich planach inwestycyjnych, wynikających ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Budowa wodociągu krok po kroku
Pełny proces budowy przyłącza wodnego wygląda następująco:
- Inwestor składa w lokalnym zakładzie wodociągowym wniosek o wydanie warunków zaopatrzenia w wodę. Do wniosku musi być dołączony dokument potwierdzający prawo własności działki, do której ma zostać doprowadzone przyłącze, a także mapa do celów projektowych z naniesionym planowanym przyłączem wydana wcześniej przez wydział geodezji lokalnego starostwa powiatowego.
- Przedsiębiorstwo wodne wydaje „warunki", w których określa, czy jest możliwość doprowadzenia wody oraz podaje miejsce i techniczne aspekty budowy łącza, a także zakres ewentualnej, niezbędnej rozbudowy sieci wodociągowej. Do warunków zazwyczaj dołączany jest projekt umowy, która zostanie zawarta z inwestorem po wybudowaniu przyłącza i oświadczenie zakładu o zapewnieniu dostaw wody. Warunki szczegółowo określają także wymagania dotyczące projektu.
- Na podstawie wydanych warunków powstaje projekt techniczny przyłącza. Może być opracowany wyłącznie przez projektanta z uprawnieniami do projektowania sieci i instalacji wodno-sanitarnych.
- Projektant uzgadnia gotowy projekt w zakładzie wodno-kanalizacyjnym oraz w Zespole Uzgodnień Dokumentacji lokalnego starostwa powiatowego. Zatwierdzony projekt ważny jest przez 3 lata i w tym czasie należy wybudować przyłącze.
- Po ostatniej nowelizacji Prawa budowlanego, budowa przyłączy wodnych nie wymaga już pozwolenia na budowę. Wystarczy zgłosić w starostwie powiatowym zamiar budowy przyłącza. Jeśli w ciągu 30 dni urząd nie zgłosi zastrzeżeń lub nie zażąda uzupełnienia dokumentacji, można rozpoczynać prace. Do zgłoszenia należy dołączyć: projekt przyłącza, projekt zagospodarowania działki uzgodniony z rzeczoznawcą do spraw bezpieczeństwa ppoż., uzgodnienie wydane przez Zespół Uzgodnień Dokumentacji, notarialne zgody właścicieli nieruchomości, przez które będzie przebiegać przyłącze, w przypadku, gdy ma być prowadzone przez czyjąś działkę.
Przyłącza można również budować bez zgłoszenia, jednak to rozwiązanie stosuje się zazwyczaj
w przypadku kompleksowego uzbrajania działek w media. W takim przypadku trzeba zamówić
u geodety plan sytuacyjny wszystkich przyłączy na mapie. Do sporządzania planu będą miały zastosowanie przepisy prawa geodezyjnego i kartograficznego, a do wykonywania przyłączy wodnych ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.
- Jeśli na czas budowy zostanie zajęty pas drogowy, należy wystąpić z wnioskiem o wydanie opinii dotyczącej zmiany organizacji ruchu do policji oraz zarządcy drogi. W zależności od statusu drogi jest to gmina, miejski zarząd dróg, powiatowy zarząd dróg, wojewódzki zarząd dróg lub Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.
- Na podstawie wydanych opinii zarządca drogi wykonuje projekt zmiany organizacji ruchu i wydaje pozwolenie na czasowe zajęcie pasa drogowego.
- Wykonawca może rozpoczynać roboty związane z budową przyłącza. Ważne - wykonawca musi posiadać uprawnienia do budowy sieci wodno-kanalizacyjnych.
- Inwestor informuje zakład wodociągowy o rozpoczęciu robót.
- Po wykonaniu przyłącza, przed zasypaniem wykopów, zgłaszamy w zakładzie wodociągowym gotowość do odbioru z jednoczesnym złożeniem wniosku o złączenie przyłącza z siecią.
- Zakład wodociągowy dokonuje odbioru przyłącza, montuje i plombuje wodomierz oraz spisuje stan licznika.
- Po podłączeniu wodomierza niezbędna jest powykonawcza geodezyjna inwentaryzacja przewodów.
- Wykonawca może zasypać wykopy i ma obowiązek przywrócenia nawierzchni do stanu sprzed budowy przyłącza (naprawa drogi, ułożenie chodnika itp.).
- Ostatnim krokiem jest podpisanie umowy o zaopatrywaniu nieruchomości w wodę pomiędzy inwestorem, a zakładem wodociągowym.
Wodociąg - koszt
Najważniejszym i pierwszym zadaniem inwestora jest wystąpienie z wnioskiem o wydanie warunków technicznych budowy przyłącza wodociągowego w lokalnym zakładzie wodno-kanalizacyjnym. We wniosku należy podać szacowaną ilość wody, jaka będzie pobierana z sieci. Zazwyczaj określa się, że woda będzie wykorzystywana np. na potrzeby domu jednorodzinnego. Można też jednak określić planowane zużycie w dokładniejszy sposób np. 0,5 l na sekundę, czy 200 l na dobę. Dalsze włączenie inwestora w proces budowy przyłącza zależy już od lokalnych warunków. Często całość procesu, włącznie z wszystkimi pozwoleniami i uzgodnieniami prowadzi zakład wodociągowy, zlecając kolejne etapy współpracującym z nim projektantom i wykonawcom. Warto jednak wiedzieć, że kompleksowe prowadzenie budowy przyłącza jest droższe, niż samodzielne załatwianie wszelkich uzgodnień i szukanie wykonawców. Nawet jeśli zakład oferuje taką możliwość, nie musimy się na nią godzić i możemy każdy etap formalności i prac koordynować samodzielnie.
Są również gminy, w których zakłady wodociągowe ograniczają się jedynie do polecenia projektantów i wykonawców, zostawiając formalności i koordynację procesu budowy przyłącza w całości inwestorowi. Niezależnie od wybranej, czy narzuconej lokalnymi uwarunkowaniami ścieżki budowy przyłącza wodnego praktyka pokazuje, że warto korzystać z sugerowanych przez zakład wodociągowy projektantów i wykonawców, gdyż pozwala to uniknąć wielu problemów z uzgodnieniami i odbiorem prac.
Również opłaty związane z budową przyłącza wodociągowego są inne w zależności od lokalnych uwarunkowań. Zakłady wodociągowe to bowiem jednostki lokalnego samorządu działające niezależnie od siebie. Ceny każda gmina ustala samodzielnie. Orientacyjne ceny przedstawiają się następująco:
- wydanie warunków zaopatrzenia w wodę - 100 zł,
- projekt przyłącza wraz z projektem zagospodarowania działki - 1000-2500 zł,
- uzgodnienie projektu w przedsiębiorstwie wodno-kanalizacyjnym - 100 zł,
- uzgodnienie projektu w Zespole Uzgodnień Dokumentacji - 30 zł,
- projekt zmian w organizacji ruchu i zajęcie pasa drogowego - od 500 zł,
- opłaty geodezyjne za przygotowanie mapy, wytyczenie przebiegu przyłączy i inwentaryzację powykonawczą - od 1000 zł,
- odbiór końcowy przyłącza - 100 zł,
- opłata przyłączeniowa -1000-2000 zł.
Do opłat związanych z formalnościami należy doliczyć również koszty materiałów i budowy samego przyłącza (szacunkowo - koszt budowy najprostszego przyłącza o długości 10 m ze studzienką na licznik to ok. 3500 zł), a także koszty ewentualnego doprowadzenia drogi do stanu sprzed rozpoczęcia robót.
Przyłącze wodociągowe po wybudowaniu zazwyczaj jest przekazywane przez inwestora zakładowi wodno-kanalizacyjnemu w umowie o zaopatrywaniu nieruchomości w wodę. Najczęściej gminy wymagają, by przekazanie nastąpiło nieodpłatnie, co jest warunkiem zawarcia umowy. Po przekazaniu przyłącze do zaworu głównego zainstalowanego za wodomierzem jest własnością zakładu i to on odpowiada za jego prawidłową eksploatację i konserwację, a także ewentualne naprawy.